Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego położonych na obszarze ziem odzyskanych oraz na obszarze byłego Wolnego Miasta Gdańsk. Zobowiązało w nim starostów, aby do 31 października 2007 r. sporządzili i przekazali wojewodom wykaz nieruchomości położonych na tych ziemiach, które na mocy odrębnych przepisów przeszły na własność Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego. Ten, kto nie wywiążę się z obowiązku, popełni wykroczenie i zostanie ukarany grzywną.
Na sądy projekt ustawy nałożył obowiązek rozpoznania wniosku o ujawnienie własności Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego w ciągu miesiąca od jego złożenia. Natomiast z przepisów kodeksu postępowania cywilnego wynikają nawet krótsze terminy niż miesiąc.
W dodatku w związku z porządkowaniem zapisów w księgach wieczystych chodzi o ujawnienie stanu prawnego, który wynika wyłącznie z samych przepisów ustawowych. Nie chodzi natomiast o sytuację, w której Skarb Państwa albo samorząd terytorialny staną się podmiotem własności na innej drodze niż stanowi to przepis ustawy. Nie trzeba będzie prowadzić całego postępowania. Do uporządkowania zapisów potrzebne będą tylko same dokumenty. To wystarczy, aby wpisać Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego do księgi wieczystej jako właściciela.
Natomiast w uzasadnieniu do ustawy pominięto ważne akty prawne, na podstawie których Skarb Państwa został właścicielem poniemieckiego majątku. Są to następujące przepisy:
  •  dekret o reformie rolnej, który stanowił, że mienie poniemieckie podlega tej reformie - ustawa z 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, która stanowi, że na własność Skarbu Państwa przechodzą bez odszkodowania bez względu na wielkość zatrudnienia obiekty przemysłowe stanowiące własność Rzeszy Niemieckiej i Wolnego Miasta Gdańsk,
  •  ustawa z 1945 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich - z chwilą jej wejścia w życie te majątki przeszły na własność Skarbu Państwa.
Moim zdaniem przygotowywany projekt ustawy nie zmienia niczego w sytuacji prawnej tych nieruchomości. Natomiast jest inne zagrożenie dla własności Skarbu Państwa, o którym się nie mówi. Od 1 października 1990 r. istnieje możliwość zasiedzenia majątku Skarbu Państwa przez osoby, które władały nim przez 15 lat, nawet w złej wierze, płaciły podatki i powszechnie były uważane za właścicieli. Taką możliwość wprowadziła nowelizacja kodeksu cywilnego z 1990 roku. W grudniu 2005 r. osoby te zasiedziały nieruchomości z mocy prawa. Sporo takich spraw o zasiedzenie nieruchomości Skarbu Państwa przez osoby fizyczne było już rozpoznawanych przez sądy, które orzekały o nabyciu własności przez zasiedzenie.
ROMAN NOWOSIELSKI
Kancelaria Nowosielski, Gotkowicz, Kosmus i Wspólnicy
ikona lupy />
Roman Nowosielski, Kancelaria Nowosielski, Gotkowicz, Kosmus i Wspólnicy / DGP