Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przesłało do konsultacji społecznych projekt ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ma ona zapobiec spekulacjom ziemią rolną po 1 maja 2016 r.
Tego dnia mija 12 lat członkostwa Polski w UE, a wraz z nim okres ochronny na zakup gruntów rolnych przez cudzoziemców. „Istnieje zagrożenie, że po tej dacie polska ziemia rolnicza będzie przedmiotem wzmożonego zainteresowania nabywców z innych krajów Unii Europejskich, zwłaszcza tych, gdzie ceny ziemi rolnej są znacznie wyższe niż w Polsce oraz gdzie istnieją silne bariery prawne uniemożliwiające nabycie ziemi rolnej przez cudzoziemców, a także przez własnych obywateli niebędących rolnikami” – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Jakie rząd przewidział instrumenty? Po pierwsze, wstrzymanie sprzedaży ziem wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej SP na 5 lat. Nie będzie to dotyczyć jedynie nieruchomości:
● przeznaczonych w planach miejscowych lub studium bądź ostatecznych decyzjach o warunkach zabudowy na cele inne niż rolne,
● położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych,
● o powierzchni do 1 ha,
● domów, lokali mieszkalnych budynków gospodarczych i garaży wraz z niezbędnymi gruntami oraz ogródków przydomowych.
W przypadkach uzasadnionych względami społeczno-gospodarczymi sprzedaż innych gruntów będzie możliwa jedynie po uzyskaniu zgody ministra rolnictwa na wniosek prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych.
Utrudniony będzie również obrót prywatnymi gruntami. Projekt wprowadza bowiem zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r. poz. 803). Na ich mocy nabywcami nieruchomości rolnych będą mogli być jedynie rolnicy indywidualni. Za takiego uznana będzie jednak nie tylko osoba pracująca w gospodarstwie, ale i otrzymująca z niego dochody (gdy jego powierzchnia przekraczać będzie 20 ha) nie niższe niż 1/4 wszystkich swoich dochodów. „Ma to wyeliminować możliwość spekulacyjnego zakupu ziemi rolnej przez osoby, których zasadnicza aktywność życiowa i zawodowa ma miejsce poza rolnictwem, a zakup ziemi traktują oni jako formę lokaty kapitału”.
Powyższy rygor nie będzie dotyczył osób bliskich zbywcy, jednostek samorządu terytorialnego oraz Skarbu Państwa, a za zgodą prezesa ANR także innych podmiotów (jeżeli zbywca wykaże, że nie było możliwości sprzedaży na rzecz osób wskazanych w ustawie, a nabywca daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej i nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów). Zgoda Agencji wymagana będzie również w przypadku chęci nabycia ziemi przez osobę zamierzającą utworzyć gospodarstwo rodzinne. Ta wpierw jednak będzie zobligowana posiadać kwalifikacje rolnicze, dawać rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej oraz zobowiązać się do zamieszkania w okresie 5 lat na terenie gminy, gdzie położona jest ziemia. Nabywca przez 10 lat nie będzie też mógł jej zbyć, chyba że zezwoli na to sąd.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy w konsultacjach
