Od kilku miesięcy prowadzę niewielki osiedlowy sklep warzywny. 2 sierpnia odbyła się kontrola z inspekcji handlowej i wykazała, że na kilkunastu produktach nie było ceny. Spisano protokół. Czy grozi mi jakaś kara? Nie ma w tym mojej winy, nie wiedziałem o takich wymaganiach.
Skoro odbyła się kontrola z wojewódzkiej inspekcji handlowej (WIH), to zapewne zostanie wszczęte stosowne postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia kary z tytułu niewykonania obowiązków wynikających z ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług. WIH ma przy tym szeroki zakres kompetencji.
Przede wszystkim wskazać należy na art. 4 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług (dalej: u.i.c.t.u.). Wynika z tych przepisów, że w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru (usługi) w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. Minister właściwy do spraw gospodarki po zasięgnięciu opinii prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów określa w drodze rozporządzenia sposób uwidaczniania cen towarów i usług, w tym cen jednostkowych towarów (usług).
W par. 3 rozporządzenia ministra rozwoju w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług podano, że cenę uwidacznia się w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów, na danym towarze, bezpośrednio przy towarze lub w bliskości towaru, którego dotyczy. Cenę oraz cenę jednostkową umieszcza się w szczególności: na wywieszce, w cenniku, w katalogu, na obwolucie, w postaci nadruku lub napisu na towarze lub opakowaniu. Zgodnie z art. 6 ust. 1 u.i.c.t.u., jeżeli przedsiębiorca nie wykonuje tych obowiązków, to inspektor WIH nakłada na niego w drodze decyzji karę pieniężną do wysokości 20 000 zł.
Ustawodawca wprost penalizuje brak uwidocznienia cen towarów. Nie ma tu uznaniowości, lecz z góry przewidziany dla inspekcji obowiązek nałożenie kary. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 grudnia 2018 r., sygn. akt VI SA/Wa 634/18, podano m.in., że niezrealizowanie obowiązków o ekspozycji cen powoduje nałożenie kary pieniężnej. Przepis ten w sposób niewymagający dodatkowych założeń i wykładni nakazuje inspektorowi WIH wymierzyć karę pieniężną na podmiot, który nie wykonuje obowiązku określonego w przepisach, choćby naruszenie prawa miało charakter jednostkowy. Wykazanie przez organ, że podmiot nie wykonał tego obowiązku, obliguje organ do nałożenia pieniężnej kary administracyjnej. W konsekwencji nie ma również znaczenia istnienie lub nieistnienie winy po stronie przedsiębiorcy.
Co jednak istotne, wspomniana ustawa jednocześnie przewiduje, że przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień naruszenia obowiązków oraz dotychczasową działalność przedsiębiorcy, a także wielkość jego obrotów i przychodu. Oznacza to tym samym, że nie ma sztywno określonej kary pieniężnej za naruszenie, bo zawsze organ będzie o tym decydował w toku postępowania administracyjnego. Kara podlega uiszczeniu na rachunek bankowy wojewódzkiego inspektoratu inspekcji handlowej w terminie siedmiu dni od dnia, w którym decyzja o nałożeniu kary pieniężnej stała się ostateczna. Rzecz jasna, istnieje również możliwość odwołania od decyzji w ciągu 14 dni do prezesa UOKiK.
Jakkolwiek nie ma możliwości uniknięcia kary za podane naruszenia, to kwestią otwartą pozostaje wysokość kary, na którą ma wpływ wiele czynników. Wskazana jest zatem aktywność i współpraca z inspekcją handlową, aby miała przesłanki do wymierzenia stosunkowo łagodnej kary w podanym stanie faktycznym.
20 tys. zł wynosi maksymalna kara za brak podania przez sprzedawcę ceny towaru w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 6 ust. 1 i 3 ustawy z 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 178).
Par. 3 rozporządzenia ministra rozwoju z 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz.U. poz. 2121).
