W jaki sposób zmienić na fakturze nabywcę z firmy na osobę fizyczną? Czy pośrednik ma obowiązek ewidencjonowania sprzedaży w imieniu innych podatników? Jaki kurs przeliczeniowy zastosować w przypadku faktur korygujących?
Kupując okulary, klient podał NIP firmy X, który został wbity na paragon i na tej podstawie wystawiono fakturę. Okazało się jednak, że firma X chciałaby, by ta faktura została wystawiona na osobę prywatną, która zakupiła te okulary (i która podała NIP firmy, która jej za nie zwróci pieniądze). W takim przypadku paragon jednak nie będzie zgadzał z fakturą z powodu podanego w nim NIP. W jaki sposób przeprowadzić tę operację zgodnie z przepisami?
Z art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT wynika, że stwierdzenie pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury skutkuje obowiązkiem wystawienia faktury korygującej. Na podstawie tego przepisu fakturę korygującą wystawia się m.in., jeżeli na fakturze pierwotnej został błędnie wskazany nabywca.
Istnieją przy tym wątpliwości, czy w przypadkach takich należy wystawiać jedynie fakturę korygującą dane nabywcy, czy też fakturę korygującą „zerującą” i nową fakturę na dane właściwego nabywcy. W mojej ocenie zawsze prawidłowe jest to pierwsze postępowanie, lecz w wyjaśnieniach organów podatkowych można się również spotkać z częściowo odmiennym stanowiskiem.
Z interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 września 2018 r. (nr 0112-KDIL2-3.4012.330.2018.2.WB) wynika bowiem, że należy wyróżnić dwie sytuacje. Pierwsza, gdy wystawiona przez upoważniony do tego podmiot faktura z błędnie wskazanym nabywcą (w zakresie jego nazwy) została jednak doręczona właściwemu nabywcy towaru/usługi – wówczas zdaniem organu podatkowego należy wystawić jedynie fakturę korygującą dane nabywcy. Z odmienną sytuacją mamy do czynienia, gdy wystawioną przez upoważniony do tego podmiot fakturę otrzymał podmiot, który w rzeczywistości nie był stroną transakcji, tj. nie nabył faktycznie towaru/usługi od wystawcy faktury – wówczas zdaniem organu podatkowego należy wystawić jedynie fakturę korygującą „zerującą” oraz nową fakturę.
Należy jednak zauważyć, że w przedstawionej sytuacji faktura została wydana osobie fizycznej, która – jak się okazało – jest nabywcą okularów (nie zaś dokonuje zakupu w imieniu firmy). W konsekwencji nawet jeżeli przyjąć zaprezentowane powyżej stanowisko, to właściwe jest w przedstawionej sytuacji wystawienie faktury korygującej dane nabywcy.
Prowadzi to do wniosku, że w analizowanym przypadku należy wystawić fakturę korygującą dane nabywcy (firmy X) na dane osoby fizycznej, o której mowa. Uważam jednocześnie, że w przedstawionej sytuacji konieczne jest skorygowanie błędu popełnionego przy wystawianiu paragonu, tj. błędu polegającego na wskazaniu NIP firmy, o której mowa. Błąd ten należy według mnie skorygować poprzez dokonanie stosownego zapisu w ewidencji korekt dotyczącej sprzedaży zewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Dokonanie takiej korekty usunie niezgodność między treścią wystawionej faktury (po skorygowaniu) i treścią paragonu.
Podstawa prawna:
• art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747).
Podatnik pośredniczy w wynajmie jachtów. Czy w sytuacji, gdy umowy zawierane z ich właścicielami nie zobowiązują podatnika do prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy własnej (ani też nie są mu powierzane kasy w celu prowadzenia takiej ewidencji), ma on obowiązek ewidencjonowania sprzedaży w imieniu właścicieli jachtów za pomocą kasy rejestrującej?
Jak stanowi art. 111 ust. 3b ustawy o VAT, podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży, u których podstawą opodatkowania jest kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi w ramach umowy agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa lub innej umowy o podobnym charakterze albo marża, ewidencjonują – na potrzeby obliczenia osiąganej przez nich wysokości podstawy opodatkowania i podatku należnego – całą wartość sprzedaży własnej oraz prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników.
