2008: świetny rok GP w druku i w internecie

Nasze interwencje wpłynęły na jakość prawa. Uratowaliśmy 1 mld zł unijnych dotacji dla rolników. Dbaliśmy, by banki wywiązały się z umów z klientami.

Dotacje unijne to jedno z haseł, które politycy odmieniali w ubiegłym roku przez wszystkie możliwe przypadki, ale aby pieniądze rzeczywiście trafiały do polskich samorządów i firm, same słowa nie wystarczą. Gdy w kwietniu 2008 r. Gazeta Prawna opublikowała tekst o tym, że z powodu niezgodności polskiego prawa w dziedzinie ochrony środowiska pieniądze z unijnych dotacji faktycznie do Polski nie trafiają, wywołaliśmy prawdziwą burzę. Ujawniliśmy bowiem, że chodzi o wszelkiego rodzaju inwestycje, a nie tylko - jak powszechnie sądzono - inwestycje drogowe. W efekcie województwa wstrzymywały konkursy na przyznawanie pieniędzy. Efektem tej publikcaji GP była nowa ustawa, która weszła w życie pod koniec 2008 roku, aby naprawić sytuację.

Poprawione przepisy

Takich publikacji GP, po których rządzący zabierali się do zmiany przepisów, było w ubiegłym roku znacznie więcej. GP ujawniała i wytykała luki w przepisach, nie tylko utrudniające życie firmom, komplikujące funkcjonowanie samorządów, ale także stawała w obronie zwykłych obywateli, którzy często padają ofiarą źle napisanych przepisów, szkodliwych i niezgodnych z zasadami prawa decyzji urzędników czy błędnych interpretacji przepisów, naruszających równość obywateli wobec prawa i poczucie sprawiedliwości.

Po licznych publikacjach w Gazecie Prawnej (pt. Ministrze finansów: zinterpretuj ulgę meldunkową - GP nr 28/2008, Podatnicy stracili ulgę przez upór ministra - GP nr 39/2008) dotyczących liczenia 12-miesięcznego terminu zameldowania w mieszkaniu, który uprawniał do tzw. ulgi meldunkowej, minister finansów wydał interpretację korzystną dla podatników. W wydanej interpretacji ogólnej zgodził się z naszymi sugestiami, że należy liczyć 12-miesięczny okres zameldowania od faktycznego zameldowania. Oznacza to, że dla ulgi meldunkowej istotny jest moment zameldowania, a nie nabycia nieruchomości.

Wpływ na Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów musiało też zmieniać interpretacje, gdy napisaliśmy, że od dotacji na założenie firmy trzeba zapłacić podatek dochodowy. MF pracowało długo nad zmianą przepisów. Pod koniec 2008 r. przedstawiło stanowisko, że dotacje nie są opodatkowane. W sprawie wciąż interweniuje też Rzecznik Praw Obywatelskich, domagając się jasnej wykładni.

Pod koniec roku GP udało się też zapobiec wejściu w życie przepisów, które ograniczyłyby prawa rolników do renty. Rząd przygotował bowiem projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS, która miała wejść w życie 1 stycznia 2009 r. Zgodnie z nią osoby otrzymujące renty z tytułu niezdolności do pracy mogły dorabiać bez żadnych ograniczeń. Resort pracy uznał, że z takiej możliwości nie będą korzystać rolnicy mający ustalone prawo do okresowej renty rolniczej z KRUS. Po naszym tekście z 3 października 2008 r. (nr 194) zatytułowanym Renciści z KRUS nie dorobią bez limitu, posłowie przygotowali nowelizację projektu rządowego. Krytyka na łamach Gazety Prawnej spowodowała także, że nowelizacja została poparta przez rząd. W efekcie ustawa uchwalona przez Sejm już zawierała przepisy umożliwiające dorabianie tym rolnikom bez żadnych ograniczeń. Prezydent RP zawetował jednak tę ustawę.

Z kolei w tekście NFZ zamroził 291 mln zł na leczenie jako pierwsi napisaliśmy o tym, że z tzw. podatku Religi do szpitali nie wpływają prawie żadne pieniądze. Między innymi z tego powodu od 1 stycznia 2009 r. podatek ten został zlikwidowany. Podobnie było, gdy ujawniliśmy, że milion osób niepotrzebnie opłaca składki do ZUS i NFZ - chodziło o konieczność opłacania przez emerytów składki rentowej, z której i tak nic nie mają. Do Sejmu wpłynął w efekcie projekt ustawy przewidujący, że takie osoby nie będą tej składki opłacać.

W przyszłym tygodniu, kolejny raz dzięki licznym publikacjom GP, resort zdrowia przedstawi rządowi projekt ustawy wprowadzającej, która na nowo określi terminy wejścia w życie trzech ustaw zdrowotnych podpisanych przez prezydenta.

Teksty GP poruszały opinię publiczną i pobudzały do działania niezależne instytucje państowe. Tekst W Polsce jest coraz więcej podrabianych leków (GP nr 247) spowodował, że do Ministerstwa Zdrowia wystąpił w tej sprawie Rzecznik Praw Obywatelskich.

