Za sprawą unijnych programów wspierania przedsiębiorczości już w najbliższej przyszłości małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) mogą spodziewać się większego i łatwiejszego dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania, w tym do kapitału podwyższonego ryzyka - venture capital.

W obecnej perspektywie finansowej UE (2007-2013) realizowanych będzie kilka programów mających na celu dostosowanie oferty dostawców źródeł finansowania do potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw. Jednym z nich jest program JEREMIE (Joint European REsources for MIcro-to-Medium Enterprises), wspólna inicjatywa Komisji Europejskiej oraz Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Dotychczas do Programu JEREMIE przystąpiły m.in.: Słowacja, Grecja oraz region Lombardii.
Polska prowadzi rozmowy z przedstawicielami Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego i Komisji Europejskiej na temat uczestnictwa w programie. Niemniej pojawiają się spekulacje, że jeśli w ogóle Polska weźmie udział w inicjatywie JEREMIE, to najprawdopodobniej tylko na poziomie regionalnym, w zależności od indywidualnych decyzji poszczególnych województw. Na dzień dzisiejszy wyraźne zainteresowanie udziałem w programie wykazują województwa wielkopolskie oraz dolnośląskie.
Mechanizm działania JEREMIE polega na przekształceniu części środków z Funduszy Strukturalnych, przyznanych krajom członkowskim na lata 2007-2013, w instrumenty finansowe (np. kapitał podwyższonego ryzyka, gwarancje, poręczenia, mikrokredyty), dostosowane do potrzeb finansowania działalności i rozwoju MSP. Wszystkie instrumenty finansowe, w przeciwieństwie do jednorazowych grantów, będą odnawialne, dzięki czemu każde wydane euro będzie generować od 1 do 10 euro wartości oferowanych produktów finansowych. Powstały w ten sposób efekt mnożnikowy przyniesie o wiele większe korzyści dla małych i średnich przedsiębiorstw niż system dotacji, gwarantując ciągłość i stabilność systemu wsparcia.
Środkami zgromadzonymi w ramach JEREMIE na poziomie krajowym będzie administrował Fundusz Zarządzający, wybrany przez władze krajowe w drodze przetargu. Fundusz Zarządzający dokona selekcji i akredytacji lokalnych pośredników finansowych (np. funduszy venture capital, funduszy gwarancyjnych, banków), jak również będzie sprawował nadzór nad stworzeniem odpowiedniej oferty finansowej dla sektora MSP. Z kolei akredytowani pośrednicy finansowi będą przekształcali kapitał, otrzymany od Funduszu Zarządzającego na produkty finansowe dla przedsiębiorstw. Tym samym, opracowany mechanizm transferowy pozwoli na zwiększenie absorpcji środków unijnych przez sektor MSP.
Pierwszeństwo finansowania przysługiwać będzie mikro- i małym przedsiębiorstwom oraz wysoce innowacyjnym projektom inwestycyjnym.
W porównaniu ze wsparciem oferowanym przedsiębiorcom w ramach Funduszy Strukturalnych, Inicjatywa JEREMIE niesie ze sobą wiele korzyści, m.in.:
  • wykorzystanie odnawialnych instrumentów rynku finansowego, zamiast jednorazowych dotacji;
  • uwzględnienie specyfiki lokalnych potrzeb MSP w budowaniu oferty produktów finansowych;
  • środki z JEREMIE będą mogły być wykorzystywane na rzecz rozwoju sektora MSP w regionie po 2013 roku, pod warunkiem wykorzystania ich po raz pierwszy w obecnej perspektywie budżetowej 2007-2013 - w efekcie unikamy granicy roku 2013+2.
AGNIESZKA BAUER
konsultant w Zespole Doradztwa Europejskiego, Accreo Taxand