7000 zł zasiłku i waloryzacja emerytur. Zobacz listę świadczeń w budżecie na 2026 rok

Projekt budżetu państwa na 2026 rok zapowiada istotne zmiany w wydatkach i dochodach publicznych. Rząd deklaruje utrzymanie priorytetów społecznych, ale jednocześnie planuje korekty w strukturze finansowania samorządów i ograniczenie deficytu. Sprawdzamy, czym budżet 2026 różni się od planu na 2025 rok, jak kształtują się kluczowe pozycje wydatkowe oraz jakie konsekwencje odczują obywatele.

Budżet państwa 2026 — główne założenia
Najważniejsze cele budżetu 2026:
Porównanie budżetu 2025 i 2026
Wydatki 2026 – priorytety społeczne i inwestycje
Jak budżet państwa na 2026 wpłynie na świadczenia społeczne?
Znaczenie budżetu dla samorządów
Podsumowanie
FAQ

rozwiń ›

Budżet państwa 2026 — główne założenia

9 października 2025 r. Sejm skierował projekt ustawy budżetowej na 2026 rok do dalszych prac komisji. Podczas wystąpienia w Sejmie minister finansów i gospodarki Andrzej Domański podkreślił, że to budżet „Polski ambitnej i bezpiecznej”, planujący wzmocnienie gospodarki, inwestycje w przyszłość oraz odejście od „drożyzny i stagnacji”. Projekt zabezpiecza finansowanie kluczowych funkcji państwa – zarówno bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, jak i rozwoju gospodarczego. Według ministra, kraj potrzebuje spójnej wizji, która z jednej strony odpowie na wyzwania przyszłości, a z drugiej zapewni odporność na nieprzewidziane kryzysy.

Minister Domański zaznaczył, że wraz z tym budżetem „żegnamy drożyznę i stagnację, które zastaliśmy w 2023 r.”, a dokument ma być planem długoterminowej siły i odporności polskiej gospodarki. Budżet 2026 oparto na umiarkowanym scenariuszu wzrostu gospodarczego, inflacji oraz kontynuacji polityki społecznej. Według oficjalnego projektu ustawy budżetowej, łączna wartość wydatków ma wynieść 918,94 mld zł, a dochody budżetu planowane są na poziomie 647,2 mld zł. Deficyt budżetowy nie przekroczy 271,74 mld zł, zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów.

Najważniejsze cele budżetu 2026:

utrzymanie wydatków na programy społeczne (m.in. 800+, świadczenia rodzinne, waloryzacja emerytur),
zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia i edukację,
wzmocnienie finansowania inwestycji samorządowych,
redukcja deficytu sektora finansów publicznych,
rozwój zielonej transformacji i innowacji.

Porównanie budżetu 2025 i 2026

W porównaniu z rokiem 2025, budżet 2026 przewiduje szereg zmian zarówno w poziomie deficytu, jak i w strukturze wydatków:

spadek deficytu budżetu państwa z 288,77 mld zł w 2025 r. do 271,74 mld zł w 2026 r., co oznacza realne ograniczenie potrzeb pożyczkowych państwa,
większe dochody – 647,2 mld zł, czyli o 43,8 mld zł więcej niż przewidywane wykonanie w 2025 r.,
wzrost wydatków na zdrowie – do 247,8 mld zł (6,81% PKB), czyli o 25 mld zł więcej niż w 2025 r.,
wzrost wydatków na obronność – do 200,1 mld zł (4,81% PKB), co stanowi wzrost o 13,5 mld zł rok do roku,
większe środki dla samorządów – o 3,6 mld zł więcej niż w 2025 r.,
zwiększenie finansowania programu in-vitro – do 600 mln zł (więcej o 100 mln zł),
podniesienie finansowania telefonu zaufania – z 10 mln zł do 30 mln zł,
wydatki na drogi i kolej – łącznie 53,9 mld zł, w tym 20,1 mld zł bezpośrednio z budżetu państwa,
środki na gospodarkę morską – 2,4 mld zł,
finansowanie programów społecznych – utrzymanie programów takich jak „Rodzina 800+” (61,7 mld zł), 13. i 14. emerytura (31,8 mld zł), „Aktywny Rodzic” (6 mld zł), „Dobry start” (1,4 mld zł) oraz finansowanie składek społecznych (4,8 mld zł),
waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych – 22 mld zł,
renta wdowia – 7 mld zł,
zasiłek pogrzebowy – podwyższony do 7 tys. zł, koszt 1,2 mld zł,
zwiększenie środków na naukę i szkolnictwo wyższe – o ok. 1 mld zł.

Rząd zakłada, że Polska utrzyma wzrost PKB na poziomie 3,5% w 2026 r. przy inflacji w granicach 3%, a relacja długu publicznego do PKB wzrośnie do 53,8%, pozostając jednak poniżej progu ostrożnościowego 55%.

