Polska planuje wydać całą pulę dostępnych bezzwrotnych środków z unijnego Funduszu Odbudowy, czyli 23,98 mld euro do sierpnia 2026 roku - napisano w projekcie Krajowego Planu Odbudowy (KPO).
W sumie w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności Polska może skorzystać z 58,1 mld euro, z czego środki bezzwrotne to 23,9 mld euro, a pożyczki to 34,2 mld euro.
Cele szczegółowe KPO to jakościowy, innowacyjny rozwój gospodarki prowadzący do zwiększania jej produktywności, uwzględniający transformację cyfrową kraju i społeczeństw; zielona transformacja gospodarki oraz rozwój zielonej, inteligentnej mobilności oraz wzrost kapitału społecznego i jakości życia, w szczególności poprzez zapewnienie poprawy stanu zdrowia obywateli oraz wyższej jakości edukacji i kompetencji dostosowanych do potrzeb nowoczesnej gospodarki.
KPO składa się z pięciu komponentów, stanowiących obszary koncentracji reform i inwestycji: komponent A to Odporność i konkurencyjność gospodarki. Na jego realizację z puli środków bezzwrotnych przeznaczono 4,1 mld euro. Jego celem jest zapewnienie odporności gospodarki na kryzysy oraz tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy.
Komponent B, czyli Zielona energia i zmniejszenie energochłonności ma do dyspozycji 6,4 mld euro. Jego celem jest ograniczenie negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko, przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencyjności i bezpieczeństwa energetycznego oraz ekologicznego kraju.
Z kolei na komponent C - Transformacja cyfrowa przewiduje się do wydania kwotę 3,0 mld euro. Celem tego komponentu jest Wzmocnienie przemian cyfrowych w sektorze publicznym, społeczeństwie i gospodarce.
Na komponent D - Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia zarezerwowano 4,3 mld euro. Jego cel to sprawne funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia oraz poprawa efektywności, dostępności oraz jakości świadczeń zdrowotnych.
Poza tym na komponent E - Zielona, inteligentna mobilność ma być wydane 6,1 mld euro. Celem tego komponentu jest rozwój zrównoważonego, bezpiecznego i odpornego systemu transportowego, zapewniającego odpowiednią obsługę potrzeb gospodarki i społeczeństwa.
W projekcie napisano, że KPO koncentruje swoje działania na sześciu europejskich filarach odpowiedzi na kryzys i budowy odporności: 1) zielona transformacja, 2) transformacja cyfrowa, 3) inteligentny i trwały wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu, 4) spójność społeczna i terytorialna, 5) opieka zdrowotna oraz odporność gospodarcza, społeczna i instytucjonalna, 6) polityki na rzecz następnego pokolenia, takie jak edukacja i umiejętności.
Adresatem proponowanych w ramach KPO rozwiązań są obywatele w ramach programów wsparcia wymiany źródeł ciepła i zwiększenia efektywności energetycznej budynków (czyste powietrze) oraz powszechnego dostępu do internetu; przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa, które otrzymają środki na dywersyfikację profilu działalności i odbudowę inwestycji, zarówno w sektorach najbardziej dotkniętych skutkami pandemii (np. sektor turystyki, kultury, gastronomii i handlu) oraz nowe inwestycje na rozbudowę potencjału innowacji, elektromobilności, wdrożenia zielonych technologii i produktów oraz rozwoju aplikacji i usług w zakresie cyfryzacji.
KPO jest adresowany również do podmiotów, w tym samorządów terytorialnych, inwestujących w rozbudowę infrastruktury i środki transportu zapewniające czyste środowisko i nowe możliwości inwestycyjne oraz do instytucji publicznych dostarczających podstawowe usługi społeczne (zdrowie, edukacja, rynek pracy), decydujące o poziomie jakości życia i perspektywach rozwojowych Polski.
Eksperci Komisji Europejskiej prognozują, że PKB (w cenach stałych) wzrośnie w Polsce o odpowiednio 3,1 proc. w 2021 r. i 5,1 proc. w 2022 r., przy czym zaznaczają oni, że cytowana projekcja nie uwzględnia środków, które mają być dostępne w ramach Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności.