Plona: Trendy rynkowe wymagają od polskich firm z sektora MSP holistycznej obecności w digitalu. Wciąż jednak nie każda polska firma ma stronę internetową, a jeszcze mniej ma kanały w social mediach
Dzięki digitalizacji firmy są w stanie poprawiać efektywność działania biznesu, a także mogą pozyskiwać nowych klientów i zwiększać przychody. Warto podkreślić cztery elementy, które wspierają digitalizację w Polsce. Po pierwsze normy prawne, które zmieniają się zgodnie z potrzebami rynku, jak np. wprowadzenie e-faktur. Po drugie zachęty finansowe dla firm, żeby się digitalizowały. Po trzecie ‒ i myślę, że to jest nawet jeszcze ważniejsze niż te dwa pierwsze punkty ‒ kwestia tego, jak dziś zachowują się konsumenci w internecie. A ci szukają informacji o produktach i usługach przede wszystkim online, bo aż 79 proc. Polaków kupuje online. Jak spojrzymy na tę grupę najmłodszą, pokolenie Z i milenialsów, to ten wskaźnik rośnie już nawet do 89 proc. No i po czwarte mamy nowe trendy w technologii: AI, cybersecurity i nadal bardzo silnie rozwijający się trend e-commerce.
Na polskim rynku sztuczną inteligencję dzisiaj wykorzystuje tylko 7 proc. firm, a drugie 7 proc. mówi, że będzie wykorzystywać AI „w jakimś stopniu” w przyszłości. Natomiast to, co mnie najbardziej zaskoczyło, to badanie przeprowadzone przez Polski Instytut Ekonomiczny, z którego wynika, że 47 proc. firm nie wie, w jakim obszarze sztuczna inteligencja jest w stanie wspierać ich biznes. To jest zdecydowanie coś, na co my wszyscy musimy zwracać szczególną uwagę – musimy edukować, pokazywać, jak ważne jest bycie w trendzie i wykorzystywanie nowych technologii, żeby nie odstawać od rynku.
Jednocześnie, jak się szerzej spojrzy na digitalizację, to sytuacja już jest trochę lepsza, bo „podstawowe bycie w digitalu” deklaruje już 38 proc. firm, a 60 proc. mówi, że „zdecydowanie musi bardziej inwestować” w tę sferę działalności.
Jest widoczna różnica w wykorzystaniu AI przez duże i małe firmy. Wśród tych pierwszych 11 proc. deklaruje, że korzysta ze sztucznej inteligencji, a wedle innych badań nawet 28 proc., jeśli uwzględni się różnego typu Gen AI, czyli wykorzystanie ChatGPT, czasami wykorzystanie Copilota w ramach Microsoftu. Firmy wykorzystują AI do codziennej pracy zespołów, ale nie wykorzystują ich do budowania swojej przewagi konkurencyjnej od strony technologii, procesów itd.
Uważam, że z dwóch rzeczy. Po pierwsze z braku kompetencji, zwłaszcza w małych firmach, gdzie mamy ograniczone zasoby ludzkie. Po prostu brakuje doświadczenia i wiedzy. Firmy, zwłaszcza małe firmy usługowe, skupiają się na prowadzeniu podstawowego biznesu. Po drugie, poza kompetencjami dochodzi też kwestia kosztów, dlatego że wykorzystanie nowych technologii zazwyczaj jest drogie i to głownie duże firmy stać na to, żeby po te technologie sięgać.
Podstawą jest odpowiednia strona internetowa, ponadto trzeba być obecnym w lokalnej przestrzeni, czyli wykorzystywać wizytówki w Google’u, social media, kanały, w których klienci szukają firm. Social media są coraz częściej wykorzystywanym kanałem wśród młodych generacji ‒ już 36 proc. z nich chętniej wyszukuje informacje o produktach w social mediach niż w wyszukiwarce Google. Jednocześnie nadal 65 proc. internautów wyszukuje lokalnych informacji na bazie wizytówek Google. W tym kontekście niezwykle ważne jest pozycjonowanie, czyli tzw. SEO, które moim zdaniem jest bardzo dobrą inwestycją w zakresie marketingu internetowego. Przed nami ciekawy czas w sferze SEO. Pojawiają się nowe rozwiązania w wyszukiwarkach bazujące na AI, jak chociażby SGE, czyli Search Generative Experience, co zmieni w pewnym zakresie sposób korzystania z wyszukiwarek, choć nadal SEO będzie bardzo istotnym elementem każdej strategii online.
Warto budować też kompetencje eksperckie, czyli pokazywać odbiorcom, że firma ma wiedzę, szerokie portfolio i doświadczenie, jak wykonać daną usługę, np. założyć klimatyzację. Z drugiej strony warto pokazać, że zna się najnowsze trendy, wie, jak dopasować produkt i jak doradzić klientowi.
Jeżeli patrzy się na firmy różnej wielkości, to powiedziałabym, że dla małych istotne są też rozwiązania, które poprawiają efektywność pracy, powodują, że nie trzeba zatrudniać dodatkowych osób. Pewne działania można zautomatyzować, wykorzystując nowe technologie ‒ czy to AI, czy różnego typu integratory. Jeżeli chodzi o większe firmy, to dochodzi też kwestia optymalizacji procesów. Wiadomo, że każdy proces wydłuża czas produkcji i przekłada się też na potencjał sprzedażowy albo zwiększa koszty, więc rozwiązaniem są systemy typu ERP, CRM czy wspomniane integratory.
