Należność komornika z tytułu opłat egzekucyjnych stwierdzona prawomocnym postanowieniem wydanym na podstawie art. 770 kodeksu postępowania cywilnego przedawnia się w terminie właściwym dla przedawnienia kosztów sądowych. Taką uchwałę podjął Sąd Najwyższy.

Niejasność charakteru opłaty egzekucyjnej

Pozwany komornik wykonywał zawód przy Sądzie Apelacyjnym w Kielcach. Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego wobec spółki na powoda nałożono 49 tys. zł w ramach opłaty egzekucyjnej. Jest to możliwe na podstawie art. 770 k.p.c., w którym ustalono zasady rozliczania kosztów postępowania egzekucyjnego. Przepis stanowi, że dłużnik zwraca wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji, a ściąga się je wraz z należnym świadczeniem.
Zawieszenia komornika w czynnościach nie wlicza się do kary dyscyplinarnej
Zawieszenia komornika w czynnościach nie wlicza się do kary dyscyplinarnej

Zobacz również
W 2018 r. komornik dokonał ściągnięcia całej należności. Powód uznał, że opłata powinna być zwrócona, bo roszczenie się przedawniło. Sprawa trafiła do Sądu Rejonowego w Kielcach, który orzekł, że nie ma podstaw do stwierdzenia przedawnienia kosztów egzekucyjnych. Stwierdził, że można byłoby o nim mówić tylko w sytuacji, gdy byłyby one traktowane jak ustawowe koszty sądowe.
Również sąd II instancji uznał, że uprawnienie komornika zostało zrealizowane poprawnie. Pojawiła się jednak wątpliwość dotycząca charakteru opłaty egzekucyjnej. W międzyczasie weszła w życie nowa ustawa o komornikach sądowych, w której po raz pierwszy zdefiniowano opłatę egzekucyjną jako niepodatkową należność budżetową (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 121 ze zm.). Miało to znaczenie dla przyszłego rozstrzygnięcia.

Przedawnienie takie jak innych kosztów

Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której rozstrzygnął, że należność z tytułu opłat przedawnia się w terminie właściwym dla przedawniania kosztów sądowych. To istotne zarówno dla komorników, jak i dłużników, ponieważ w orzecznictwie brakowało do tej pory jednoznacznego wskazania charakteru opłaty egzekucyjnej.
Sąd uznał, że opłata egzekucyjna, podobnie jak każda należność pieniężna, powinna się przedawniać – inne rozwiązanie byłoby irracjonalne. W tym zakresie podzielił pogląd pełnomocnika powoda, który wskazywał, że brak przedawnienia kosztów komorniczych, które mają przecież charakter kosztów sądowych, stanowiłoby zupełny wyjątek. Istotne znaczenie miało także uregulowanie opłaty egzekucyjnej na gruncie ustawowym jako niepodatkowej należności o charakterze publicznym. To między innymi z tego względu sąd rozstrzygnął, że opłata egzekucyjna będzie się przedawniała w taki sam sposób, jak inne opłaty z tej grupy. Wcześniej bowiem jej charakter rzeczywiście mógł budzić wątpliwości.
Sąd Najwyższy nie zgodził się natomiast z częścią stanowiska Sądu Okręgowego w Kielcach, dotyczącej braku podobieństwa do opłat administracyjnych, co miało przemawiać za brakiem przedawnienia. W tym przypadku uznano, że podobieństwo istnieje choćby ze względu na egzekwowanie przez komornika również należności publicznoprawnych. Na gruncie uchwały SN opłata egzekucyjna przedawniałaby się więc tak samo jak inne roszczenia – po trzech latach od dnia prawomocnego zakończenia sprawy.

orzecznictwo

Uchwała SN z 11 września 2020 r., sygn. akt III CZP 84/19.www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia