Czy można wyłączyć na kilka lat zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?
Udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą być przedmiotem obrotu. Pamiętać jednak należy, że w zakresie swobody rozporządzania nimi często decydują postanowienia umowy spółki, w której udziały są zbywane. Co prawda nie jest możliwe całkowite wyłączenie zbywania udziałów, ale możliwe jest jego istotne ograniczenie. Okazać się może, że udziały mogą być zbywane wyłącznie pomiędzy określonymi podmiotami (np. doradcami finansowymi) bądź ich zbywalność jest wyłączona przez jakiś czas, np. trzy lata od zawiązania spółki. Dlatego też planując kupno udziałów należy sprawdzić, czy zbycie udziałów nie jest ograniczone i nie wymaga wcześniejszej zgody organu spółki (zarządu, zgromadzenia wspólników) bądź czy pozostałym wspólnikom przysługuje prawo pierwokupu.
Analizując umowę spółki warto zwrócić uwagę na zasady obowiązujące w spółce dotyczące np. głosowania na zgromadzeniu wspólników, quorum, regulacji dotyczących podziału zysku czy wypłaty zaliczki. Przyszłemu nabywcy pozwoli to ocenić, czy nabywane przez niego udziały zapewniają mu wystarczający wpływ na podejmowanie uchwał, a tym samym funkcjonowanie spółki. Istotne jest także uzyskanie informacji, czy zbywca udziałów nie jest zobowiązany do wniesienia dopłat do kapitału, nie złożył oświadczeń o objęciu nowych udziałów w podwyższonym kapitale bądź jego udziały nie zostały umorzone. Nabywca udziałów powinien być zorientowany w sytuacji ekonomiczno-prawnej spółki. Warto zatem zbadać kondycję finansową firmy, poprawność prowadzenia dokumentacji księgowej, ciążące na spółce zobowiązania oraz perspektywy na przyszłość. Co prawda za prowadzenie spraw spółki odpowiada jej zarząd, nie ma jednak przeszkód, aby zbywca udziałów złożył zapewnienia dotyczące stanu spraw spółki, przejmując za nie odpowiedzialność wobec nabywcy.
Umowa nabycia udziałów powinna być sporządzona na piśmie z podpisami notarialnie poświadczonymi. W umowie można określić, z jaką chwilą przechodzi własność udziałów. Zazwyczaj jest to moment zawarcia umowy, nie ma jednak przeszkód, aby własność przechodziła w innym dniu w przyszłości.
O zawarciu umowy nabycia udziałów należy powiadomić zarząd spółki, najlepiej przedstawiając jeden egzemplarz umowy. Przejście własności udziałów jest bowiem skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności. Dopiero od tej chwili możliwe jest skuteczne wykonywanie praw i obowiązków wynikających z posiadania udziałów, m.in. udział w zgromadzeniu wspólników.