Polska magnesem dla drogich projektów zagranicznych

Pod względem inwestycji zagranicznych zrealizowanych z udziałem PAIH ubiegły rok okazał się rekordowy. Po raz trzeci z rzędu.

Już pierwsza połowa 2023 r. zapowiadała historyczny wynik. Przyniosła bowiem napływ projektów o wartości ponad 4,9 mld euro, które miały dać niemal 10,9 tys. nowych miejsc pracy. Druga połowa okazała się równie dobra. Ze wstępnych szacunków PAIH – nad ostatecznymi danymi agencja jeszcze pracuje – wynika, że rok zakończył się wartością inwestycji na poziomie 7–7,5 mld euro, co ostatecznie przełoży się na powstanie ok. 20 tys. nowych miejsc pracy.

– Pełne dane podamy niebawem, ale już teraz możemy mówić, że był to dla nas kolejny rekordowy rok. Osiągnięte wyniki to niemal dwukrotność tych z 2022 r. – mówi Marcin Fabianowicz, dyrektor departamentu inwestycji w PAIH.

Zdaniem ekspertów tak dobry wynik to zasługa Intela, który postanowił zainwestować niemal 20 mld zł w Zakład Integracji i Testowania Półprzewodników w Miękini. To czyni tę inwestycję największą zagraniczną inwestycją w historii Polski. Kolejnym dużym projektem była inwestycja spółki Ionway, czyli joint venture Umicore i Volkswagena, która za 8 mld zł w Nysie uruchomi produkcję materiałów katodowych. –- Zmiana struktury i charakteru projektów w ostatnich latach ma kluczowe znaczenie, ale do wzrost wartości poszczególnych inwestycji przyczyniła się też inflacja, która wpływa na koszty projektów. Dotyczy to wszystkich projektów, ale w największym wymiarze kapitałochłonnych inwestycji z sektora elektromobilności. Dlatego projekty rzędu 100 mln euro, które jeszcze kilka lat temu stanowiły rzadkość dziś nie robią już takiego wrażenia – mówi Paweł Tynel, Partner w EY.

Agencja przyznaje, że nie udało się natomiast pobić 2022 r. pod względem liczby nowych projektów. W zeszłym roku było ich ok. 70, w 2022 r. – 126. Eksperci PAIH zaznaczają jednak, że 2022 r. był wyjątkowy pod względem liczby inwestycji, którą trudno będzie pobić. Wówczas wszedł bowiem Program Poland Business Harbour, który był odpowiedzią na sytuację na Białorusi, gdzie wiele firm było narażonych na prześladowania. Szukały w związku z tym możliwości relokacji biznesu w bezpieczne miejsce. To zaowocowało napływem do Polski firm przede wszystkim z sektora IT czy start-upów, a więc projektów mniejszych, o niższej wartości.

– Zakończone w 2022 r. projekty pochodziły głównie z sektora MŚP, stąd ich duża liczba, a stosunkowo niskie nakłady inwestycyjne i deklarowane zatrudnienie. W 2023 r. współpracowaliśmy przede wszystkim z dużymi międzynarodowymi firmami (np. Visa, Volvo, Intel), dlatego mamy mniejszą liczbę projektów, ale znacząco wyższe deklaracje inwestycyjne – tłumaczy Marcin Fabianowicz.

Zdaniem ekspertów nie bez znaczenia dla decyzji inwestorów mogły być wybory w Polsce, ale też eskalacja konfliktu w Ukrainie oraz odpływ pracowników z tego kraju, których brak nie jest na bieżąco uzupełniany, m.in. przez aferę wizową.

Eksperci przyznają jednak, że kwota inwestycji świadczy o tym, że Polska jest wciąż atrakcyjnym miejscem do inwestowania, a nasilający się trend skracania łańcuchów dostaw wyraźnie jej sprzyja.

- Dziś trudno o lokalizację, która byłaby pozbawiona jakichkolwiek wad. Polska wykazuje się dobrą odpornością na czynniki zewnętrzne. Naszym autem jest bliskość kulturowa z krajami zachodu oraz USA, a także lata współpracy naznaczone szeregiem inwestycji, które okazały się sukcesem. Wciąż też jesteśmy konkurencyjni kosztowo. Demografia nam nie pomaga, ale cały czas mamy w Polsce kadry, które mają dużo doświadczenia i są dostępne – mówi Paweł Tynel, Partner w EY i dodaje, że dziś te czynniki determinują decyzje inwestycyjne bardziej niż tylko same zachęty dla inwestycji.

W ubiegłym roku doszło też do przetasowania na liście największych inwestorów. W 2021 r. były to: Korea Południowa, Niemcy i USA. W 2022 r. w trójce na topie znalazły się: Niemcy, Szwajcaria i Japonia. W roku 2023 do gry wróciły USA.

– Podobnie jak w 2022 r., tak i w 2023 r. jednym z cieszących się największym zainteresowaniem sektorów była branża BSS. Dużym zainteresowaniem cieszyły się także branże elektroniczna i elektromobilności – informuje Fabianowicz i dodaje, że do największych projektów inwestycyjnych należały te, w ramach których rozwijano produkcję w Polsce.

Eksperci zwracają uwagę, że inwestycje napływają nie tylko dzięki PAIH, choć te z każdym rokiem umacniają swoją pozycję. Są też bezpośrednie inwestycje zagraniczne. Danych za 2023 r. jeszcze nie ma. W 2022 r. ich wartość wyniosła 140,3 mld zł. Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w pierwszym półroczu 2023 r. wyniósł natomiast, według szacunków OECD, 13,2 mld dol. ©℗