Wydatki 2026 – priorytety społeczne i inwestycje

Najważniejsze wydatki budżetu 2026 obejmują rekordowe nakłady na obronę narodową, ochronę zdrowia i kluczowe programy społeczne:

Obrona narodowa – ponad 200 mld zł (4,81% PKB), co obejmuje modernizację armii i wzmocnienie systemu bezpieczeństwa.
Ochrona zdrowia – 247,8 mld zł (6,81% PKB), z priorytetem dla inwestycji w infrastrukturę medyczną i kadry.
Edukacja i nauka – nakłady wyższe o 1 mld zł względem 2025 r., obejmujące wzrost wynagrodzeń nauczycieli i wsparcie badań naukowych.
Transport i infrastruktura – 53,9 mld zł na drogi i kolej (w tym 20,1 mld zł z budżetu państwa) oraz 2,4 mld zł na gospodarkę morską.
Programy społeczne – finansowanie m.in.:
programu „Rodzina 800+” (61,7 mld zł),
13. i 14. emerytury (31,8 mld zł),
programu „Aktywny Rodzic” (6 mld zł),
programu „Dobry Start” (1,4 mld zł),
składek na ubezpieczenia społeczne (4,8 mld zł),
programu in-vitro (600 mln zł),
finansowania telefonu zaufania (30 mln zł).
Świadczenia emerytalne i socjalne – 22 mld zł na waloryzację emerytur i rent, 7 mld zł na rentę wdowią oraz 1,2 mld zł na podwyższony zasiłek pogrzebowy (7 tys. zł).
Mieszkalnictwo – 8,7 mld zł, w tym 6,7 mld zł z budżetu państwa.
Środowisko i klimat – 6 mld zł w planie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, głównie na program „Czyste Powietrze”.

Jak budżet państwa na 2026 wpłynie na świadczenia społeczne?

Rząd zapowiada utrzymanie dotychczasowych programów społecznych oraz waloryzację emerytur i rent. Budżet 2026 koncentruje się na stabilnym finansowaniu świadczeń socjalnych, które stanowią znaczną część wydatków państwa. Wśród nich znajdują się m.in.:

program „Rodzina 800+” – ok. 61,7 mld zł,
13. i 14. emerytura – 31,8 mld zł,
waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych – 22 mld zł,
program „Aktywny Rodzic” – 6 mld zł,
program „Dobry Start” – 1,4 mld zł,
finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne – ok. 4,8 mld zł (m.in. dla osób na urlopach wychowawczych i macierzyńskich),
renta wdowia – 7 mld zł,
zasiłek pogrzebowy – podwyższony do 7 tys. zł (łączny koszt ok. 1,2 mld zł),
program in-vitro – 600 mln zł (o 100 mln zł więcej niż w 2025 r.),
telefon zaufania – 30 mln zł (wzrost z 10 mln zł).

Świadczenia te mają na celu utrzymanie poziomu wsparcia rodzin, seniorów i osób w trudnej sytuacji życiowej, a także wzmocnienie polityki prorodzinnej i zdrowotnej państwa.

Znaczenie budżetu dla samorządów

Samorządy zyskają większą elastyczność finansową poprzez zwiększenie udziału we wpływach z PIT oraz nowe mechanizmy kompensacyjne dla gmin o niższych dochodach. W projekcie ustawy budżetowej na 2026 r. zaplanowano 52,7 mld zł na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego, co stanowi wzrost o 6,7% w porównaniu z rokiem 2025. Zmiany te wynikają z ustawy z 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która wprowadziła nowy model finansowania samorządów – dochody podatkowe z PIT i CIT stały się głównym źródłem dochodów, a subwencje z budżetu państwa mają charakter uzupełniający.

Rząd zaplanował także ponad 35 mld zł dotacji dla samorządów, z czego 31,75 mld zł przeznaczono na zadania bieżące, a 3,3 mld zł na inwestycje. Zdecydowana większość tych środków (99,5%) zostanie ujęta w budżetach wojewodów. Najwięcej funduszy, prawie 23,3 mld zł (66,4% całości), trafi do gmin. Z tej puli:

14,9 mld zł przeznaczono na zadania rodzinne (świadczenia rodzinne, fundusz alimentacyjny, zasiłki dla opiekunów),
4,8 mld zł na pomoc społeczną (m.in. dożywianie i utrzymanie ośrodków pomocy),
2,6 mld zł na zadania obronne (programy ochrony ludności, budowę infrastruktury obronnej),
717 mln zł na administrację publiczną (ewidencja ludności, dowody osobiste, urzędy stanu cywilnego).

Powiaty otrzymają 9,35 mld zł (26,7% całości dotacji), w tym:

4,5 mld zł na bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową,
1,95 mld zł na zadania pomocy społecznej,
1,3 mld zł na działania obronne (programy dla klas mundurowych i obrony cywilnej).

Samorządy województw otrzymają 2,44 mld zł (7% całości), z czego 1,23 mld zł trafi na ochronę zdrowia, a 854 mln zł na transport i łączność.

Planowane są również nowe programy inwestycyjne współfinansowane z budżetu centralnego, zwłaszcza w zakresie infrastruktury transportowej i ochrony środowiska.

Podsumowanie

Budżet państwa na 2026 rok zakłada zrównoważenie między kontynuacją polityki społecznej a ostrożnym ograniczaniem deficytu. Wzrost dochodów, wsparcie dla samorządów i inwestycje w kapitał ludzki mają zapewnić stabilność finansów publicznych oraz poprawić jakość usług publicznych.