Przedsiębiorstwo produkcyjne, będące średnim przedsiębiorcą, zamierza wybudować na terenie swojego zakładu w województwie wielkopolskim oczyszczalnię ścieków przemysłowych. Inwestycja ma związek z planowaną rozbudową firmy obejmującą zakup i uruchomienie nowych maszyn produkcyjnych. Koszt projektu to 25 mln zł. Rozpoczęcie inwestycji planowane jest na wrzesień 2009 r. Czy przedsiębiorstwo może ubiegać się o dofinansowanie inwestycji ze środków UE? Który program pomocowy oferuje wsparcie na tego typu przedsięwzięcia?
Przedsiębiorstwo planujące budowę oczyszczalni ścieków przemysłowych może ubiegać się o dofinansowanie tej inwestycji ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) - Działanie 4.4 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Źródło to oferuje bowiem wsparcie inwestycji w technologie oraz infrastrukturę gospodarki wodno-ściekowej przedsiębiorstw mających na celu ograniczenie ilości wytwarzanych ścieków przemysłowych oraz służących zwiększeniu stopnia redukcji zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych do wód. Przed przystąpieniem do przygotowywania aplikacji o dofinansowanie należy jednak sprawdzić, czy spełnione są wszystkie wymagane warunki określone dla Działania 4.4 PO IiŚ.
Jednym z nich jest minimalna wartość projektu, która dla małych i średnich przedsiębiorstw wynosi 8 mln zł. W omawianym przypadku to podstawowe kryterium formalne jest spełnione, gdyż wartość inwestycji szacowana jest na 25 mln zł.
Kolejną kwestią, z którą przyjdzie zmierzyć się przedsiębiorcy wnioskującemu o środki UE w ramach Działania 4.4 PO IiŚ, jest prawidłowy wybór właściwego rodzaju pomocy. Działanie 4.4 PO IiŚ przewiduje bowiem możliwość udzielenia dwóch rodzajów pomocy - regionalnej lub horyzontalnej. Ich przyznanie uzależnione jest od typu planowanego przez nas projektu. Pomoc regionalna może być udzielona wyłącznie na realizację nowej inwestycji. Zgodnie z unijną definicją za taką uznaje się inwestycję w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z tworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa, dywersyfikacją produkcji przedsiębiorstwa przez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego.
Realizując nową inwestycję i ubiegając się z tego tytułu o pomoc regionalną w ramach Działania 4.4 PO IiŚ, za bazę obliczania intensywności wsparcia UE, na jakie może liczyć przedsiębiorca, przyjąć należy koszty kwalifikowane odnoszące się do całości planowanego przedsięwzięcia. Do nich zaliczymy m.in. koszty poniesione bezpośrednio na nabycie maszyn i urządzeń, wartości niematerialnych i prawnych, nabycie lub wykonanie budynków i budowli oraz koszty na obiekty i infrastrukturę związane z inwestycją. Należy pamiętać jednak o tym, iż aplikując o pomoc regionalną, nie można rozpocząć realizacji inwestycji przed złożeniem wniosku o dofinansowanie i uzyskaniem powiadomienia o zasadniczej jej zgodności z celem i zakresem merytorycznym działania oraz z przepisami o dopuszczalności pomocy publicznej
Jeśli planowane przedsięwzięcie nie spełnia definicji nowej inwestycji (np. zamierzamy zrealizować inwestycję obejmującą jedynie modernizację urządzeń w przyzakładowej oczyszczalni ścieków w celu zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na środowisko), wówczas, przy spełnieniu pewnych kryteriów, możemy rozważyć możliwość ubiegania się o pomoc horyzontalną.
Jeśli aplikujemy o tego rodzaju pomoc, możemy złożyć wniosek na projekt, który jest już rozpoczęty (nie może być zakończony). W przypadku pomocy horyzontalnej, do kosztów kwalifikujących się do objęcia unijnym wsparciem zalicza się jedynie te koszty, które prowadzą do poprawy stanu środowiska (czyli koszty inwestycji pomniejszone o wydatki na porównywalną pod względem technicznym inwestycję, która nie zapewnia takiej poprawy). Jeśli zatem przykładowo pragniemy osiągnąć poprawę stanu środowiska w stopniu wykraczającym poza standardy UE, wówczas koszty kwalifikowane do wsparcia (w stosunku do których obliczać będziemy procentowy wkład środków UE) ograniczymy do części przekraczającej koszty niezbędne do osiągnięcia stopnia ochrony środowiska wymaganego przez takie standardy. Co więcej, już i tak znacząco zredukowane (w stosunku do całości inwestycji) koszty kwalifikowane musimy dodatkowo pomniejszyć m.in. o ewentualne dochody wynikające ze zwiększenia zdolności produkcyjnych oraz oszczędności w ponoszonych kosztach, planowane w okresie pierwszych pięciu lat eksploatacji obiektu będącego przedmiotem inwestycji.
W omawianym przypadku przedsiębiorstwo zamierza wybudować nową oczyszczalnię ścieków przemysłowych, co związane jest z dalszym rozwojem i rozbudową firmy. Projekt prawdopodobnie spełnia zatem przesłanki uznania go za nową inwestycję (zgodnie z unijną definicją). Co ważne, inwestycja jest dopiero na etapie wstępnego planowania. W tym przypadku będziemy więc mieli do czynienia z pomocą regionalną. Opierając się na kosztach kwalifikowanych inwestycji, można wyliczyć, na jaką kwotę dofinansowania przedstawiony przedsiębiorca może liczyć. Standardowo, zgodnie z regionalną mapą pomocy średnie firmy realizujące projekty inwestycyjne na terenie województwa wielkopolskiego mogą liczyć na dofinansowanie wynoszące 50 proc. kosztów kwalifikowanych. Jednakże w przypadku Działania 4.4 PO IiŚ poziom współfinansowania projektu ze środków unijnych został ograniczony do 30 proc. wartości tych wydatków. Poziom dofinansowania opisanego projektu wyniesie zatem maksymalnie 7,5 mln zł (30 proc. z 25 mln zł).
W celu zwiększenia szans na uzyskanie dofinansowania projektu, omawiany przedsiębiorca powinien zagwarantować wysoką efektywność kosztową uzyskania efektu ekologicznego. Punktowane będzie także posiadanie przez wnioskodawcę certyfikatu zarządzania zasobami środowiska w przedsiębiorstwie.
Pozostaje jeszcze pytanie o termin składania wniosków o dofinansowanie inwestycji w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Pierwszy nabór już się zakończył. Złożone wnioski nie wyczerpały jednak dostępnej dla Działania 4.4 PO IiŚ puli środków publicznych, stąd należy się spodziewać ogłoszenia kolejnego konkursu. Zgodnie z informacjami uzyskanymi z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (będącego instytucją wdrażającą dla tego Działania) prawdopodobnie nastąpi to w I kwartale 2009 r.
PODSTAWA PRAWNA
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 22 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia programu pomocowego w zakresie regionalnej pomocy publicznej na niektóre inwestycje w ochronie środowiska (Dz.U. nr 246, poz. 1795 ze zm.).
• Rozporządzenie nministra środowiska z 8 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy publicznej na przedsięwzięcia będące inwestycjami służącymi zastosowaniu technologii zapewniających czystszą i energooszczędną produkcję oraz oszczędzanie surowców (Dz.U. nr 61, poz. 385).