Koniunktura na rynku kapitałowym nie zachęcała do kupowania funduszy inwestycyjnych. Mimo to branża powiększyła zyski.
W I półroczu krajowe towarzystwa funduszy inwestycyjnych miały 471,7 mln zł zysku netto, o 5,4 proc. mniej niż w ubiegłym roku – wynika z danych Komisji Nadzoru Finansowego. Przychody branży spadły o 9,5 proc., do 1,8 mld zł, a koszty obniżyły się o 11,5 proc., do 1,2 mld zł. W ubiegłym roku według nadzoru TFI miały 910,5 mln zł zysku netto. KNF nie podaje danych dla poszczególnych towarzystw. Sprawozdania finansowe niemal 60 firm działających w tym segmencie rynku finansowego przeanalizował DGP.
Duzi zarobili więcej
Podmioty, do których raportów rocznych mieliśmy dostęp, zarobiły w ub.r. 881,1 mln zł, o 44,1 proc. więcej niż rok wcześniej. Ponad połowa tej kwoty przypadła na trzy towarzystwa o największych przychodach. Liderem – zarówno pod względem skali obrotów, jak i wyniku netto – okazuje się PKO TFI. To firma należąca do największego banku na naszym rynku. Zanotowała jeden z największych przyrostów przychodów wśród dużych TFI. To efekt 40-proc. wzrostu aktywów w zarządzaniu. Według danych firmy Analizy Online w końcu ub.r. fundusze zarządzane przez PKO TFI miały wartość niemal 35,6 mld zł (wzrosły m.in. dzięki przejęciu Gamma TFI – dawniej KBC TFI).
Poprawa zyskowności to jednak w dużej mierze konsekwencja ograniczenia kosztów. Wynagrodzenie za dystrybucję funduszy wypłacone bankowi będącemu właścicielem towarzystwa spadło z 273 mln zł d 110 mln zł. Koszty dystrybucji ogółem wyniosły w ub.r. 121 mln zł. Były o 57 proc. mniejsze niż rok wcześniej.
W Santander TFI koszty działania (w dużych TFI płatności dla sprzedawców funduszy to ich podstawowy składnik) koszty spadły w ub.r. o niemal jedną trzecią. A wydatki na dystrybucję – o 95 proc.
Same towarzystwa tłumaczą to wejściem w życie unijnej dyrektywy MiFID II dotyczącej oferowania instrumentów finansowych. „W związku z implementacją do polskiego porządku prawnego dyrektyw wchodzących w skład MIFID II oraz otrzymanych wytycznych UKNF w tym zakresie, Towarzystwo w roku 2018 nie wypłacało wynagrodzenia za dystrybucję do Santander Bank Polska” – podaje Santander TFI.
W ub.r. aktywa w zarządzaniu krajowych TFI zmniejszyły się według KNF o 2,3 proc., do 372 mld zł. W czerwcu tego roku były już o 5,2 proc. niższe niż rok wcześniej. Wynosiły 378,5 mld zł. To odbicie flauty na krajowej giełdzie. Krótkoterminowo ta dekoniunktura nie miała negatywnego wpływu na wyniki branży. W dłuższym terminie to się jednak zmieni. Ograniczane są bowiem również opłaty za zarządzanie. Już w tym roku może to być maksymalnie 3,5 proc. Od 2022 r. maksymalna stawka będzie mogła wynosić 2 proc.
Wysokim wzrostem zysków może pochwalić się jednak wąska grupa największych graczy. W pierwszej dziesiątce ubiegłoroczna poprawa wyniku przekracza 300 mln zł. W drugiej było już pogorszenie o ponad 40 mln zł. W każdej dziesiątce – również w najlepiej sobie radzącej grupie największych graczy – prawie połowa firm zanotowała wyniki słabsze niż rok wcześniej.
GetBack zaszkodził
Wyniki branży w największym stopniu ciągnęły w dół te podmioty, które mają związki z aferą GetBacku – zarządzały jego funduszami sekurytyzacyjnymi, zawierały z nim umowy czy po prostu miały w swoich funduszach obligacje tej spółki. Altus zarobił o połowę mniej niż rok wcześniej. Lartiq (dawniej Trigon) – o 60 proc. mniej. A w Quercusie pojawiła się strata. Wyjątkiem pod tym względem okazał się Saturn TFI, który w minionym roku miał niemal 4,6 mln zł zysku netto, o kilkaset tysięcy więcej niż rok wcześniej. „Przede wszystkim zwraca uwagę dynamika przyrostu WAN (wartość aktywów netto – red.) niektórych funduszy zarządzanych przez Towarzystwo oraz ciągły wzrost ich ilości. Wiedza zdobyta przy tworzeniu coraz większej ilości funduszy inwestycyjnych zamkniętych z pewnością stanie się jednym z filarów dalszego rozwoju Spółki” – pisał zarząd. Na przeszkodzie stanął nadzór: niedawno odebrał towarzystwu licencję prowadzenie działalności i wlepił 5 mln kary.
