ZUS wydał decyzję o mojej odpowiedzialności jako członka zarządu spółki z o.o. za długi składkowe. Nie uznano mojej argumentacji o podziale obowiązków w firmie, zgodnie z którym nie odpowiadałem za dział finansowo-kadrowy. Nie brałem też udziału w żadnym wcześniejszym postępowaniu dotyczącym zadłużenia spółki. Czy mimo to ZUS może obciążyć mnie składkami?
W opisywanym przypadku istotne jest to, że zapewne postępowanie egzekucyjne prowadzone przez ZUS przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okazało się bezskuteczne, skoro ZUS wydał decyzję o odpowiedzialności za zaległe należności składkowe w stosunku do członka zarządu. Rzecz jasna ZUS miał podstawy prawne w świetle art. 116 par. 1 ustawy, który stosuje się do należności składkowych. Z tej regulacji wynika zaś, że za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie wykazał, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, albo
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy.
Co istotne, z tych regulacji oraz orzecznictwa sądowego wynika zaś, że ciężar dowodu w zakresie wykazania okoliczności uwalniających od odpowiedzialności spoczywa na członku zarządu spółki kapitałowej.
W odniesieniu do argumentu o wewnętrznym podziale obowiązków w spółce warto wskazać choćby na stanowisko podane w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 11 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Gl 287/19. WSA uznał, że podział czynności członków zarządu dotyczy relacji wewnętrznych członków zarządu. Nie wywiera natomiast skutków prawnych w rozumieniu art. 116 par. 1 ordynacji podatkowej. Członek zarządu ponosi bowiem odpowiedzialność z racji pełnienia funkcji władczych.
Natomiast w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3321/17, podkreślono, że w postępowaniu, którego przedmiotem jest odpowiedzialność osoby trzeciej, nie bada się prawidłowości prowadzonego postępowania wymiarowego wobec podatnika. Ponadto osoba trzecia nie jest stroną w postępowaniu prowadzonym w stosunku do podatnika, za którego zaległości podatkowe odpowiada. Skarżący członek zarządu nie może zatem zasadnie twierdzić, że pozbawiono go czynnego udziału w postępowaniach dotyczących określenia wysokości zobowiązań podatkowych spółki oraz w prowadzonym w stosunku do spółki postępowaniu egzekucyjnym.
Podział obowiązków między członków zarządu spółki nie może być więc skutecznym argumentem przemawiającym za uchyleniem odpowiedzialności członków zarządu za długi składkowe spółki.
Podstawa prawna
• art. 116 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900; ost.zm. Dz.U. 2019 r. poz. 1649)
