Cypr, Grecja, Włochy i Polska zostały wezwane do wprowadzenia przepisów, które doprowadzą do zmniejszenia zużycia lekkich toreb plastikowych w handlu.
Cena zrywki / Dziennik Gazeta Prawna
Chodzi o przyjęcie do krajowych porządków prawnych dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/720 z 29 kwietnia 2015 r. w sprawie plastikowych toreb. Państwa zostały zobligowane do jej wdrożenia do 27 listopada 2016 r. Tymczasem w Polsce projekt noweli ustawy o gospodarce opakowaniami mający unormować powyższą kwestię nie wyszedł z poziomu prac w Rządowym Centrum Legislacji.
„Komisja przesłała ostateczne ostrzeżenie władzom Cypru, Grecji, Włoch i Polski w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia środków transpozycji do Komisji. Państwa te mają dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi na tę uzasadnioną opinię. Jeżeli (...) nie udzielą zadowalających wyjaśnień, Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE” – czytamy w komunikacie KE.
Dwie możliwości
Jak przypomina Joanna Kostrzewska, radca prawny z kancelarii dr Krystian Ziemski & Partners sp.k. w Poznaniu, dyrektywa zobowiązała państwa członkowskie do podjęcia środków pozwalających znacznie i trwale zmniejszyć zużycie lekkich plastikowych toreb na zakupy, wskazując przy tym dwie możliwe opcje rozprawienia się z tym problemem. Pierwsza z nich to przyjęcie środków zapewniających, aby do 31 grudnia 2019 r. roczne zużycie nie przekraczało 90 foliówek w przeliczeniu na osobę, a do 31 grudnia 2025 r. – 40 takich toreb w przeliczeniu na osobę; lub określenie podobnych celów wyrażonych w wadze.
Drugi – bardziej precyzyjnie określony – polegać ma na przyjęciu rozwiązań zapewniających, aby do 31 grudnia 2018 r. lekkie plastikowe torby na zakupy nie były oferowane za darmo w punktach sprzedaży.
– W krajowych rozwiązaniach przyjęto drugi z modeli, wskazując w ocenie skutków regulacji m.in., że wprowadzona dodatkowa opłata będzie doliczana do już obowiązującej ceny torby albo będzie podstawową opłatą, co ma zniechęcić klientów do korzystania z toreb – podnosi mec. Joanna Kostrzewska.
– Projekt zmiany zawierający powyżej wspomniany wariant ograniczający zużycie toreb na zakupy z tworzywa sztucznego 20 czerwca 2017 r. został przekazany do rozpatrzenia przez Radę Ministrów. Po przyjęciu dokumentu przez radę Komisja zostanie oficjalnie poinformowana o sposobie przeniesienia przepisów dyrektywy 2015/720 – usłyszeliśmy w biurze prasowym resortu środowiska.
20 groszy ekstra przy kasie
Pracownicy ministerstwa podkreślają, że choć termin dostosowania się do dyrektywy upłynął w listopadzie zeszłego roku, to należy zauważyć, że w wybranym przez Polskę wariancie odpowiednie instrumenty powinny zostać wdrożone do 31 grudnia 2018 r.
– Procedowany obecnie projekt ustawy wejdzie w życie 1 stycznia 2018 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących opłaty recyklingowej, która będzie miała zastosowanie od 1 stycznia 2019 r. Uzasadniona opinia, przekazana przez Komisję Europejską, wpłynęła do Stałego Przedstawicielstwa RP 16 czerwca 2017 r. Odpowiedź jest w trakcie przygotowywania – poinformowano nas.
Zgodnie z art. 40b projektu ustawy maksymalna opłata nie może przekroczyć 1 zł za każdą oferowaną torebkę. Z projektu aktów wykonawczych do tego dokumentu wynika natomiast, że wyniesie ona 20 gr (taką stawkę przewidziano w rozporządzeniu ministra środowiska).
„Stawka w wysokości 20 gr została określona na podstawie badania sondażowego zleconego w 2015 r. przez Ministerstwo Środowiska »Polacy o jednorazowych torbach zakupowych«. Wykazało ono, że w przypadku ustalenia stawki w przedziale 11–20 gr 79 proc. badanych zrezygnowałoby z kupna jednorazowej torby na zakupy” – czytamy w ocenie skutków regulacji do projektu.
Opłata obejmie lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości do 50 mikrometrów, czyli te najczęściej wydawane dziś w sklepach przy kasie. Wyłączone z niej będą natomiast bardzo lekkie torby o grubości poniżej 15 mikrometrów używane zazwyczaj do pakowania żywności ze względów higienicznych i żywności sprzedawanej luzem (warzywa, owoce, mięso, ryby itp.).
W trakcie uzgodnień międzyresortowych na wniosek Ministerstwa Rozwoju projekt został skorygowany. Usunięto z niego m.in. uciążliwy obowiązek prowadzenia ewidencji wydanych toreb. Pierwotnie objęci mieli nim być prowadzący jednostki handlowe, którzy wydają torby na zakupy z tworzywa sztucznego. Ostatecznie postanowiono, że liczba toreb wydanych użytkownikom w danym roku szacowana ma być na podstawie informacji o wpływach z opłaty recyklingowej, którą będą przekazywać ministrowi środowiska marszałkowie województw.