Niespełna dwa lata wcześniej w podobny sposób ukarane zostało FinCrea TFI za opisywaną wielokrotnie w DGP aferę W Investments. Efekt: już w 2017 r. firma miała 8,3 mln zł straty. Rok później straciła kolejne 3,7 mln zł. W efekcie ma niemal 8,3 mln zł ujemnych kapitałów własnych.
W sumie stratę w ub.r. wykazało 15 towarzystw – tyle samo, co rok wcześniej. Największą – Templeton Asset Management, który był najmocniej pod kreską również rok wcześniej. W przypadku tego podmiotu zarówno większość przychodów, jak i kosztów przypada na spółki z grupy Franklin Templeton, jednego z największych zarządzających aktywami w skali globalnej.
W zestawieniu wyników polskich TFI nie znalazło się kilka firm, których sprawozdania finansowe do piątku nie były dostępne. To Baltic Capital, BPS, Corum, Harenda, Inventum oraz MS TFI. Ujęliśmy natomiast kilka firm, które w nazwie miały człon „TFI”. W przypadku InValue TFI w maju tego roku właściciel formalnie zdecydował o połączeniu tej spółki z inną. „Na skutek połączenia InValue Investments Sp. z o.o. wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki InValue TFI S.A. a InValue TFI S.A. zostanie rozwiązana w dniu zarejestrowania połączenia w KRS” – czytamy w sprawozdaniu z działalności. Tyr TFI informuje w podobnym dokumencie, że wniosek o licencję nadzoru złożyło w wigilię 2014 r., ale jest on wciąż „procedowany”. W przypadku Aegon TFI w październiku ub.r. nastąpiło zawieszenie prac nad wnioskiem. Grupa Aegon jednak będzie obecna w tym segmencie rynku – ma powszechne towarzystwo emerytalne, a w związku z likwidacją otwartych funduszy emerytalnych PTE zostaną przekształcone w TFI.
Największą stratę wykazało Templeton Asset Management
Wyniki TFI w 2018 r.
przychody ogółem | koszty działania | wynagrodzenia | wynik netto | fundusze własne | ||||||||||||||||||
tys. zł | roczna zmiana (proc.) | tys. zł | roczna zmiana (proc.) | tys. zł | roczna zmiana (proc.) | tys. zł | roczna zmiana (proc.) | tys. zł | roczna zmiana (proc.) | |||||||||||||
PKO TFI | 520 997 | 21,0 | 202 021 | -42,4 | 34 719 | 10,7 | 257 035 | 298,1 | 227 222 | 155,0 | ||||||||||||
Pekao TFI | 341 400 | 0,1 | 231 256 | -4,5 | 26 045 | 7,1 | 88 971 | 11,3 | 145 133 | 6,7 | ||||||||||||
Santander TFI | 314 423 | 0,0 | 79 468 | -65,8 | 23 439 | -2,0 | 189 921 | 185,6 | 208 432 | 145,2 | ||||||||||||
Altus TFI | 237 910 | -32,9 | 179 657 | -27,7 | 8 692 | -61,2 | 39 851 | -50,1 | 116 496 | -22,6 | ||||||||||||
TFI PZU | 237 134 | 30,1 | 132 308 | -5,4 | 37 080 | 22,7 | 83 954 | 168,6 | 159 655 | 74,9 | ||||||||||||
NN Investment Partners TFI | 177 307 | -6,3 | 125 937 | -5,8 | 21 696 | 4,1 | 40 223 | -9,3 | 97 081 | -3,4 | ||||||||||||