Każda firma, niezależnie od wielkości, powinna też zastanowić się, w jaki sposób być obecnym w sieci w sposób holistyczny, czyli tzw. 360. Organiczna obecność w internecie to jest jedno: mamy stronę, wizytówki, jesteśmy widoczni np. na YouTubie. Czy chcemy inwestować w reklamę? Jeżeli tak, to w jakim kanale? Gdzie są nasi odbiorcy? W tym wątku często pojawia się argument ze strony firm usługowych pt. „Nie, dziękuję, ja mam klientów z polecenia”. Natomiast warto pamiętać, że ci klienci z polecenia dostają kilka rekomendacji i coraz częściej wchodzą na stronę rekomendowanych firm, by sprawdzić je pod kątem recenzji i opinii o ich usługach. To jest bardzo istotne, żeby budować swoją bazę klientów, być z nimi w kontakcie, budować swoją wiarygodność, dbać o recenzje i opinie, prosić klientów, żeby wystawili opinię, jeżeli są zadowoleni z otrzymanej usługi.
Zaskakujące jest, że nie każda firma w Polsce ma stronę internetową, a jeszcze mniej firm ma kanały w social mediach. Jak się porównujemy do rynku europejskiego, to różnica jest na poziomie kilku punktów procentowych – w Niemczech i we Francji ok. 85–90 proc. firm MSP jest obecnych w internecie: ma stronę internetową i jest aktywnych w social mediach. W Polsce to jest kilka punktów procentowych mniej, a gdybyśmy spojrzeli tylko na sektor MSP, to ta różnica byłaby jeszcze większa. W kontekście budowania i rozwoju biznesu warto też sobie zadać pytanie, czy jesteśmy obecni w e-commerce, czy nasze produkty się nadają do tego, żeby zaistnieć w e-commerce? Dziś ten kanał sprzedaży stanowi już kilkanaście procent całego handlu detalicznego w Polsce, a to jest trend, który będzie w najbliższych latach rósł dwucyfrowo. Wartość obrotu e-commerce w Polsce w zeszłym roku wyniosła 120 mld zł, do 2027 r. wzrośnie do 187 mld zł. Kolejną rzeczą są usługi chmurowe. Jeżeli porównamy Polskę do krajów Europy Zachodniej, to my nie jesteśmy na złym poziomie ‒ mamy ok. 71 proc. wykorzystania tego narzędzia, wobec ok. 80‒90 w zachodniej Europie.
AI wprowadza dużo zmian na rynku, dynamika wzrostu wykorzystania sztucznej inteligencji jest wykładnicza, przez co trudno przewidzieć kierunki rozwoju. Natomiast trend, który już obserwujemy, to wzrost udziału w wyników wyszukiwania generowanych przez rozwiązania sztucznej inteligencji. Inny mocny trend to multimodalność, czyli bycie obecnym w świecie digitalu w obrazie, filmie i audio. Istotny kierunkiem rozwoju nadal będą social media, które wydają się nie być zagrożone przez AI, gdyż młodsze generacje coraz chętniej angażują się w ten kanał.
Osobną kwestią jest cybersecurity, o którym się coraz więcej mówi, ze względu na sytuację geopolityczną, w której jesteśmy. Postępująca digitalizacja tworzy nowe wyzwania, z którymi się trzeba mierzyć. Technologia cybersecurity, ze względu na koszty, jest jednak mniej dostępna dla małych firm, więc warto w tym zakresie znaleźć partnera zewnętrznego, który zapewni niezbędne rozwiązania chroniące stronę internetową, dane czy systemy.
Joanna Plona
Product innovation Director Grupy WeNet i CEO WebWave
W WeNet Group S.A. jest odpowiedzialna za rozwój innowacji produktowych, obszar produktów masowych (Marketing Lokalny i 5StarWeb) i SaaSowych (AleAsystent i WebWave).
Joanna Plona przez całe swoje zawodowe życie związana jest z rozwojem biznesu digital. Najpierw przez ponad 6 lat pracowała w sprzedaży reklam, odpowiadając za współpracę z największymi klientami oraz domami mediowymi w Polsce. Następnie przeszła na stronę produktu, gdzie rozwijała wszystkie rozwiązania marketingowe Wirtualnej Polski, aby następnie jako Wiceprezeska ds. Produktu, dbać o strategię i rozwój wszystkich serwisów internetowych oraz płatnych usług w portfolio WP. W ostatnim czasie odpowiadała natomiast za pozyskanie klientów i Customer Experience w BaseLinker, czyli największym na rynku B2B SaaS Integratorze dla eCommerce.
Role menedżerskie z powodzeniem pełni od kilkunastu lat - w WP zarządzała ponad 200-osobowym teamem, składającym się z osób związanych z produktem, biznesem, sprzedażą, IT, SEO i marketingiem. Jest absolwentką Leadership Academy for Poland (Center for Leadership) oraz Executive Program for Growing Companies (Stanford Univeristy).
Partner