Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał we wtorek fundusz ratunkowy strefy euro - Europejski Mechanizm Stabilizacyjny (EMS) - za legalny. Orzekł, że nic nie stoi na przeszkodzie zawarciu przez państwa strefy euro traktatu ustanawiającego EMS.

Trybunał odrzucił tym samym skargę irlandzkiego lewicowego posła Thomasa Pringle'a, który zakwestionował legalność decyzji ws. powołania EMS dla 17 państw strefy euro w drodze uproszczonej procedury zmiany traktatu o funkcjonowaniu UE. Twierdził, że ratyfikując traktat EMS, Irlandia podejmuje zobowiązania niezgodne z traktatami UE.

Ze względu na wyjątkowe znaczenie sprawy i w celu szybkiego usunięcia niepewności Trybunał w Luksemburgu rozpatrywał tę skargę w trybie przyspieszonym oraz w pełnym składzie 27 sędziów.

Trybunał Sprawiedliwości UE podkreślił we wtorkowym wyroku, że nie znalazł niczego, co podważałoby legalność decyzji Rady Europejskiej z 25 marca 2011 w sprawie zmiany Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Zgodnie z tą zmianą, do traktatu dodano przepis, który umożliwił państwom członkowskim, których walutą jest euro, ustanowienie EMS.

W konsekwencji państwa strefy euro zawarły 2 lutego 2012 roku traktat ustanawiający Europejski Mechanizm Stabilizacyjny. Jego celem jest udzielanie wsparcia członkom eurolandu "napotykającym lub mogącym napotkać poważne trudności finansowe", pod rygorystycznymi warunkami, jak programy reform makroekonomicznych. Pomoc może zostać udzielona, jeżeli będzie to konieczne do zapewnienia stabilności finansowej strefy euro w całości i jej państw członkowskich. Początkową zdolność pożyczkową EMS ustalono na 500 mld euro. Mający osobowość prawną EMS może pozyskiwać środki finansowe poprzez emisję instrumentów finansowych, zawieranie umów i porozumień finansowych z członkami EMS, instytucjami finansowymi i innymi osobami trzecimi.

W konsekwencji skargi Pringle'a Sąd Najwyższy Irlandii zwrócił się 3 sierpnia do Trybunału UE z zapytaniem o ważność decyzji Rady Europejskiej z marca 2011 oraz o zgodność EMS z prawem Unii.

Działalność EMS zainaugurowano 8 października. EMS zastąpi Europejski Fundusz Stabilizacji Finansowej (EFSF), czyli tymczasowy fundusz ratunkowy strefy euro, który wygasa w połowie 2013 r.

Na razie żaden kraj nie uzyskał jeszcze pożyczki z EMS; oczekuje się że jego pierwszą operacją będzie wparcie dla hiszpańskich banków.