Union Investment TFI | 147 578 | 5,9 | 117 918 | 16,4 | 30 482 | 35,8 | 16 902 | -34,2 | 54 434 | -60,9 | ||||||||||||
Lartiq TFI | 145 662 | -4,0 | 73 344 | -20,1 | 13 404 | -18,0 | 19 392 | -59,7 | 68 015 | -10,3 | ||||||||||||
Investors TFI | 141 322 | 52,9 | 90 586 | 40,2 | 21 466 | 80,7 | 40 891 | 82,7 | 51 040 | 56,2 | ||||||||||||
Noble Funds TFI | 131 549 | -11,8 | 100 349 | -12,4 | 12 375 | -24,4 | 25 230 | -8,7 | 48 023 | 17,5 | ||||||||||||
Millennium TFI | 88 466 | -4,8 | 70 923 | -4,1 | 5 683 | 1,6 | 14 070 | -7,9 | 27 822 | -4,2 | ||||||||||||
Quercus TFI | 86 429 | -28,0 | 60 051 | -23,0 | 8 704 | -7,5 | -10 194 | X | 42 023 | -19,5 | ||||||||||||
Aviva Investors Poland TFI | 82 921 | -15,9 | 58 965 | -5,7 | 14 594 | 0,0 | 19 252 | -33,8 | 37 453 | -20,8 | ||||||||||||
PFR TFI | 73 852 | 20,0 | 76 473 | 16,9 | 8 252 | 18,3 | -2 782 | -13,9 | 24 842 | 41,0 | ||||||||||||
Eques Investment TFI | 70 188 | 36,4 | 60 717 | 36,3 | 7 385 | 19,2 | 6 708 | 42,4 | 17 053 | 64,8 | ||||||||||||
Agiofunds TFI | 69 293 | 1,3 | 64 564 | 4,5 | 4 020 | 0,0 | 3 506 | -33,1 | 19 900 | -4,0 | ||||||||||||
Saturn TFI | 63 576 | 15,3 | 57 636 | 14,8 | 3 508 | 82,1 | 4 560 | 22,5 | 12 837 | 55,1 | ||||||||||||
Go TFI | 58 252 | 434,1 | 54 431 | 557,2 | 654 | 34,3 | 3 010 | 46,9 | 15 023 | 25,1 | ||||||||||||
Rockbridge TFI | 56 451 | -1,4 | 42 991 | -22,7 | 6 016 | -55,8 | 12 301 | 668,9 | 57 263 | 27,4 | ||||||||||||
Best TFI | 55 104 | 16,1 | 54 810 | 17,1 | 2 675 | 38,6 | -862 | X | 25 302 | -3,3 | ||||||||||||
Kruk TFI | 54 834 | 15,9 | 53 369 | 12,3 | 954 | 37,8 | 1 166 | X | 20 321 | 6,1 | ||||||||||||
MCI Capital | 52 051 | 9,2 | 51 712 | 12,3 | 1 642 | -60,0 | 274 | -82,1 | 5 176 | 174,6 | ||||||||||||
Forum TFI | 46 035 | -42,9 | 30 051 | -57,4 | 4 791 | 28,8 | 12 528 | 82,8 | 34 333 | 57,5 | ||||||||||||
Copernicus Capital TFI | 45 174 | 11,2 | 45 513 | 21,3 | 6 442 | 28,7 | -3 288 | 29,6 | 15 204 | -17,8 | ||||||||||||
Esaliens TFI | 42 136 | -34,2 | 29 962 | -39,8 | 7 461 | -3,1 | 9 483 | -16,6 | 27 718 | -6,4 | ||||||||||||
Ipopema TFI | 41 645 | 30,5 | 39 954 | 50,0 | 12 525 | 5,6 | 979 | 5,8 | 23 658 | 3,6 | ||||||||||||
TFI Allianz Polska | 40 663 | -4,9 | 29 210 | -6,7 | 8 165 | 1,7 | 9 161 | -0,1 | 31 240 | -3,0 | ||||||||||||
BNP Paribas TFI | 36 238 | 32,1 | 30 531 | 35,6 | 6 050 | -4,2 | 2 622 | -7,1 | 12 961 | 2,9 | ||||||||||||
Intrum Justitia TFI | 33 977 | 45,0 | 32 735 | 42,7 | 2 119 | 8,9 | 981 | 137,0 | 10 651 | 10,1 | ||||||||||||
MetLife TFI | 28 634 | -4,6 | 22 199 | 0,7 | 3 906 | -6,9 | 4 881 | -21,1 | 46 874 | 10,1 | ||||||||||||
Opera TFI | 20 009 | -26,6 | 13 510 | -12,6 | 4 494 | -4,6 | 3 135 | -62,4 | 76 878 | 4,3 | ||||||||||||
