Tradycyjne kody kreskowe zyskują nowy wymiar: Rewolucja 2D w handlu

Kody kreskowe zostały wprowadzone w latach 70. XX wieku w Stanach Zjednoczonych i błyskawicznie stały się nieodłącznym elementem handlu detalicznego na całym świecie. Sklepom umożliwiły efektywne zarządzanie zapasami, a kasjerom szybkie i precyzyjne skanowanie produktów przy kasach. Każdego dnia charakterystyczny dźwięk „bip” rozbrzmiewa na całym świecie ponad 10 miliardów razy, czyli więcej niż średnia liczba dziennych wyszukiwań w Google.

Obecnie standardy GS1 są wykorzystywane na każdym etapie łańcucha dostaw, od producenta po konsumenta, zapewniając spójność i niezawodność danych. Każdy produkt, który trafia z kodem kreskowym na rynek, ma potwierdzoną identyfikowalność i autentyczność.

Dziś kody kreskowe ewoluują. Tradycyjne kody 1D, składające się z prostych linii, ustępują miejsca zaawansowanym technologicznie kodom 2D (GS1 QR i GS1 DataMatrix). Mieszczą one więcej informacji i umożliwiają intensywniejszą interakcję z konsumentem. Pozwalają mu np. śledzić pochodzenie produktu i datę ważności, poznać jego składniki, alergeny, a nawet warunki przechowywania i recyklingu. Wszystkie te informacje będą dostępne dla konsumenta w jednym miejscu – wystarczy, że zeskanuje telefonem kod QR od GS1 zamieszczony na opakowaniu.

Kody 2D – globalna transformacja

Zmiana tradycyjnych kodów kreskowych na dwuwymiarowe, którą obserwujemy w Polsce, jest częścią globalnego trendu. Nowoczesne kody 2D stosowane są już na całym świecie, praktycznie w każdej branży, od napojów, przez kosmetyki, po dostawy dla wojska i szpitali.

Coca-Cola oznacza wielorazowe butelki

Dobrym przykładem wdrożenia nowych kodów jest Coca-Cola w Brazylii. Jej butelki wielokrotnego użytku są wyposażone w innowacyjne oznakowanie QR obsługiwane przez GS1.

Coca-Cola wyznaczyła sobie cel – do 2030 roku 40% wszystkich jej butelek będzie można wielokrotnie napełniać. Żeby zrealizować ten plan, firma potrzebowała sposobu, aby się dowiedzieć, ile razy dana butelka została wykorzystana. Dzięki wygrawerowaniu na każdej butelce unikalnego identyfikatora 2D od GS1 producent wie, ile cykli przeszła butelka i czy można ją ponownie napełnić, czy należy poddać recyklingowi.

Kody 2D od GS1 wywierają pozytywny wpływ na zrównoważony rozwój. Dostarczają też Coca-Coli cennych danych na temat cyklu życia każdej butelki.

Procter & Gamble wzywa liderów do zmian

Procter & Gamble zadeklarowało wdrożenie kodów 2D, aby lepiej zarządzać informacjami o produktach. Ponadto firma zachęca do tego innych. Przekonuje liderów branży do przejścia z tradycyjnych kodów liniowych (EAN) na kody dwuwymiarowe oparte na standardach GS1. Procter & Gamble dowodzi, że nowe kody dają więcej korzyści konsumentom i poprawiają efektywność łańcucha dostaw.

W liście do członków Consumer Goods Forum, zrzeszającego producentów oraz sieci handlowe, firma wskazuje potrzebę podjęcia wspólnych działań, aby do końca 2027 roku przejść na nowe kody. Marki, które szybciej przejdą transformację, będą lepiej przygotowane do spełniania rosnących oczekiwań konsumentów.

L’Oréal pomaga konsumentom podejmować decyzje

Podobnie działa L’Oréal, światowy gigant kosmetyczny. Firma wprowadza kody 2D na szeroką skalę, umożliwiając konsumentom dostęp do szczegółowych informacji o składnikach i pochodzeniu produktów.

Na przykład marka La Roche-Posay wykorzystuje kody QR od GS1, aby poprawić identyfikowalność swoich produktów. Skanując kod, konsument dostaje informacje o miejscu i dacie produkcji, pełnej liście składników (i alergenów), ich pochodzeniu oraz przeprowadzonych kontrolach jakości.

Dzięki nowej technologii L’Oréal dąży do pełnej transparentności. Umożliwia konsumentom podejmowanie świadomych decyzji zakupowych.

Sieć Woolworths ogranicza marnotrawstwo

Sieć Woolworths w Australii również przechodzi stopniowo na kody 2D od GS1. Ta zmiana już przyniosła firmie liczne korzyści operacyjne. Dzięki niej sieć Woolworths zoptymalizowała zarządzanie zapasami. Nowe kody pozwalają śledzić daty ważności produktów, co umożliwia firmie przecenić oraz – w razie potrzeby – szybko i sprawnie wycofać konkretną partię towaru z rynku.

Przykład Woolworths dowodzi, że mała zmiana oznacza wielkie efekty. Kody 2D od GS1 pomagają ograniczyć ilość zepsutej żywności, dbają o bezpieczeństwo produktów, zwiększają produktywność oraz umożliwiają lepszą identyfikacją produktów.

