Kryzys w strefie euro: Jak to się zaczęło, dlaczego nie widać końca

2009 rok

grudzień, GRECJA: UE podnosi alarm w sprawie finansów publicznych Grecji. Kraj ten, będący członkiem strefy euro, znalazł się w ogniu krytyki z powodu wielkiego wzrostu deficytu sektora finansów publicznych, szacowanego na 12,7 proc. PKB, czyli dwukrotnie więcej, niż przewidywano. Dług publiczny na koniec 2009 r. wyniósł 113,4 proc. PKB, a potem rósł dalej.

2010 rok

styczeń, HISZPANIA: plan oszczędnościowy mający na celu zmniejszenie deficytu publicznego (11,2 proc. PKB).

maj, GRECJA: pierwszy program pożyczkowy UE i MFW opiewający na 110 mld euro w zamian za przeprowadzenie drastycznych oszczędności.

Utworzenie Europejskiego Funduszu Stabilizacji Finansowej (EFSF) mającego na celu przyjście z pomocą słabym państwom strefy euro.

lipiec, WŁOCHY: Plan oszczędności; władze ujawniają, że zadłużenie kraju przekracza 1,9 bln euro i jest jednym z najwyższych na świecie.

listopad, IRLANDIA: Pakiet finansowej pomocy od UE i MFW na sumę 85 mld euro w celu wyciągnięcia z trudności banków; pomoc uzależniona od dyscypliny budżetowej.

2011 rok

marzec, UE: zgoda na nowy stały fundusz ratunkowy dla strefy euro, (Europejski Mechanizm Stabilizacyjny - EMS), który wymagał zmiany traktatu UE i ma wejść w życie od lipca 2012.

maj, PORTUGALIA: pomoc od UE i MFW opiewająca na 78 mld euro w zamian za reformy i program oszczędnościowy.

sierpień, WŁOCHY i HISZPANIA: oba kraje są atakowane na rynkach finansowych.

FRANCJA: pierwszy plan oszczędnościowy; w listopadzie wprowadzono drugi.

październik, GRECJA: Zgoda strefy euro na nowy, drugi pakiet pomocowy przewidujący 130 mld euro pożyczek i restrukturyzację długu; zakłada on 130 mld euro od eurolandu i MFW - w tym 30 mld to gwarancje dla inwestorów zachęcające ich do wymiany obligacji greckich na papiery o połowę niższej wartości. W zamian kraj ma przyjąć daleko idący program oszczędności, który budzi masowe protesty obywateli.

listopad, GRECJA: premier Jeorjos Papandreu podaje się do dymisji po wycofaniu się z zamiaru przeprowadzenia referendum ws. drugiego pakietu; zastępuje go Lukas Papademos.

WŁOCHY: premier Silvio Berlusconi podaje się do dymisji; zostaje zastąpiony przez b. komisarza unijnego Mario Montiego, który przyjmuje plan oszczędnościowy opiewający na 30 mld euro. Pakiet antykryzysowy przewiduje gruntowną reformę systemu emerytalnego, w tym uproszczenie i ujednolicenie metody naliczania wieku emerytalnego oraz jego stopniowe podnoszenie.

grudzień: Europejski Bank Centralny (EBC) na niespotykaną dotąd skalę udziela pożyczek bankom strefy euro.

2012 rok

styczeń: Agencja ratingowa Standard&Poor's obniżyła ratingi dziewięciu krajów strefy euro, w tym Francji i Austrii, które miały dotychczas najwyższe ratingi AAA.

21 luty, GRECJA: definitywna zgoda strefy euro na pakiet pomocy w wysokości 237 mld euro, co obejmuje 130 mld pożyczki od strefy euro i MFW (wypłacanych w transzach do 2014 r. za pośrednictwem EFSF) oraz znaczącą redukcję długu greckiego przez prywatnych wierzycieli - o 107 mld euro.

2 marca, UE: 25 państw UE (prócz W. Brytanii i Czech) podpisało nowy traktat międzyrządowy, tzw. pakt fiskalny. Wymusza on więcej dyscypliny w finansach publicznych, zwłaszcza w państwach eurolandu, ustanawiając nowe, bardziej automatyczne sankcje.

6 maja, GRECJA: Wybory parlamentarne; konserwatywna Nowa Demokracja (ND) i socjalistyczna partia PASOK - oba ugrupowania koalicji rządzącej, która zatwierdziła oszczędnościowy program w zamian za pakiety ratunkowe, nie uzyskały większości parlamentarnej. Fiasko rozmów na temat rządu koalicyjnego; rozpisano nowe wybory.

FRANCJA: wybory prezydenckie wygrywa socjalista Francois Hollande.

17 czerwca, GRECJA: Zwycięstwo w wyborach konserwatystów. Premierem zostaje przywódca ND Antonis Samaras. 23 czerwca nowy rząd koalicyjny przedstawił swe stanowisko ws. renegocjacji warunków międzynarodowej pomocy finansowej, ratującej Grecję przed bankructwem. Ateny będą zabiegać o zgodę na złagodzenie polityki podatkowej, wstrzymanie redukcji zatrudnienia w sektorze publicznym i dalszych cięć płacowych, chcą też odsunięcia o dwa lata terminu realizacji restrykcyjnych przedsięwzięć oszczędnościowych, narzuconych przez międzynarodowych kredytodawców.

25 czerwca, HISZPANIA: rząd złożył oficjalną prośbę do strefy euro o zasilenie hiszpańskich banków funduszami pomocowymi strefy euro. Audytorzy uznali, że ratowanie sektora bankowego może kosztować 62 mld euro.

CYPR: Władze kraju, który przygotowuje się do objęcia prezydencji w Radzie UE, poinformowały, że wystąpiły z oficjalnym wnioskiem o pomoc z funduszy ratunkowych strefy euro w celu stabilizacji finansów publicznych oraz, by zasilić swój sektor bankowy. To piąty kraj strefy euro zmuszony do szukania pomocy.

Wysokość pomocy nie została oficjalnie podana ale szacuje się, że może sięgnąć 10 mld euro.