Pierwszeństwo w zakupie działki mają osoby zatrudnione przy pracach uciążliwych lub pracujących w warunkach szkodliwych dla zdrowia oraz będące w trudnej sytuacji materialnej i rodzinnej.
Jeśli zdecydujemy się na użytkowanie działki w rodzinnych ogrodach działowych (ROD), musimy przede wszystkim znaleźć ogród, w którym chcielibyśmy mieć działkę. Obecnie nowe ogrody nie powstają, dlatego należy znaleźć ogród już istniejący i przejąć działkę wcześniej przez kogoś użytkowaną. Gdy dokona się wyboru, następny krok to zgłoszenie się do prezesa zarządu rodzinnych ogrodów działkowych. O godzinach jego urzędowania dowiemy się z tablic informacyjnych umieszczonych przeważnie przy wejściu do ogrodu. Prezes ogrodów posiada spis osób, które chcą zrzec się prawa użytkowania działki. W zarządzie ogrodu należy złożyć podanie o przyznanie prawa użytkowania działki. Podanie warto złożyć nawet, jeżeli nie ma w tym ogrodzie wolnej działki. Dotychczasowy działkowiec może złożyć do zarządu ROD rezygnację ze swojej działki i będzie ona mogła być wtedy przydzielona osobom, które złożyły podanie.
Następna kwestia to deklaracja członkowska, którą trzeba złożyć wraz z podaniem. Druk deklaracji otrzymamy w zarządzie ROD lub każdym okręgowym zarządzie Polskiego Związku Działkowców (PZD). Wypełniając deklarację musimy zdecydować, czy chcemy, aby działka była przyznana tylko na nasze nazwisko, czy też na małżonka. W tym drugim przypadku oboje małżonkowie stają się członkami związku.
Jakie koszty
Osoba, której przyznano działkę, zobowiązana jest zapłacić poprzedniemu jej użytkownikowi uzgodnioną kwotę za urządzenia (np. altanę) i nasadzenia (np. drzewka owocowe) znajdujące się na działce. Natomiast wartość działki może zostać ustalona w drodze polubownego porozumienia pomiędzy ustępującym i przyszłym użytkownikiem lub poprzez wycenę przeprowadzoną przez rzeczoznawcę (na koszt zainteresowanych), a także poprzez przetarg. Wyceny dotyczą wyłącznie urządzeń i nasadzeń na działce. Pamiętajmy, że grunt, na którym zlokalizowany jest ogród, jest zawsze własnością Skarbu Państwa lub gminy i pozostaje w użytkowaniu zwykłym lub wieczystym Polskiego Związku Działkowców. Związek użytkuje ten grunt bezpłatnie na mocy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 8 lipca 2005 r. Działkę w ROD otrzymuje się w użytkowanie, a więc nie kupuje się gruntu. Sprzedać można co najwyżej znajdujące się na działce nasadzenie i urządzenia, i to tylko osobie, która za zgodą Zarządu ROD przejmie w użytkowanie działkę po naszej rezygnacji. Przed objęciem działki w użytkowanie musimy jeszcze uiścić w zarządzie ROD odpowiednie opłaty, czyli: wpisowe, które w tym roku wynosi od 100 do 180 zł (wysokość na terenie swojego działania ustala okręgowy zarząd). Przeznacza się je na obowiązkowe szkolenie każdego nowego działkowca, utrzymanie biblioteki ogrodowej, z której mogą korzystać wszyscy działkowcy, oraz działalność instruktażową. Następnie składkę członkowską, która wynosi 12 gr za jeden metr kwadratowy powierzchni działki, oraz opłatę inwestycyjną - wysokość tej opłaty ustala zarząd ROD. Jej wysokość zależy od infrastruktury znajdującej się w ogrodzie i przeznaczana jest w całości na inwestycje i remonty urządzeń ogrodowych (ogrodzenie, doprowadzenie energii itp.). Na rzecz ogrodu ponosi się jeszcze dodatkowo inne opłaty, o ile zostały ustalane przez działkowców podczas walnych zebrań. Tego typu opłaty najczęściej są przeznaczane na utrzymanie ogrodu. W przypadku przyjęcia do związku obojga małżonków wpłacają oni jedno wpisowe i jedną opłatę inwestycyjną, a także pobierana jest od nich jedna składka członkowska. Gdy już staniemy się pełnoprawnymi członkami związku i użytkownikami działki, należy koniecznie zaopatrzyć się w zarządzie ROD w regulamin ROD i statut PZD. Dokumenty te określają nasze prawa i obowiązki, a także wyjaśniają budowę struktury Polskiego Związku Działkowców i zakres jego działania.
