Przeciętne polskie gospodarstwo dysponuje majątkiem o wartości 264 tysięcy złotych – wynika z badania NBP. Ta liczba jednak niewiele mówi o rzeczywistości, ponieważ nierówności majątkowe są w Polsce znacznie większe niż w przypadku dochodów, o czym świadczy wyższa wartość współczynnika Giniego dla majątku netto (57 proc.) niż dla dochodu (32 proc.).

Przeciętny Polak posiada mieszkanie i samochód, rzadziej – inną nieruchomość. Ich wartość wynosi 263,6 tys. zł w przypadku mieszkań i 119,8 tys. zł. W przypadku innych nieruchomości. Znaczną część majątku stanowią także przedmioty związane z prowadzenia działalności gospodarczej (144,9 tys. zł).

Znacznie gorzej wypada portfel Polaka gdy spojrzymy na aktywa finansowe. Przeciętne gospodarstwo domowe dysponuje gotówką w wysokości 15 tys. zł, w tym na rachunkach bankowych – 12 tys. zł.

W ciągu dwóch lat od ostatniego takiego badania całkowity majątek netto gospodarstw domowych wzrósł o 4,1 proc.. W tym czasie zaczęliśmy przede wszystkim oszczędzać. Aktywa finansowe Polaków wzrosły w tym czasie o 94 proc. W tych latach wzrósł także poziom zadłużenia przeciętnego gospodarstwa domowego o 23 proc. W tej chwili zadłużonych jest nieco ponad 40 proc. gospodarstw domowych. Pozytywnym aspektem jest to, że długi stanowią niewielkie obciążenia majątków Polaków, ponieważ wynoszą średnio 10 tys. zł. i stanowi w przypadku przeciętnego gospodarstwa domowego relatywnie niewielkie obciążenie jego majątku (10,0 tys. zł). Główny składnik długu to zobowiązania z tytułu zabezpieczonych kredytów mieszkaniowych (hipotecznych). Dotyczą one jedynie 13,9 proc. gospodarstw domowych, ale stanowią dla nich dość wysokie obciążenie (przeciętnie 114,8 tys. zł). Natomiast kredyty o innym charakterze, przede wszystkim konsumpcyjne, są bardziej popularne (posiada je 32,9 proc. gospodarstw domowych), ale ich przeciętna wartość jest o wiele niższa (ok. 3 tys. zł).

Jak się żyje w Polsce? Niby coraz lepiej, ale wciąż tak samo źle
Jak się żyje w Polsce? Niby coraz lepiej, ale wciąż tak samo źle

Zobacz również

Pod względem długów wypadamy znacznie lepiej niż mieszkańcy innych krajów europejskich. W Polsce przeciętne gospodarstwo domowe jest zadłużone w wysokości 2,4 tys. euro (nieco ponad 3 proc. w relacji do majątku brutto), podczas gdy w strefie euro przeciętne zadłużenie wynosi 21,5 tys. euro, co stanowi ok. 15 proc. aktywów łącznie.

Gorzej jest, gdy spojrzymy na średnią wartość majątku. Polskie gospodarstwa dysponują własnością o wartości 60,6 tys. euro. Mediana dla strefy euro wynosi ponad 104 tys. euro. Najwyższym zasobem majątku netto w strefie euro, przypadającym na gospodarstwo domowe, wyróżniają się Luksemburg (437,5 tys. euro) oraz Belgia (217,9 tys. euro), najniższym – Łotwa (14,2 tys. euro) i Węgry (26,2 tys. euro). Ciekawym zjawiskiem jest to, że Polacy znacznie częściej niż mieszkańcy innych krajów posiadają mieszkania na własność. - To sprawia, że poziom majątku gospodarstw domowych w Polsce w relacji do niektórych krajów strefy euro, gdzie gospodarstwa domowe bardziej preferują wynajem zamieszkiwanych nieruchomości niż ich zakup, jest korzystniejszy niż wynika to z porównania PKB na głowę mieszkańca w tych krajach (głównie dotyczy to Austrii i Niemiec, gdzie posiadaczami głównego miejsca zamieszkania jest mniej niż 50 proc. gospodarstw domowych) przeciętna wartość tego składnika majątku (33,3 tys. euro wobec 30,0 tys. euro w strefie euro) – twierdzą autorzy raportu.

Majątek polskich gospodarstw domowych jest znacznie bardziej zróżnicowany niż dochody Polaków. - W posiadaniu 10 proc. najbardziej zasobnych gospodarstw domowych znajduje się 41 proc. całkowitego majątku netto, podczas gdy majątek (netto) 20 proc. najmniej zasobnych gospodarstw stanowi jedynie niewielką część (1,0 proc.) całego majątku gospodarstw domowych – czytamy w raporcie NBP. Zdaniem banku większe zróżnicowanie majątku niż dochodu jest zjawiskiem powszechnym na świecie.

Jednak , gdy porównamy sytuację w innych krajach okazuje się, że Polacy nie do końca mają na co narzekać. Współczynnik Piniego dla Polski wynosi 57,8 proc. wobec 68,5 proc. przeciętnie w strefie euro. Najsilniejsza koncentracja majątku, mierzona współczynnikiem Giniego, występuje na Łotwie (78,5 proc.), w Niemczech (76,2 proc.) i w Irlandii (75,2 proc.), zaś krajami o stosunkowo niewielkich nierównościach majątkowych, podobnie jak Polska, są Hiszpania (59,9 proc.), Belgia (58,9 proc.) i Słowacja (49,2 proc.).