Czy absolutorium winno być udzielane danemu organowi traktowanemu jako całość, czy też odrębnie poszczególnym jego członkom?
Zgodnie z art. 228 pkt 1 kodeksu spółek handlowych w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (oraz art. 393 pkt 1 k.s.h. w odniesieniu do spółki akcyjnej), uchwały wspólników (walnego zgromadzenia), poza innymi sprawami wymienionymi w dziale lub umowie spółki (statucie), wymaga m.in. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków. W odniesieniu do udzielania absolutorium członkom organów spółek pojawiają się czasem w praktyce pytania, dotyczące prawidłowego sposobu udzielania absolutorium.
Problem dotyczy zagadnienia, czy absolutorium winno być udzielane danemu organowi en bloc, czy też odrębnie w odniesieniu do poszczególnego członka danego organu. Należy przyznać, że pojawiające się w tej mierze wątpliwości są nieusprawiedliwione, chociaż dotyczą czasem nawet członków organów wiodących krajowych spółek kapitałowych.
Odpowiedzi udziela już literalna wykładnia cytowanego przepisu. Stanowi on, iż absolutorium zostaje udzielone członkom organów spółki. Jeżeli wolą ustawodawcy byłoby, by absolutorium dotyczyło danego organu, wówczas nie byłoby przeszkód, by odpowiednie brzmienie nadać cytowanym przepisom. W konsekwencji każdemu członkowi organu spółki zostaje odrębnie i indywidualnie udzielone absolutorium.
Jednakże należy podkreślić, iż za takim sposobem zredagowania powyższych przepisów stoją merytoryczne argumenty natury celowościowej i funkcjonalnej. Udzielanie absolutorium w odniesieniu do członków zarządu pozwala na zindywidualizowanie odpowiedzialności poszczególnych osób, wchodzących w skład organu. Z jednej strony można stwierdzić, że to przecież organ działa w imieniu osoby prawnej, co wynika z brzmienia art. 38 k.c., a więc w konsekwencji to ten organ winien całościowo uzyskać absolutorium. Z drugiej strony oprócz określonej sfery zadań, przypisanej całościowo organowi, część obowiązków wykonują poszczególni członkowie organu, co jest szczególnie widoczne w odniesieniu do zarządu spółki. O ile w sferze zarządzania strategicznego zarząd działa łącznie, o tyle bieżące kierowanie spółką (tzw. zarządzanie operacyjne) niejednokrotnie odbywa się poprzez stosowny podział kompetencji pomiędzy poszczególnych członków zarządu. W takim układzie jeden członek zarządu nie odpowiada za sferę kompetencji poruczoną innej osobie, natomiast prezes zarządu w takim schemacie pełni rolę koordynującą. Dalszy ciąg uwag w kolejnym odcinku Akademii.