Już tylko rok pozostał do wejścia w życie regulacji zmieniających obowiązki informacyjne i zasady raportowania, m.in. w spółkach giełdowych i podmiotach działających na rynkach finansowych.
Ponad rok temu, 16 kwietnia 2014 r. uchwalone zostało rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku (Market Abuse Regulation, dalej: rozporządzenie MAR, Dz.Urz. UE z 2014 r. L 173, s. 1) oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/57/UE w sprawie sankcji karnych za nadużycia na rynku (Market Abuse Directive, dalej: dyrektywa MAD II, Dz.Urz. UE z 2014 r. L 173, s. 179). Dyrektywa MAD II weszła w życie 3 lipca 2014 r. Z kolei większość przepisów rozporządzenia MAR obowiązywać będzie od 3 lipca 2016 r. (z wyjątkiem regulacji wymienionych w art. 39, które stosuje się od 2 lipca 2014 r.). Rozporządzenie MAR, w odróżnieniu od dyrektywy MAD II, jest bezpośrednio skuteczne. W związku z tym nie istnieje potrzeba jego transpozycji do krajowego porządku prawnego.
Wejście w życie rozporządzenia MAR spowoduje wiele zmian w zakresie obowiązków informacyjnych. Przede wszystkim regulacje unijne obejmą nie tylko nadużycia dotyczące instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym, ale i wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu (np. NewConnect) oraz obracanych na maklerskich platformach kojarzenia ofert. Wprowadzenie nowych regulacji będzie się wiązać również z doprecyzowaniem definicji informacji poufnych czy modyfikacją kryteriów nakładania sankcji administracyjnych na spółki publiczne za wybrane nadużycia. Na uwagę zasługuje także wprowadzenie jednoznacznego zakazu stosowania strategii prowadzących do nadużyć realizowanych za pomocą tzw. transakcji wysokich częstotliwości. Dodatkowo nowe regulacje będą sankcjonować czyny polegające na manipulacji stawkami odniesienia, takimi jak LIBOR czy WIBOR. Nowość stanowić będzie także zakaz nadużyć dotyczący zarówno rynków towarowych, jak i powiązanych z nimi rynków instrumentów pochodnych. Co więcej, w myśl regulacji unijnych możliwe będzie nakładanie grzywien w wysokości co najmniej trzykrotności zysku osiągniętego w wyniku nadużyć na rynku lub co najmniej 15 proc. obrotów w przypadku przedsiębiorstw (państwa członkowskie będą mogły dodatkowo podjąć decyzję o podwyższeniu tych minimalnych stawek).
Z punktu widzenia rodzimych regulacji kluczowe znaczenie ma wprowadzenie jednolitej kategorii informacji poufnych. W konsekwencji na polskim rynku kapitałowym zniknie dwutorowość wynikająca z przekazywania informacji objętych raportami bieżącymi oraz z ujawniania w odrębnym trybie informacji poufnych. Należy podkreślić, że począwszy od 3 lipca 2016 r. raportowanie będzie uzależnione od autonomicznej decyzji emitenta, czy dana informacja stanowi dla niego informację poufną w myśl cech ogólnych określonych w rozporządzeniu MAR. Tym samym zabraknie ścisłych wytycznych, stanowiących podstawę do raportowania, które obecnie są ujęte w rozporządzeniu ministra finansów z 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych (...) (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 133).
Z praktycznego punktu widzenia większy zakres swobody w kategoryzacji danego zdarzenia jako stanowiącego informację poufną przełoży się również na zwiększenie ryzyka obciążającego zarząd emitenta. Dodatkowo nowy reżim raportowania może mieć konsekwencje systemowe. Prawdopodobne jest bowiem, że część emitentów ograniczy się – w zakresie komunikacji z inwestorami – wyłącznie do informacji publikowanych w raportach okresowych. Inne spółki mogą natomiast popaść w drugą skrajność: przekazywanie zbyt wielu raportów, publikowanych ze zbyt daleko idącej ostrożności.
Aby uniknąć komplikacji związanych z wejściem w życie nowych regulacji, spółki publiczne powinny wykorzystać czas do 3 lipca 2016 r. na wypracowanie wewnętrznych wytycznych, dotyczących standardów raportowania w zakresie obowiązków informacyjnych. Niewątpliwie pomocą przy opracowaniu tego typu standardów powinien być modelowy katalog zdarzeń, zawarty w obecnie obowiązującym rozporządzeniu ministra finansów z 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych. Ponadto standardy raportowania skonkretyzowane dla danej spółki powinny uwzględniać dotychczasową praktykę raportowania oraz specyfikę działalności gospodarczej emitenta (odniesioną do skali makro oraz branży, w obszarze której działa). Wytyczne dotyczące wykonania obowiązków informacyjnych powinny być – już po ich wdrożeniu – na bieżąco weryfikowane i odpowiednio adaptowane do otoczenia rynkowego i uzasadnionych, zracjonalizowanych oczekiwań inwestorów.
Wśród istotnych zmian należy dodatkowo wymienić modyfikację sposobu notyfikacji organu nadzoru o opóźnieniu publikacji informacji. Stosownie do regulacji unijnych nadzorca będzie powiadamiany dopiero po upublicznieniu informacji cenotwórczej, a nie wcześniej (ex ante).