Obowiązek ten uszczegóławia par. 5 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących. Z przepisu tego wynika, że:
1) podatnik, który ma obowiązek prowadzenia ewidencji, zlecając wykonywanie sprzedaży innemu podmiotowi, przekazuje kasę powierzoną lub zobowiązuje go do prowadzenia ewidencji sprzedaży na swoją rzecz lub w swoim imieniu przy użyciu kasy własnej tego podmiotu (zob. par. 5 ust. 1 rozporządzenia);
2) w przypadku gdy inny podmiot jest obowiązany również do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży, podmiot ten ewidencjonuje przy użyciu kasy własnej na potrzeby obliczenia osiąganej przez siebie wartości sprzedaży i wysokości podatku całą wartość sprzedaży własnej i prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników (zob. par. 5 ust. 2 rozporządzenia);
3) przekazanie innemu podmiotowi kasy powierzonej w celu prowadzenia ewidencji lub zobowiązanie innego podmiotu do prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu nabytej przez ten podmiot kasy własnej następuje na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej (zob. par. 5 ust. 3 rozporządzenia).
Zwrócić należy uwagę na trzeci z przytoczonych przepisów. Wydaje się, że jego istnienie powoduje, iż warunkiem omawianego obowiązku jest przekazanie innemu podmiotowi (pośrednikowi) kasy powierzonej w celu prowadzenia ewidencji lub zobowiązanie innego podmiotu do prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu nabytej przez ten podmiot kasy własnej następujące na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej. A contrario – brak takiej umowy zawartej w formie pisemnej powoduje, że ten inny podmiot (pośrednik) nie ma obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników. Podobne stanowisko wydają się reprezentować organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 19 października 2016 r. (nr 1061IPTPP3.4512.471.-2016.1.MK). W interpretacji tej czytamy, że „Wnioskodawca, jako agent, nie będzie zobowiązany do ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących kwot pobranych przez Aplikacje i przekazanych usługodawcy w związku z zawieranymi za pośrednictwem Aplikacji umowami przez klientów z usługodawcami, ponieważ Wnioskodawca nie dokonuje sprzedaży usług i towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych oraz nie jest zobowiązany przez usługodawców do prowadzenia ewidencji za pomocą własnej lub powierzonej kasy rejestrującej w drodze umowy pisemnej”.
W przypadku podatnika, o którym mowa w pytaniu, takie umowy w formie pisemnej nie są zawierane. Prowadzi to do wniosku, że nie ciąży na nim obowiązek ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży w imieniu właścicieli jachtów.
Podstawa prawna:
• art. 111 ust. 3b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747)
• par. 5 rozporządzenia ministra finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. poz. 816; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 732)
Podatnik dokonujący wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów wystawia faktury korygujące w związku z przyznawaniem rabatów potransakcyjnych. Niekiedy są one wystawiane do pojedynczych faktur, jednak najczęściej są to zbiorcze faktury korygujące. Jakie kursy przeliczeniowe dla celów VAT należy stosować do przeliczania takich faktur korygujących?
Zasady przeliczania kwot dla celów VAT kwot wyrażonych w walutach obcych określa art. 31a ustawy o VAT. Zgodnie z nim przyjmuje się, że kwoty w walutach obcych wykazywane na fakturach korygujących należy co do zasady przeliczać według kursu właściwego dla korygowanej faktury pierwotnej (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2007 r., sygn. akt I FSK 47/06). Stanowisko takie uzasadnia to, że faktury korygujące nie stanowią samodzielnego dokumentu, lecz jedynie dokument korygujący treść faktur pierwotnych. Ponadto przyjęcie odmiennego stanowiska powodowałoby, że w przypadku faktur korygujących „zerujących” kwota z faktury korygującej nie odpowiadałaby najczęściej kwocie z faktury pierwotnej.
Jednocześnie przepisy nie określają przy tym sposobu, w jaki należy przeliczać zbiorcze faktury korygujące wystawione w walutach obcych. Teoretycznie oznacza to, że rozliczając takie faktury korygujące, należy stosować odrębne kursy walut obcych – właściwe dla poszczególnych korygowanych transakcji. Organy podatkowe reprezentują jednak odmienne, korzystne dla podatników stanowisko, gdyż dopuszczają w takich przypadkach stosowanie jednego kursu przeliczeniowego, tj. kursu waluty obcej (czyli kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski albo kursu wymiany ogłoszonego przez Europejski Bank Centralny) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia zbiorczej faktury korygującej lub innego dokumentu korygującego (zob. interpretacje indywidualne: dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 lutego 2017 r., nr 461-IBPP4.4512.145.2016.2.LG, czy dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 maja 2017 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.113.-2017.1.KM).
Prowadzi to do wniosku, że w przypadku faktur korygujących dokumentujących przyznawane rabaty wystawianych do pojedynczych faktur podatnik ma obowiązek zastosować kurs historyczny, tj. kurs właściwy dla korygowanej faktury pierwotnej. Natomiast w przypadku zbiorczych faktur korygujących dokumentujących przyznawane rabaty podatnik może zastosować kurs waluty obcej z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia zbiorczej faktury korygującej.
Podstawa prawna:
• art. 31a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747).
