W praktyce gospodarczej zdarza się, że spółka z o.o. oraz członek jej zarządu są wspólnikami spółki komandytowej. Kto w takim przypadku powinien reprezentować spółkę z o.o., jeżeli dokonywana jest zmiana umowy spółki komandytowej?
Dr Marcin Borkowski radca prawny GWW / DGP
Przepisy regulują zawieranie umów między spółką z o.o. a członkiem jej zarządu. W takim przypadku spółkę powinna reprezentować rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany przez wspólników. Warto podkreślić, że do zasad zawierania umów z udziałem członka zarządu odniósł się Sąd Najwyższy w uchwale z 7 września 2018 r. (sygn. akt III CZP 42/18). Właśnie w stanie faktycznym tej sprawy spółka z o.o. oraz członek jej zarządu byli wspólnikami tej samej spółki komandytowej. Wspólnicy podjęli uchwałę dotyczącą zmiany umowy tej spółki. Pojawiła się wątpliwość, czy spółkę z o.o. mógł reprezentować członek jej zarządu. Spółka z o.o. była bowiem komplementariuszem spółki komandytowej, a członek zarządu działał jako komandytariusz.
Sąd Najwyższy potwierdził, że spółki osobowe, w tym komandytowe, ustanawia umowa. To oznacza, że stosunek członkostwa w spółce komandytowej jest też stosunkiem prawnym między wspólnikami. Wspólnicy są bowiem stronami umowy spółki komandytowej. Jeżeli członek zarządu spółki z o.o. jest wraz z nią wspólnikiem spółki komandytowej, to nie może on reprezentować takiej spółki z o.o. Przy zmianie umowy spółki komandytowej oświadczenie w imieniu spółki z o.o. powinno być złożone przez jej radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników.
W tych okolicznościach nie można wykluczyć kolizji interesów między członkiem zarządu a spółką z o.o. W wyniku zmiany umowy spółki komandytowej może dojść do wprowadzenia w niej postanowień bezpośrednio godzących w interes spółki z o.o. jako wspólnika. Przykładowo, członek zarządu będący komandytariuszem w spółce komandytowej może podejmować działania prowadzące do zmniejszenia zakresu jego odpowiedzialności za zobowiązania tej spółki. Jednocześnie może doprowadzić do zwiększenia świadczeń obciążających spółkę z o.o.