Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na projekty współfinansowane przez Unię Europejską dopuszczają możliwość refundowania wydatków zarówno w leasingu finansowym, jak i operacyjnym.
Polska jest największym beneficjentem funduszy unijnych w Europie w nowej perspektywie budżetowej lat 2007-2013. Wielkość pomocy unijnej (włącznie z publicznym wkładem krajowym) może przekroczyć w tym okresie 100 mld euro. Aby jednak skorzystać ze wsparcia, niezbędny jest udział własny. Wkład własny beneficjentów to ok. 80 mld euro (45,7 mld zł rocznie). Czy środki własne wystarczą? Zapewne nie. Niezbędne będą źródła zewnętrznego finansowania, m.in. leasing.
Leasing a kredyt
Dzięki swoim specyficznym cechom leasing skutecznie konkuruje z kredytem i staje się coraz bardziej popularnym narzędziem finansowania inwestycji. Co różni te dwie formy finansowania? Oba narzędzia zapewniają bezpieczeństwo stron transakcji dzięki ustawowym regulacjom: kredytu w prawie bankowym, leasingu - w kodeksie cywilnym. Produkty te są świadczone przez instytucje z tych samych grup kapitałowych, zatem i poziom kosztów finansowania obu instrumentów finansowych jest zbliżony, ponieważ źródło zaopatrzenia w finansowanie jest podobne.
Leasing jest instrumentem finansowania inwestycji, która jest realizowana bez konieczności przeniesienia prawa własności na korzystającego z finansowania. Firma leasingowa nie tylko finansuje (jak to jest w przypadku banku) zakup przedmiotu leasingu, ale nabywa go dla korzystającego i pozostaje właścicielem aż do końcowego rozliczenia. Firmy leasingowe od ponad 18 lat współpracują z producentami i dostawcami praktycznie wszystkich branż. To bogate, wieloletnie doświadczenie sprawia, iż uzyskują one korzystne warunki zakupu, serwisowania czy też ubezpieczenia przedmiotów leasingu, które najczęściej są niedostępne klientom bez doświadczenia, dokonującym takich transakcji sporadycznie i zapewne w skali znacznie mniejszej niż obroty firm leasingowych na danym rynku. To stawia firmy leasingowe w dużo lepszej pozycji przetargowej w rozmowach z dostawcami i producentami w porównaniu z pojedynczymi klientami. Dzięki takim doświadczeniom, bardzo dobrej znajomości rynku pierwotnego i wtórnego, znacznie obniża się ryzyko transakcji, ponieważ w przypadku konieczności przedterminowego rozliczenia umowy firma leasingowa sprzedaje przedmiot na rynku, na którym na co dzień dokonuje transakcji i to jako właściciel, a więc z pozycji znacznie lepszej niż bank. Dzięki temu klienci firm leasingowych mogą skorzystać z uproszczonych procedur rozpatrywania wniosku o finansowanie, a zakres oraz koszty zabezpieczeń mogą ulec znacznym redukcjom.
Korzyści podatkowe
Będąc właścicielem przedmiotu leasingu, to firma leasingowa może amortyzować inwestycję, a tym samym korzystający może w całości zaliczać do kosztów uzyskania przychodów zarówno kapitał, jak i odsetki. Dzięki takim rozwiązaniom korzystający z leasingu może optymalizować rozliczenia podatkowe, ustalając swobodnie z finansującym rozkład spłaty kapitału, dopasowując koszty uzyskania przychodu z tego tytułu do spodziewanych przychodów. Korzystając z leasingu operacyjnego, leasingobiorca może szybciej zamortyzować inwestycję, niż gdyby finansował ją w kredycie lub ze środków własnych, co może pozwolić na obniżenie kosztów jej finansowania. Te wyjątkowe cechy leasingu i jego istotna pozycja w finansowaniu inwestycji sprawiły, że znalazł on szczególne miejsce także w systemie absorpcji funduszy unijnych jako instrument finansowania inwestycji, który nie powoduje natychmiastowego przeniesienia prawa własności na beneficjenta pomocy.
Refundacja wydatków
Leasing został uznany za koszt kwalifikujący się do refundacji we wszystkich programach krajowych i regionalnych. Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków dopuszczają możliwość refundowania wydatków zarówno w leasingu finansowym, jak i operacyjnym (w tym również w formule leasingu zwrotnego). Rodzaj umowy leasingu jest w tym przypadku określany nie na podstawie przepisów podatkowych, ale na podstawie międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej (MSSF), co sprawia, że zgodnie z tymi zasadami zarówno umowy, w których prawo własności przechodzi na beneficjenta po zapłaceniu ostatniej raty leasingowej, jak i te, w których następuje to na podstawie opcji nabycia, są zaliczane do umów leasingu finansowego. I właśnie dla tego typu transakcji wprowadzono do krajowych wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków nowe rozwiązanie, które umożliwia refundację ceny zakupu przedmiotu leasingu, zapłaconej dostawcy przez finansującego (całość środków jest wypłacana bezpośrednio beneficjentowi pomocy). Dzięki temu wypłata refundacji następuje jednorazowo na początku transakcji, tak jak przy korzystaniu z kredytu bankowego. Refundacja nie musi być w tym przypadku od razu przeznaczona na spłatę zobowiązań, jak to jest w przypadku kredytu bankowego, tylko beneficjent swobodnie dysponuje nią według swojego uznania. W przypadku kiedy beneficjent nie jest zainteresowany nabyciem przedmiotu leasingu, a jedynie jego użytkowaniem, wówczas może skorzystać z wariantu, który gwarantuje mu refundację części kapitałowych rat leasingowych płaconych w związku z realizacją projektu inwestycyjnego. Formuła umożliwiająca refundację ceny zakupu została wprowadzona do krajowych wytycznych dopiero pod koniec 2008 r., w związku z tym wymaga ona jeszcze wdrożenia w poszczególnych programach operacyjnych. Jej włączenie do katalogu narzędzi finansowania inwestycji było spowodowane koniecznością dostosowania wytycznych do rzeczywistości na rynku inwestycyjnym, gdzie ok. 90 proc. transakcji leasingowych jest realizowanych w formule leasingu finansowego w rozumieniu standardów międzynarodowych. Na taką potrzebę wskazywały również badania ewaluacyjne przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego po zakończeniu poprzedniego okresu budżetowego. Potwierdziły one, że jedną z istotnych przeszkód w szerszym wykorzystaniu leasingu w absorpcji funduszy unijnych było ograniczanie refundacji jedynie do wydatków z tytułu rat leasingowych. Te same badania potwierdziły również, że największą szansę na realizację uzyskały wnioski, do których wystawione były promesy leasingowe (czyli te, które zostały przygotowane przy udziale firm leasingowych). Wnioski współfinansowane leasingiem uzyskały też najwyższe noty w czterech spośród pięciu kategorii: w zakresie wiedzy o danym działaniu, szybkości wykonywania usług, przejrzystości procedur, a także atrakcyjności finansowej oferty.
