Placówka medyczna może informować o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych, ale prawo zabrania jej reklamowania się. Zakaz dotyczy zarówno ZOZ-ów publicznych, jak i prywatnych.
Obecnie reklama jest zjawiskiem wszechobecnym. Mogłoby się więc wydawać, iż także ZOZ może reklamować swoje usługi. Tak jednak nie jest. Prawo bowiem wyraźnie tego zabrania.
Ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2007 r. nr 14, poz. 89 ze zm.) - art. 18b - stanowi, iż ZOZ może podawać do wiadomości publicznej informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych. Jednocześnie zastrzega, iż treść i forma tych informacji nie mogą mieć cech reklamy. Reguła ta dotyczy wszystkich ZOZ-ów (publicznych i niepublicznych).

Zakaz publicznej reklamy

W zasadzie więc ZOZ może informować publicznie (np. poprzez szyldy, ogłoszenia) tylko o tym, jakiego rodzaju usługi medyczne aktualnie wykonuje - zgodnie ze statutem i wpisem w rejestrze ZOZ. Nie może zaś dodawać elementów typowo reklamowych, tj. zachęcających do skorzystania z usług właśnie w tym zakładzie. Określenie granic tego zakazu w praktyce może być jednak trudne. Nie ma bowiem w przepisach prawa ogólnej definicji reklamy (jest np. definicja reklamy produktu leczniczego). Należałoby więc posiłkować się definicjami słownikowymi.

Uproszczona definicja

W pewnym uproszczeniu przyjąć można, iż za reklamę należy uważać podawanie przez ZOZ do wiadomości publicznej informacji o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych połączone z zachęcaniem do korzystania z nich w celu zwiększenie liczby świadczeniobiorców i realizowanych usług medycznych oraz uzyskania korzyści ekonomicznych. Wydaje się więc, iż ZOZ nie może publicznie informować m.in. o promocjach, rabatach, zniżkach, profesjonalizmie pracowników, wysokiej jakości świadczeń czy też powszechnie znanych pacjentach.
Warto jednak podkreślić, iż ustawa zabrania jedynie reklamy publicznej. Tę cechuje powszechność, jawność, ogólna dostępność oraz przeznaczeniem dla ogółu. Zatem ZOZ może kierować ofertę do indywidualnego pacjenta albo innego konkretnego podmiotu (np. firm), która zawiera informację o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych oraz łączyć ją z zachęcaniem do skorzystania z oferty.

Kary dla szpitali

Naruszenie zakazu reklamy może wiązać się z różnymi sankcjami. Jedną z nich zawiera kodeks wykroczeń, który przewiduje, iż kto podaje do wiadomości publicznej informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych mające formę i treść reklamy, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny (art. 147a par. 2). Reklama ZOZ jest także czynem nieuczciwej konkurencji przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503 ze zm.), co wiąże się z odpowiedzialnością opisaną w tej ustawie. Złamanie zakazu reklamy powinno także wywołać reakcję organu prowadzącego rejestr ZOZ (wojewody, ministra zdrowia). Jedynie na marginesie można zaznaczyć, iż wyżej wymieniona ustawa nie zakazuje reklamowania realizowanej przez ZOZ działalności z zakresu promocji zdrowia (jej definicję zawiera art. 18d ust. 1 pkt 2).