Wdrażanie kodów 2D w Polsce

Rok 2024 był przełomowy dla wdrażania kodów 2D również w Polsce. Listy intencyjne, w których zadeklarowały chęć wdrożenia kodów 2D, podpisały m.in.: DOZ, Żabka, Auchan, Befaszczot, Makro i Jeronimo Martins.

Wdrożenia w handlu i gastronomii

Za deklaracjami idą też konkretne wdrożenia. Firma Nowalijka w ramach współpracy z siecią Żabka Polska wprowadziła kody GS1 DataMatrix na swoich produktach. Zmiana zmniejszyła liczbę reklamacji z magazynów centralnych, a efekty docenili też franczyzobiorcy i klienci Żabki.

Z kolei startup Swapp wprowadza kody 2D do gastronomii. Podczas pilotażu, w 2024 roku, kodami QR z GS1 Digital Link zostały oznaczone wielorazowe pojemniki dla jednego z głównych operatorów cateringu dietetycznego. W ciągu dwóch tygodni pilotażu udało się zaoszczędzić 1400 jednorazowych opakowań! To oznacza zmniejszenie emisji CO2 o ponad 85 kg.

Demonstrator kodów 2D

Organizacja GS1 Polska wraz z firmami SunewMed+ i Migam stworzyły innowacyjne narzędzie, które pokazuje, jak kody 2D mogą dostarczać konsumentom kompleksowych informacji o produktach. Dzięki wbudowanej funkcji awatara AI może ono zaangażować także osoby wykluczone cyfrowo. Kiedy osoby z niepełnosprawnością słuchu skanują kod na produkcie, pojawiają się informacje, które awatar tłumaczy im w języku migowym.

Regulacje prawne w wojsku, medycynie i branży winiarskiej

Również legislacja wspiera wdrażanie nowych kodów. Od 1 stycznia 2024 roku istnieje obowiązek umieszczania kodów 2D od GS1 (GS1 DataMatrix) na produktach dostarczanych do wojska. Podobne regulacje dotyczą sektora ochrony zdrowia oraz branży winiarskiej, w których ważna jest jakość i autentyczności produktów.

Ponad połowa konsumentów chętnie zeskanuje nowe kody

Przejście z tradycyjnych kodów kreskowych na 2D wynika też z rosnących potrzeb i oczekiwań konsumentów. Potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego na zlecenie GS1 Polska przez Kantar w 2024 roku. Aż 90% respondentów regularnie korzysta z telefonów komórkowych podczas zakupów. Wykorzystują je przede wszystkim do wyszukiwania promocji, konsultowania zakupów z rodziną czy robienia zdjęć produktów.

Co więcej aż 56% przebadanych konsumentów chętnie skanowałoby kody QR z opakowań, aby dowiedzieć się czegoś więcej o produkcie. W szczególności chcieliby poznać:

• skład (77%),

• promocje (76%)

• substancje szkodliwe (74%),

• instrukcje użycia (69%),

• informacje o producencie (68%).

Kody QR są szczególnie pożądane na takich produktach jak: żywność, kosmetyki, produkty apteczne, chemia domowa, elektronika oraz odzież. Konsumenci oczekują, że skanowanie kodu QR dostarczy im szybkich i wiarygodnych informacji, które pomogą w podejmowaniu świadomych decyzji zakupowych.

GS1 Polska zaprasza do wdrożenia kodów 2D

Oczekiwania konsumentów wpływają na tempo zmian we wdrożeniu nowych kodów. Celem GS1 Polska na rok 2025 i lata kolejne jest pomoc we wdrażaniu kodów 2D oraz skuteczne informowanie o wprowadzanych zmianach. W tym celu powołaliśmy specjalną grupę roboczą, która skupiła się na promocji nowych technologii i związanych z nimi standardów GS1. Przygotowaliśmy szereg podcastów, webinarów oraz szkoleń dotyczących kodów 2D.

Edukacja i promocja

By pokazać korzyści z wdrożenia nowych kodów, zorganizowaliśmy liczne eventy, w tym konferencję i konkurs Kod Innowacji.

Wdrożenia i pilotaże

Chcemy, aby proces zmian przebiegał szybko, sprawnie i bezproblemowo. Jako globalna organizacja non for profit, z oddziałami w 118 krajach oferujemy więc know how i wsparcie dla producentów, sieci handlowych oraz dostawców rozwiązań technologicznych.

Jako GS1 Polska zapewniamy bezpłatnie:

• wsparcie ekspertów na każdym etapie wdrożenia, od planowania po realizację;

• sprawną organizację i zarządzanie projektem, aby wszystkie działania były skoordynowane i efektywne;

• monitorowanie jakości kodów wygenerowanych podczas wdrożenia, aby zapewnić ich zgodność ze standardami GS1;

• pomoc w doborze dostawców rozwiązań, którzy (także przez możliwy audyt) zapewnią najlepsze wsparcie technologiczne dla firmy;

• promocję wdrożenia, aby zwiększyć jego widoczność i zasięg, także globalnie.

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do udziału w pilotażach, które pozwolą przetestować i zoptymalizować nowe rozwiązania w praktyce.

Dowiedz się więcej o kodach 2D i skontaktuj się z nami