„Stabilna energia, niskie rachunki – czy to możliwe?” – podczas dyskusji na ten temat na Krynica Forum 2023 poruszono wątki ważne dla odbiorców energii
W ostatnich latach rynek energii elektrycznej w Polsce i w Europie przeszedł znaczące zmiany. Na transformację energetyczną i rynek wpłynęło wiele czynników.
Polska, będąca jednym z krajów o znaczącym udziale węgla w miksie energetycznym, musiała się zmierzyć z wyzwaniami związanymi z wprowadzaniem polityki klimatycznej i ograniczaniem emisji dwutlenku węgla. Poza tym pandemia COVID-19 i kryzys surowcowy związany z agresją Rosji w Ukrainie, spowodowały wzrost cen gazu, co ograniczyło dostępność i podniosło koszty produkcji energii.
– Stabilność dostaw energii nie jest zagrożona, moce wytwórcze są odpowiednie. Nie grozi nam gwałtowny wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną. 70 proc. energii w Polsce jest wytwarzane z węgla. Największe ryzyko stanowi cena czy dostępność gazu. Według mnie nie ma powodów do obaw o to, że energii nam zabraknie – podkreślaAndrzej Bondyra, wiceprezes zarządu Agencji Rynku Energii.
/>
W odpowiedzi na wyzwania wiele krajów, w tym Polska, zdecydowało się na wsparcie rządowe dla odbiorców energii, zwłaszcza gospodarstw domowych. Polegało ono m.in. na zamrożeniu cen energii. Według danych Eurostatu państwa Unii Europejskiej wydały ogromne sumy na tego rodzaju wsparcie, osiągając prawie 650 mld euro od IV kw. 2021 r. do końca stycznia 2023 r. Celem było złagodzenie skutków wzrostu cen energii.
– Mechanizm ustalania ceny dla odbiorców indywidualnych jest taki, że spółki obrotu i spółki dystrybucyjne, pod koniec roku, składają wnioski taryfowe do prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Na tej podstawie prezes URE ustala ceny na kolejny rok. Mechanizm pomocowy, wsparcie dla konsumentów było wynikiem zaistniałej sytuacji na rynku dostaw energii elektrycznej. Sądzę, że jeśli zagrożenia pojawią się w przyszłości, że wzrost kosztów energii byłby bardzo wysoki, to też możemy się spodziewać działań pomocowych ze strony polskiego rządu – opisuje sytuację konsumentów w Polsce Andrzej Bondyra.
Eksperci podczas dyskusji zwrócili uwagę na wpływ, jaki ma cena emisji CO2 na koszty produkcji energii elektrycznej. Jest to szczególne istotne w krajach, które w dużej mierze polegają na węglu jako źródle energii.
W obliczu wyzwań związanych z dostępnością i kosztami tradycyjnych źródeł energii rozwijanie energetyki odnawialnej stało się kluczowym elementem transformacji. Jednak pytanie brzmi, czy rzeczywiście przyczyni się to do obniżenia cen? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Z jednej strony produkcja energii ze źródeł odnawialnych może obniżyć koszty w dłuższej perspektywie, zwłaszcza dla prosumentów. Z drugiej strony inwestycje w odnawialne źródła energii wymagają znacznych nakładów finansowych, co może wpłynąć na początkowe wydatki, jakie trzeba ponieść.
W przypadku prosumentów, czyli osób produkujących energię na własne potrzeby, istotne jest magazynowanie nadmiaru wyprodukowanej energii. To pozwala na wykorzystanie jej wtedy, gdy energia nie jest produkowana. Magazynowanie energii przyczynia się do efektywnego wykorzystania odnawialnych źródeł i obniżenia rachunków płaconych przez odbiorców.
Wprowadzenie OZE na rynek spowodowało większą zmienność cen energii, ponieważ są one uzależnione od warunków pogodowych. Z tego powodu przedsiębiorstwa coraz częściej wybierają elastyczne modele kontraktowania, które pozwalają na dostosowanie się do zmieniającej się sytuacji rynkowej.
/>
Ceny energii elektrycznej na rynkach hurtowych w Polsce pozostają stosunkowo niskie, co jest korzystne dla konsumentów. Przedsiębiorcy mają możliwość kontraktowania jej zarówno w dłuższym, jak i krótszym okresie.
– Tak jak w przypadku konsumentów, tak w przypadku samorządów możemy się spodziewać, jeśli będzie taka konieczność, zostaną prawdopodobnie zastosowane systemy wsparcia. Propozycje będą wynikały z sytuacji rynkowej. Jeśli jakiś towar występuje w nadmiarze, to wtedy jest szansa na to, że jego cena będzie niższa. Natomiast musimy zwracać uwagę przede wszystkim na dostępność energii, a dostępność energii również kosztuje – komentuje Andrzej Bondyra.
W obliczu tych wyzwań, na pytanie o to, czy energia będzie tańsza, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Rozwijanie energetyki odnawialnej może się przyczynić do obniżenia kosztów, ale wymaga znacznych inwestycji. Jednocześnie wyzwaniem pozostają ceny emisji dwutlenku węgla i spekulacyjne działania na rynku praw do emisji CO2.
SG