Subskrybuj nas na Youtube
TEZA: Porozumienia o podziale klientów zawarte pomiędzy prywatnymi podmiotami (funduszami emerytalnymi) w jednym z krajów Unii mogą zakłócić swobodę konkurencji i jako taka praktyka są zakazane na podstawie traktatu unijnego. Nie ma znaczenia, jakiej liczby osób porozumienie to dotyczy.
Sygn. C-172/14 (ING Pensii przeciwko Consiliul Concurentei)
WYROK TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ z 16 lipca 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Sprawa, którą rozpatrywał trybunał, dotyczyła ING Pensii – spółki zarządzającej funduszami emerytalnymi, jednej z kilkunastu funkcjonujących na rynku rumuńskim. W 2010 r. rumuński urząd ds. konkurencji nałożył grzywnę na większość spółek, w tym ING Pensii, za zawarcie porozumienia dotyczącego podziału klientów, którzy przystąpili równocześnie do dwóch funduszy. W ocenie urzędu stanowiło to naruszenie zasad konkurencji. ING Pensii odwołała się do sądu apelacyjnego w Bukareszcie. Domagała się stwierdzenia nieważności decyzji urzędu i obniżenia wysokości nałożonej grzywny. Twierdziła, że konkurencja między funduszami nie została wyeliminowana, ponieważ konkurowały one ze sobą w pierwotnym okresie pozyskiwania klientów.
W 2012 r. sąd w Bukareszcie oddalił skargę. Spółka wniosła odwołanie. Podkreślała, że porozumienie nie mogło zakłócić funkcjonowania rynku, gdyż dwa fundusze wybrało mniej niż 1,5 proc. wszystkich klientów. Rumuński Sąd Kasacyjny i Sprawiedliwości zwrócił się do trybunału z pytaniem, czy w przypadku porozumienia o podziale klientów liczba tych klientów ma znaczenie przy ocenie znaczącego wpływu na konkurencję, zakazanego w art. 101 ust. 1 lit. c Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
UZASADNIENIE
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zaznaczył, że Traktat o funkcjonowaniu UE zakazuje porozumień, decyzji związku przedsiębiorstw czy też uzgodnionych praktyk, które mają wpływ na handel między państwami członkowskimi, a ich „celem lub skutkiem” jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego.
W ocenie trybunału „dwustronne porozumienia o podziale (...) miały na celu przypisanie zainteresowanych osób do ograniczonego kręgu podmiotów w sposób sprzeczny z obowiązującymi przepisami prawa, a tym samym na niekorzyść innych spółek działających w sektorze” towarzystw emerytalnych. „Porozumienia miały wzmacniać pozycję na rynku każdego z tych prywatnych funduszy emerytalnych w stosunku do pozycji ich konkurentów, którzy nie uczestniczyli w uzgodnieniach” – uznał trybunał. Tym samym – jak zaznaczył trybunał – „porozumienia realizowały cel rażąco sprzeczny z prawidłowym funkcjonowaniem normalnej konkurencji”.
Usługi towarzystw ubezpieczeniowych mogły też mieć charakter transgraniczny, ponieważ osoby, które miały przystąpić do funduszy i ich pracodawcy mogli mieć siedzibę bądź miejsce zamieszkania w innych państwach UE. Ponadto fundusze emerytalne utworzone w Rumunii mogły przynależeć do spółek w innych państwach.
Chociaż dostęp do tego nowego rynku prywatnych funduszy emerytalnych był ograniczony do spółek zatwierdzonych w tym celu w Rumunii, to porozumienie o podziale klientów, którzy przystąpili do dwóch funduszy, utrudniło wejście na rynek rumuński firm mających siedzibę poza Rumunią – uznał trybunał.
Zatem mogło to wpłynąć na wymianę w ramach rynku wewnętrznego Unii. Oznacza to, że porozumienia między funduszami można zakwalifikować jako ograniczające konkurencję ze względu na sam ich cel w rozumieniu art. 101 ust. 1 TFUE.