Postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest dosyć nietypową decyzją sądu, bo takie postanowienie jest skuteczne od razu z chwilą jego wydania, a nie od chwili uprawomocnienia.
Oznacza to, że takie postanowienie jest natychmiast wykonalne. Nie ma znaczenia więc, że od postanowienia o ogłoszeniu upadłości dłużnik może się odwołać, próbować udowadniać, że jest ono niesłuszne bądź powinno obejmować opcję układową, a nie likwidacyjną.
Natychmiastowa wykonalność postanowienia o ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej oznacza także, że syndyk obejmuje zarządzanie majątkiem. Dłużnik prawo do dysponowania i zarządzania swoim majątkiem traci w razie ogłoszenia upadłości z opcją likwidacyjną, jak również w wypadku opcji układowej, jeżeli zarząd mu odebrano. Wierzyciele otrzymują wskazany w postanowieniu termin na zgłaszanie wierzytelności.
Natomiast równolegle do tego postępowania, w tym samym czasie, biegnie procedura odwoławcza związana ze złożonym przez dłużnika zażaleniem na to postanowienie o ogłoszenie upadłości. Trwa ona kilka tygodni, a rozstrzygnięcie sądu II instancji zapada zwykle po kilku miesiącach.
Zaskarżenie postanowienia nie wstrzymuje żadnych czynności w postępowaniu, np. ustalenia listy wierzytelności, przejęcia zarządu przez syndyka, więc postępowanie upadłościowe toczy się dalej. Jedyne co może dłużnik, to wnioskować do sędziego komisarza o wstrzymanie likwidacji. W razie wydania takiego postanowienia, syndyk ogranicza swoje działania do zabezpieczenia majątku i ustalenia listy wierzytelności. Likwidację przeprowadzi dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.
Jedynie w postępowaniu o ogłoszenie upadłości trwa procedura zażaleniowa. W jej efekcie postanowienie o ogłoszenie upadłości może zostać uchylone definitywnie, gdy sąd II instancji uchyla zaskarżone postanowienie i wniosek oddala, zażalenie może być oddalone lub sprawa przekazana do ponownego rozpoznania.
Stosunkowo najczęściej się zdarza, że sąd II instancji dopatrzy się, że został popełniony jakiś błąd proceduralny przy ogłoszeniu upadłości (np. strona nie została prawidłowo zawiadomiona lub nie wszystkie zgłoszone dowody prawidłowo przeprowadzone). W takim przypadku pozostaje problem przeprowadzenia postępowania ponownie.
Do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy o ogłoszenie upadłości, po zwrocie akt z sądu okręgowego i uchyleniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości do ponownego rozpoznania sytuacja dłużnika się nie zmienia. Jest taka sama jak po pierwotnym uchyleniu upadłości. Nadal majątkiem zarządza syndyk, a procedura ustalenia listy wierzytelności jest kontynuowana.
Wprawdzie nie ma już wówczas postanowienia o ogłoszeniu upadłości, ale sprawa nie została jeszcze prawomocnie zakończona. Nadal utrzymują się wszystkie skutki ogłoszenia upadłości i ten sam syndyk w tej samej procedurze w tym samym postępowaniu prowadzi nadal wszystkie swoje działania, a sąd ponownie rozstrzyga sprawę o ogłoszeniu upadłości. Aż do momentu ostatecznego uprawomocnienia się rozstrzygnięcia o ogłoszenie upadłości cały czas działa ten sam wyznaczony syndyk i obowiązuje pierwotna data ogłoszenia upadłości.
Dopiero prawomocne odrzucenie lub oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości umożliwia upadłemu odzyskanie zarządu majątkiem. Natomiast wszystkie czynności dokonane do momentu odzyskania tego zarządu nadal go wiążą. Na przykład gdy syndyk rozwiązał umowę albo nastąpiły jakieś inne przekształcenia w stosunkach prawnych dłużnika, to dłużnik jest nimi związany
PIOTR ZIMMERMAN
radca prawny Kancelaria Wardyński i Wspólni
/>