Subskrybuj nas na Youtube
Czy takie postępowanie przedsiębiorcy jest uzasadnione? Oczywiście można zrozumieć obawę, ale czy odmowa przyjęcia gotówki ma swoją podstawę prawną?
Obecnie obowiązujące przepisy jasno stanowią, że na lepszej pozycji stoi nabywca. Oczywiście sprzedawca może prosić o płatność za pomocą terminalu płatniczego, niemniej jednak nie może zmusić konsumenta, czy też odmówić mu wydania towaru. Wszytko za sprawą przepisów ustawy o Narodowym Banku Polskim.
Zgodnie z art. 31 Znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety. Natomiast według art. 32. Znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Oczywiście ustawa o z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych konstytuuje również obrót innymi środkami płatniczymi (kartami), jednak ustawa o NBP jest tu aktem bezwzględnie obowiązującym na terytorium RP.
Zatem banknoty i monety wydane przez NBP są prawnym środkiem płatniczym w naszym kraju. Sprzedawca, odmawiając zawarcia umowy, uzasadniając to tym, że nie przyjmuje gotówki, nawet z poważnego powodu (zarażenia koronawirusem) może się narazić na odpowiedzialność, wynikającą z art. 135 kodeksu wykroczeń.
Zgodnie z nim, kto, zajmując się sprzedażą towarów w przedsiębiorstwie handlu detalicznego lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym, ukrywa przed nabywcą towar przeznaczony do sprzedaży lub umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia sprzedaży takiego towaru, podlega karze grzywny.
Nie wykluczone jednak, że akty prawne (decyzje, zalecenia, nakazy) wydane na podstawie najnowszej ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zmienią nieco zasady obrotu handlowego i sprzedawca, farmaceuta będzie mógł legalnie odmówić przyjęcia gotówki.
Swoją interpretację problemu przedstawiła kancelaria SGP Siwek Gaczyński & Partner. Według niej przepisy Kodeksu cywilnego (w szczególności art. 3531) zezwalają na ograniczenie sposobu płatności pod warunkiem uprzedniego poinformowania klienta o płatności tylko kartą przez umieszczenie ogłoszenia w sposób widoczny dla każdego klienta. Rekomenduje ona także w tych okolicznościach, w których jest to możliwe, żeby bezpośrednio przed transakcją sprzedawca informował, że płatność może nastąpić tylko kartą (można również umieścić dodatkowe ogłoszenie przy kasie).
Kancelaria wystąpiła do Narodowego Banku Polskiego i Ministerstwa Finansów o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie. Zgodnie ze stanowiskiem NBP, sprzedawca powinien umieścić w swojej placówce widoczną informację, iż nie przyjmuje płatności w formie gotówkowej, z którą klient będzie mógł się zapoznać przed dokonaniem zakupu. W stanowisku NBP zostało wskazane, iż oferta sprzedawcy nie będzie w takiej sytuacji skierowana do ogółu, a zamieszczenie wskazanej wyżej informacji, nie narazi placówki handlowej na zarzut nieuzasadnionej odmowy sprzedaży towaru.
Kancelaria czeka na oficjalne stanowisko MF.