Wiele zakładów przemysłowych wymaga dostosowania do zaostrzających się wymogów środowiskowych. W realizacji tego celu pomagają fundusze strukturalne Unii Europejskiej.
W latach 2007 - 2013 na ograniczanie negatywnego wpływu działalności na środowisko i dostosowanie do wymogów prawa wspólnotowego przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o wsparcie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, na realizację którego ze środków unijnych zaangażowano prawie 28 miliardów euro, co stanowi ok. 42 proc. całości środków polityki spójności. Zasada zrównoważonego rozwoju wymaga, aby wzrost gospodarczy nie powodował negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne.
Więcej ekologii
Priorytetem skierowanym wprost do przedsiębiorców jest Priorytet 4: Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów och-rony środowiska, na realizację którego przewidziano 267 mln euro. Działania wdrażane w ramach tego priorytetu są w pewnym stopniu kontynuacją Działania 2.4 SPO-WKP - Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowywania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska, które realizowane było w latach 2004-2006. W ramach tego działania aż 58 proc. złożonych wniosków uzyskało środki unijne.
Pojawiają się jednak również możliwości wparcia projektów, które nie były uwzględnione w poprzednim okresie programowania, jak np. rozpowszechnianie systemów zarządzania środowiskowego objętych certyfikacją, które mogą uzyskać wsparcie w ramach Działania 4.1.
Najlepsze techniki
Przedsiębiorcy, którzy w momencie akcesji zostali zobligowani do zrealizowania określonych inwestycji w tzw. okresach dostosowawczych, związanych z pozwoleniami zintegrowanymi, będą mogli ubiegać się o wsparcie w ramach Działania 4.3 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdrażania najlepszych dostępnych technik. W szczególności dofinansowaniu podlegać będą przedsięwzięcia zmierzające do dostosowania istniejącej technologii do wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT) czy inwestycje w urządzenia ograniczające emisję do środowiska (tzw. urządzenia końca rury).
Działanie 4.4 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie gospodarki wodno- -ściekowej wspierać będzie projekty, które za cel stawiają sobie ograniczenie ilości zużycia wody oraz zmniejszenie ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do wód wraz ze ściekami. W szczególności wspierane będą przedsięwzięcia w zakresie budowy bądź przebudowy oczyszczalni lub podczyszczalni ścieków.
Poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery jest najważniejszym celem Działania 4.5 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony środowiska. Początkowo lista potencjalnych beneficjentów ograniczona została jedynie do podmiotów prowadzących inwestycje związane z instalacjami wykazanymi w Załączniku XII do Traktatu Akcesyjnego. Obecnie jednak grupa beneficjentów została rozszerzona, aczkolwiek projekty, o których mowa powyżej, traktowane będą priorytetowo.
Swego rodzaju nowością jest możliwość ubiegania się o dofinansowanie przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż komunalne, które oferowane jest w ramach Działania 4.6. Co prawda w poprzednim okresie programowania projekty takie również mogły otrzymać granty, jednakże nie było dla nich wyodrębnionego, specjalnego działania, jak to ma miejsce obecnie.
Kryteria formalne
Podstawowym warunkiem, który należy spełnić by móc ubiegać się o wsparcie w tych działaniach, jest minimalna wartość projektu, która określona została na poziomie 8 mln zł. Określona została również maksymalna wartość dofinansowania, która nie może przekroczyć 20 mln zł. W porównaniu z wcześniejszymi propozycjami rozszerzona została grupa beneficjentów. Obecnie o dotację mogą się ubiegać nie tylko firmy duże, ale również te z sektora małych i średnich firm (MSP). W działaniach 4.3, 4.4 oraz 4.5 wsparcie nie może być udzielane na dostosowanie się przedsiębiorstw do standardów, dla których okres przejściowy się skończył. Zgodnie z ostatnimi wytycznymi, maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych projektu nie może przekroczyć 29,99 proc. (oprócz działania 4.1). Wnioski należy składać do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pierwszego naboru wniosków należy się spodziewać już w II kwartale 2008 r.
JACEK KACHEL
dyrektor zarządzający PNO Consultants
SEBASTIAN PIWOWARSKI
dyrektor Biura PNO Consultants w Warszawie