Europejski Zielony Ład, będący odpowiedzią Unii Europejskiej na trwający kryzys klimatyczny, ma doprowadzić do neutralności klimatycznej UE w ciągu najbliższych 26 lat. Nie jest to jedynie nowa strategia polityki klimatycznej, lecz plan kompleksowej transformacji. Obejmuje wszystkie dziedziny życia, choć w największym stopniu dotyczy energetyki.
Biorąc pod uwagę najnowsze regulacje, w tym m.in. Taksonomię UE, dyrektywy CSRD i CSDDD, najlepsze praktyki rynkowe w branży oil & gas, oceny agencji ratingowych, pytania inwestorów oraz oczekiwania partnerów i konsumentów, pod koniec 2023 r. wyznaczone zostały nowe strategiczne kierunki zrównoważonego rozwoju Grupy ORLEN. Dotyczą wszystkich obszarów działalności, opierając się na pięciu filarach: Klimat, Środowisko, Pracownicy, Społeczności i Zarządzanie. Każdy z nich obejmuje konkretne strumienie działań, a w nich szczegółowe cele do 2026 r. oraz do 2030 r. Całość zebrana jest w Strategii Zrównoważonego Rozwoju Grupy ORLEN 2024-2030.
Realizacja Strategii Zrównoważonego Rozwoju 2024-2030 ma wzmocnić konkurencyjność Grupy ORLEN, zmniejszyć ryzyka biznesowe i umożliwić długofalowy rozwój w zgodzie z globalnymi standardami zrównoważonego rozwoju.
Energetyka i nie tylko
Kluczowym elementem strategii biznesowej Grupy ORLEN jest transformacja energetyczna, realizowana przede wszystkim za sprawą inwestycji w zero- i niskoemisyjne źródła energii. Podejmowane działania mają nie tylko zwiększać efektywność energetyczną istniejących aktywów, co pozwoli na zmniejszenie zużycia i minimalizację strat energii, ale też zmienić wykorzystywane paliwa na te niskoemisyjne i stopniowo wygaszać aktywa zasilane węglem. Elementami tworzącymi długoterminowe fundamenty działalności neutralnie emisyjnej są również inwestycje i rozwój OZE oraz zeroemisyjne technologie (SMR).
Transformacja energetyczna obejmuje nie tylko sektor energetyczny i inwestycje w obniżenie jego emisyjności, ale także transport, w tym zmianę koszyka paliwowego oraz budowę infrastruktury dla paliw alternatywnych. Dotyczy również przemysłu, tu pojawia się kwestia wykorzystania wodoru odnawialnego w produkcji nawozów czy CCUS (ang. Carbon Capture, Utilization and Storage) oraz związane z tym inwestycje w infrastrukturę przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej, wodoru, biogazu/biometanu.
Grupa ORLEN stawia na dalszy rozwój zaawansowanych technologii oraz wdrażania innowacyjnych rozwiązań. Obiecujących technologii jest wiele, lecz każda z nich wymaga optymalizacji kosztowej, zagwarantowania dostępu do zrównoważonych surowców czy rozwoju niezbędnej infrastruktury. ORLEN konsekwentnie realizuje więc plan transformacji, śledząc jednocześnie oraz dostosowując swoje plany rozwojowe do aktualnych postępów w zakresie dojrzałości i ekonomiki rozwiązań prowadzących do neutralności emisyjnej.
Wszystko to dzieje się przy zapewnieniu sprawiedliwej transformacji w odniesieniu do klientów i pozostałych interesariuszy.
Nie bez znaczenia dla powodzenia planu w zakresie dekarbonizacji jest otoczenie regulacyjne i biznesowe. Zmienność tych czynników wymaga od koncernu stałego monitorowania i dostosowania decyzji biznesowych w celu osiągnięcia jak najlepszych wyników finansowych oraz budowania długofalowej wartości firmy zgodnej z założeniami zrównoważonego rozwoju a także oczekiwaniami interesariuszy.
Stopniowe przechodzenie na niskoemisyjne technologie ma w dłużej perspektywie kształtować poszczególne sektory gospodarki, promując wykorzystanie przez nie w codziennej działalności alternatywnych rozwiązań takich jak odnawialny wodór, biogaz czy pojazdy elektryczne.
Niezbędne fundusze
Jednym z głównych wyzwań związanych z zieloną transformacją jest znalezienie funduszy na niezbędne inwestycje. Transformacja energetyczna to niezwykle kapitałochłonny proces. Zyski z tradycyjnych obszarów działalności są więc niezbędne do jej przeprowadzenia. Z drugiej strony polski system bankowy nie jest w stanie sfinansować wszystkich inwestycji potrzebnych do dywersyfikacji i dekarbonizacji Grupy ORLEN. Niezbędny jest udział funduszy zagranicznych i banków inwestycyjnych. ORLEN wyemitował w 2020 i 2021 r. obligacje zrównoważonego rozwoju o łącznej wartości 2 mld zł. W 2021 r. ustanowił program emisji euroobligacji, w ramach którego wyemitował w maju 2021 r. zielone euroobligacje o łącznej wartości nominalnej 500 mln euro i planuje kolejne emisje tego typu walorów w przyszłości, w ramach opracowanych zasad finansowania inwestycji wspierających transformację energetyczną.
Jednocześnie ORLEN zapowiedział rewizję realizowanych dotychczas projektów oraz aktualizację strategii do końca 2024 roku. W przyjętych założeniach ORLEN opiera się na wprowadzeniu dyscypliny CAPEX oraz skupieniu się na najbardziej perspektywicznych obszarach core business’u i selektywnym M&A. Dzięki temu ma zostać zbudowane portfolio biznesowe odporne na szoki rynkowe.
W 2023 r. emisja własna gazów cieplarnianych w Grupie ORLEN wyniosła 25,3 mln ton. W 2022 r. było to 27,6 mln ton. Grupa ORLEN priorytetowo traktuje zmniejszanie emisji we wszystkich trzech zakresach, doprecyzowując cele strategii dekarbonizacji. Przyczynia się ona także do redukcji emisji generowanych przez dostawców oraz związanych z użyciem produktów przez końcowych odbiorców.