Odebranie prawa do działki
Zarząd ROD ma prawo pozbawić członkostwa związku i prawa użytkowania działki w razie rażącego naruszenia statutu, regulaminu ROD, zasad współżycia społecznego lub działania na szkodę związku. W takiej sytuacji przysługuje takiemu działkowcowi prawo odwołania do działającej w ogrodzie komisji rozjemczej (składającej się z działkowców wybranych podczas walnego zebrania). Jeśli decyzja komisji nas nie usatysfakcjonuje, możemy odwołać się do okręgowej komisji rozjemczej, a następnie do krajowej komisji rozjemczej.
Użytkowanie działki
Członkostwo związku, a tym samym prawo użytkowania działki, wygasa również w przypadku likwidacji ogrodu, jeśli nie zostanie przydzielona działka zastępcza lub w razie śmierci członka związku. Zgodnie z art. 31 ust. 4 ustawy o ROD w razie wygaśnięcia prawa użytkowania na skutek śmierci członka, przy przydziale użytkowanej przez niego działki pierwszeństwo mają osoby bliskie. Prawo użytkowania podlega bowiem dziedziczeniu. W związku z tym zarząd ogrodu nie może odmówić osobie bliskiej prawa przejęcia tej działki w użytkowanie. Takie osoby nie wnoszą opłaty inwestycyjnej. Pamiętajmy, że wartość znajdujących się na działce nasadzeń i urządzeń wchodzi w skład masy spadkowej i podlega dziedziczeniu zgodnie z przepisami prawa spadkowego. Nie możemy natomiast samowolnie przekazać działki innej, nawet bliskiej osobie. W takiej sytuacji zrzekając się prawa użytkowania w zarządzie ROD możemy wskazać na osobę, której chcielibyśmy tę działkę przekazać. Zarząd nie jest jednak związany warunkami zrzeczenia, chyba że chodzi o dzieci, rodziców, wnuków, rodzeństwo i ich dzieci, które mają pierwszeństwo w nadaniu członkostwa.
AGNIESZKA JEZIERSKA
OPINIA
Tomasz Terlecki
prawnik w Polskim Związku Działkowców
Na jakich zasadach można zbyć działkę?
Członek PZD, który chce zrezygnować z działki, ma prawo do rekompensaty za majątek, który tam pozostawił. Zasadniczo odbywa się tak, że działkowiec, gdy znajdzie nabywcę, ustala z nim cenę. PZD nie ingeruje w tę kwestię, gdyż naniesienia przykładowo altany są własnością działkowca. Jednak najlepszym rozwiązaniem zbycia działki byłaby sytuacja, kiedy następca uzyskałby na nią przydział. Należy podkreślić, że nie można przejąć gruntu, uprzednio nie rozliczywszy się z poprzednikiem. W związku z tym działkowiec, który znajdzie nabywcę i ustali z nim warunki, powinien pójść z przyszłym użytkownikiem do Zarządu PZD i złożyć odpowiednie dokumenty. To znaczy działkowiec składa rezygnację, a nabywca składa deklarację członkowską. Zarząd przyjmuje rezygnację i w ten sposób działkowiec traci prawo do gruntu, natomiast na podstawie deklaracji nabywca wyraża wolę przystąpienia do związku. Obie strony rozliczają się i sprawa jest formalnie załatwiona. Nowy działkowiec uzyskuje prawo do użytkowania działki w postaci przydziału i płacąc poprzednikowi staje się jednocześnie właścicielem naniesień. Pamiętajmy, że operowanie pojęciem sprzedaży działki nie jest poprawne, ponieważ członek PZD nie jest właścicielem gruntu, ale tylko majątku, który tam naniósł. W takiej sytuacji pełni on tylko funkcję użytkownika w stosunku do gruntu. Ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych wprowadza odstępstwo, polegające na tym, że działkowiec jest właścicielem urządzeń i nasadzeń, mimo że nie jest właścicielem gruntu. Gdyby nie ta konstrukcja, naniesienia byłyby własnością tego podmiotu, którego jest grunt, czyli np. gminy.
/>