Interwencje RPO

RPO interweniował po tekstach GP wielokrotnie. Po publikacji ZUS zniechęca polskie firmy do działalności w UE (GP 216/2008) Rzecznik Praw Obywatelskich poinformował nas, że wystąpi do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o wyjaśnienie przepisów regulujących opłacanie przez polskie firmy składek ubezpieczeniowych od delegowanych pracowników do UE. RPO wystąpił też do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej po publikacji Zawieszający firmę bez prawa do świadczeń GP nr 203/2008.

Z kolei po serii krytycznych artykułów, zwracających uwagę na problem braku reformy wynagrodzeń sędziów i prokuratorów, Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt, dzięki któremu wysokość wynagrodzeń sędziowskich i prokuratorskich nie będzie zależała już od sztucznie ustalanej przez rząd kwoty bazowej, lecz zostanie powiązana z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce.

W imieniu czytelników

Publikacje GP na tematy finansowe wielokrotnie ujawniały z kolei niekorzystne dla klientów praktyki rynkowe, stosowane np. przez banki. Jak np. w listopadowym tekście Kredyty: drożej płacimy za waluty, w którym pokazaliśmy, że banki ukrywają rzeczywiste koszty kredytu w spreadzie, to uruchomiliśmy lawinę publikacji na ten temat w innych mediach. W efekcie Komisja Nadzoru Finansowego wprowadziła w grudniu nowelizację rekomendacji, która od lipca daje klientom możliwość spłaty kredytu walutowego w walucie pożyczki.

Dzięki serii tekstów udało nam się też pomóc naszym czytelnikom. Tak było np. w październiku, gdy ujawniliśmy, że problemy z dostępem do szwajcarskiej waluty spowodowały, że DomBank nie był w stanie wywiązać się z już podpisanych umów kredytowych i mimo podpisanych umów nie przelewał pieniędzy. W efekcie publikacji sprawą zajęły się też inne media, a DomBank zaczął realizować podpisane umowy. Kredyt otrzymał też nasz czytelnik, który znalazł się w takiej sytuacji.

Gdy natomiast opublikowaliśmy tekst o tym, że Ministerswo Rolnictwa chce zmniejszyć ok. 1 mld euro unijnych dotacji dla firm rolno-spożyczych oraz mikrofirm działających na obszarach wiejskich i przeznaczyć je na renty socjalne, na ministerstwa spadła taka krytyka, że ostatecznie wycofało sie ze swoich propozycji.

2008 rok to także okres intensywnej działalności GP w wielu środowiskach i branżach. Kolejny raz GP zorganizowała konkurs na najlepszą ustawę Bona Lex 2007 pod patronatem Marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego oraz Złote Paragrafy dla najlepszych prawników. Ponownie nagrodziliśmy też w ramach konkursu Złote Skrzydła Gazety Prawnej młodych autorów za najlepszą fachową książkę roku w czterech kategoriach. Ogromnym powodzeniem wśród czytelników cieszył się, przygotowany w nowej odsłonie, ranking kancelarii prawnych. Na stronach forsal.pl opublikowaliśmy też pierwszy ranking przyjaznych banków.

WYRÓŻNIENI DZIENNIKARZE

IRENEUSZ CHOJNACKI, dziennikarz działu biznes - w maju 2008 został laureatem nagrody Energetyczne Pióro 2008 w kategorii dziennikarzy ogólnopolskich za rzetelne i cykliczne prezentowanie problematyki elektroenergetycznej, przyznanej przez Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej.

MARIUSZ GAWRYCHOWSKI, dziennikarz działu biznes - w grudniu 2008 odebrał nagrodę Ambasadora Innowacji za najlepszy tekst w dziedzinie funduszy unijnych dla firm, przyznaną przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.

ŁUKASZ GUZA, dziennikarz działu praca - odebrał nagrodę Głównego Inspektora Pracy za zasługi w upowszechnianiu problematyki ochrony pracy.

JÓZEF KIELAR, redaktor działu praca - otrzymał wyróżnienie w Konkursie Lider Roku w Ochronie Zdrowia w kategorii media, dziennikarstwo informacyjne i edukacyjno-społeczne.

MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ, dziennikarka zajmująca się prawem gospodarczym - została nominowana do nagrody w konkursie Libertas et Auxillium, którego organizatorem jest Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, za cykl artykułów Analiza prawna umów, w którym wskazuje niedozwolone postanowienia umowne w umowach.

KRZYSZTOF TOMASZEWSKI, dziennikarz działu prawa podatkowego - został laureatem dziennikarskiej nagrody Ostre Pióro przyznawanej przez Business Centre Club.

KATARZYNA ŻACZKIEWICZ-ZBORSKA, redaktor prowadzący dodatek Prawnik - została zaproszona do udziału w kapitule nagrody LIDER MEDYCYNY 2008 r.