AXA TFI | 18 476 | 5,9 | 12 073 | 11,3 | 5 632 | 7,8 | 5 013 | -4,8 | 30 953 | 56,3 | ||||||||||||
Templeton Asset Management (Poland) TFI | 17 955 | 11,2 | 30 516 | -3,4 | 6 651 | -3,0 | -12 592 | -19,2 | 13 176 | -25,8 | ||||||||||||
Amundi TFI | 12 756 | -2,8 | 19 714 | -8,5 | 7 110 | -4,2 | -7 105 | -16,4 | 9 650 | -42,4 | ||||||||||||
Alior TFI | 12 480 | -33,9 | 12 925 | -28,9 | 3 614 | 15,4 | -457 | X | 3 818 | -10,7 | ||||||||||||
TFI Capital Partners | 11 838 | 76,2 | 11 315 | 91,4 | 9 345 | 411,6 | 413 | -36,2 | 3 034 | 15,7 | ||||||||||||
TFI Agro | 11 392 | 10,1 | 5 035 | 11,2 | 2 261 | 3,9 | 4 735 | 1,0 | 17 078 | 11,3 | ||||||||||||
Energia TFI | 11 329 | 15 470,5 | 10 403 | 222,2 | 6 619 | 534,2 | 713 | X | 22 396 | 3,3 | ||||||||||||
Skanska TFI | 10 470 | 123,0 | 9 084 | 47,0 | 4 102 | 31,9 | 1 091 | X | 3 639 | 135,1 | ||||||||||||
Riviera TFI | 9 823 | 414,8 | 10 026 | 227,4 | 2 257 | 153,6 | -186 | -80,3 | 2 570 | -6,8 | ||||||||||||
Opoka TFI | 8 375 | -37,0 | 8 034 | -33,9 | 2 569 | -39,6 | 233 | -68,2 | 3 136 | 8,0 | ||||||||||||
Caspar TFI | 7 549 | 50,9 | 7 380 | 54,1 | 1 191 | 29,9 | 152 | -29,3 | 1 582 | 70,3 | ||||||||||||
Insignis TFI | 6 779 | 11,1 | 2 792 | 21,1 | 1 906 | 25,1 | 3 235 | 5,3 | 4 822 | 9,3 | ||||||||||||
Superfund TFI | 6 193 | -0,5 | 5 876 | -8,3 | 1 329 | 8,1 | 241 | X | 3 874 | 6,6 | ||||||||||||
MM Prime TFI | 5 551 | 27,0 | 6 932 | 22,3 | 1 121 | -8,9 | -1 388 | 5,4 | 2 449 | -36,2 | ||||||||||||
Mebis TFI | 5 436 | 37,9 | 5 178 | 35,5 | 275 | 2,0 | 225 | 122,5 | 2 698 | 9,1 | ||||||||||||
Origin TFI | 4 973 | 19,6 | 5 926 | 3,5 | 2 348 | 1,0 | -932 | -44,4 | 1 805 | 17,5 | ||||||||||||
Fundusze Inwestycji Polskich TFI | 3 453 | 82,6 | 3 379 | 100,0 | 2 631 | 121,7 | 62 | -61,8 | 1 416 | 4,6 | ||||||||||||
KGHM TFI | 3 112 | -49,3 | 6 227 | 8,3 | 3 666 | -8,5 | -2 548 | X | 1 929 | -56,9 | ||||||||||||
TFI BDM | 2 803 | -20,5 | 3 009 | -10,6 | 648 | 66,7 | -208 | X | 1 400 | -14,1 | ||||||||||||
Provide TFI | 2 288 | -39,1 | 2 292 | -36,4 | 217 | -17,0 | -4 | X | 1 401 | -0,3 | ||||||||||||
IB TFI | 2 056 | 5,3 | 1 937 | 3,5 | 918 | -6,2 | 93 | 51,4 | 2 738 | 61,5 | ||||||||||||
Mount TFI | 1 796 | 28,6 | 3 743 | 159,5 | 1 739 | 96,8 | -1 949 | 3 361,7 | 1 115 | 67,8 | ||||||||||||
Ostoja TFI | 1 039 | -4,1 | 975 | 4,3 | 506 | 4,5 | 22 | -79,9 | 1 540 | 1,4 | ||||||||||||
Amathus TFI | 849 | 33,4 | 730 | 13,5 | 216 | -12,9 | 99 | X | 1 737 | 6,0 | ||||||||||||
Aegon TFI | 243 | 177,6 | 1 894 | 1 562,2 | 1 254 | 2 837,3 | -1 702 | 6 696,5 | 16 273 | -9,5 | ||||||||||||
Tyr TFI | 47 | 6,2 | 40 | 374,9 | X | 10 | -65,7 | 1 981 | 104,0 | |||||||||||||
InValue TFI | 27 | 97,4 | 12 | -16,5 | X | 12 | X | 1 424 | 0,8 | |||||||||||||
Źródło: sprawozdania towarzystw