W spółkach akcyjnych aktywnością w wykonywaniu uprawnień korporacyjnych wykazują się zwykle podmioty dysponujące większym pakietem akcji, podczas gdy drobni akcjonariusze są zazwyczaj pasywni, ograniczając swoje bieżące uczestnictwo w spółce do pobierania dywidendy albo dochodów z obrotu akcjami na rynku wtórnym.
Uchylanie się akcjonariuszy mniejszościowych od aktywnego uczestnictwa w walnych zgromadzeniach często podyktowane jest błędnym przeświadczeniem, że wzięcie udziału w zgromadzeniu jest procesem skomplikowanym, wymagającym od akcjonariusza złożonych organizacyjnie działań. Jakkolwiek decyzja o udziale w walnym zgromadzeniu wiąże się z koniecznością dopełnienia przez akcjonariusza pewnych czynności formalnych, to nie są one jednak aż na tyle złożone, aby uzasadniać całkowitą rezygnację z udziału w interesujących akcjonariusza zgromadzeniach.
Walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie, które powinno być dokonane co najmniej na trzy tygodnie przed terminem zgromadzenia. W ogłoszeniu wskazuje się datę, miejsce, godzinę i porządek obrad. Co do zasady walne zgromadzenia odbywają się w siedzibie spółki, chyba że statut zawiera odmienne postanowienia dotyczące miejsca zwoływania walnych zgromadzeń. Ogłoszenie stanowi dla akcjonariusza podstawową informację pozwalającą mu zdecydować, czy w ogóle chce uczestniczyć w zgromadzeniu z uwagi na przedmiot obrad, a jeśli tak, czy osobiście czy też przez pełnomocnika.
Ogłoszenie umieszcza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz jeśli tak przewiduje statut spółki w prasie. Spółki zamieszczają informacje o terminach walnych zgromadzeń także na swoich stronach internetowych. Warto więc przeglądać prasę codzienną o zasięgu ogólnopolskim oraz witryny internetowe spółek, aby nie przeoczyć ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia. Nic nie stoi także na przeszkodzie, aby akcjonariusz kontaktował się z biurem zarządu, celem uzyskania telefonicznie informacji o ewentualnie planowanym zgromadzeniu.
Ogłoszenie o walnym zgromadzeniu i porządku obrad ma istotne znaczenie, gdyż w przypadku, gdy zgromadzenie podejmie uchwały w sprawach nieobjętych ogłoszonym porządkiem obrad, akcjonariusz, który nie brał udziału w takim zgromadzeniu albo uczestnicząc sprzeciwił się powzięciu uchwały nieprzewidzianej w ogłoszonym porządku obrad, może taką uchwałę zaskarżyć do sądu.
Istnieje także możliwość zwołania zgromadzenia bez ogłaszania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, ale tylko wówczas, gdy wszystkie akcje spółki są akcjami imiennymi. Walne zgromadzenie może być wtedy zwołane za pomocą listów poleconych lub pocztą kurierską, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia. Dzień wysłania listów uważa się za dzień ogłoszenia. Zamiast listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską, zawiadomienie może być wysłane akcjonariuszowi pocztą elektroniczną, jeżeli uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane.
Uprawnieni z akcji imiennych i świadectw tymczasowych mają prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu, jeżeli zostali wpisani do prowadzonej przez zarząd księgi akcyjnej co najmniej na tydzień przed odbyciem zgromadzenia. W przypadku zbycia akcji imiennych lub świadectw tymczasowych, ich nabywca chcąc brać udział w zgromadzeniu powinien zgłosić ten fakt zarządowi spółki wraz z wnioskiem o wpis zmiany w osobie właściciela akcji lub świadectw tymczasowych do księgi akcyjnej.
JAROSŁAW CHAŁAS
radca prawny i partner zarządzający w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
