Jakie znamiona zachowania przedsiębiorcy wskazują, że stosuje on nieuczciwą praktykę rynkową?
Ustawa z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym wprowadza zakaz stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych (art.3).
Praktyka rynkowa to każde zachowanie przedsiębiorcy (działanie, zaniechanie, sposób postępowania, reklama, marketing, oświadczenie) związane z promocją, sprzedażą lub dostawą produktu do konsumentów.
Jeśli tylko praktyka stosowana przez przedsiębiorę wypełnia znamiona czynu nieuczciwej praktyki rynkowej, które są wyspecyfikowane w art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, należy stwierdzić, że doszło do złamania zakazu z art. 3 tej ustawy. Praktyka stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu (klauzula generalna czynu nieuczciwej praktyki rynkowej). Zatem określone zachowanie przedsiębiorcy może podlegać ocenie na podstawie klauzuli generalnej nieuczciwej praktyki rynkowej z art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Jednak doprecyzowaniu klauzuli generalnej służy lista nieuczciwych praktyk rynkowych wprowadzających w błąd przez działanie i zaniechanie (art. 5–6) oraz agresywnych (art. 8). Jeśli zatem konsument ma problemy z zakwalifikowaniem określonej praktyki w ramach katalogu praktyk wyspecyfikowanych w ustawie (nazwanych), może dokonać oceny zachowania przedsiębiorcy na podstawie klauzuli generalnej czynu nieuczciwej praktyki rynkowej (art. 4 ust.1). Należy mieć na uwadze, że zawsze kwalifikowanie praktyki rynkowej pod kątem nieuczciwości odbywa się przy zastosowaniu wyznaczników zawartych w klauzuli generalnej (wyjątek stanowi system konsorcyjny, którego prowadzenie stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, oraz praktyki rynkowe zamieszczone na czarnej liście z art. 7 i 9 uznane za zakazane ex lege, tym samym nie podlegają one ocenie w świetle przesłanek klauzuli generalnej).
Kwalifikacja praktyki rynkowej jako nieuczciwej nie może odbywać się bez wypełnienia znamion generalnej przesłanki nieuczciwości z art. 4 ust. 1. Jednak należy zauważyć, że każda z nazwanych nieuczciwych praktyk rynkowych (np. pominięcie istotnych informacji potrzebnych konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym spowodowanie podjęcia decyzji, której inaczej by nie podjął) w istocie wypełnia już przesłanki nieuczciwości zawarte w klauzuli generalnej.