Usługi bankowe coraz częściej pozwalają osobom niepełnosprawnym na samodzielne działanie. Postęp technologiczny sprawił, że w ich relacjach z bankiem nie jest już konieczna obecność osób trzecich.
Osoba niewidoma może sama podpisać umowę z bankiem na prowadzenie konta. Jeśli zamierza korzystać z bankowych e-usług, to podstawowa zasada bezpieczeństwa jest dla niej taka sama jak dla innych klientów banku. Musi uważnie czytać umowy i regulaminy. Z tym że będzie to robić z użyciem specjalnych programów.
Osoba niewidoma, która chce założyć konto, może do banku zgłosić się przez internet. W wypełnieniu formularzy może jej pomóc osoba widząca albo specjalny program, odczytujący treść stron WWW. Innym kanałem kontaktu jest infolinia bankowa, wreszcie osoba niewidoma może złożyć dyspozycję założenia konta w placówce banku. Samo podpisanie umowy może nastąpić w punkcie sprzedaży, gdzie pracownicy powinni pomóc takiej osobie, lub za pośrednictwem kuriera w jej domu.
Osoba niepełnosprawna, która jest właścicielem konta, może samodzielnie dokonywać płatności internetowych. Tak jak pozostali klienci banku musi potwierdzić dyspozycję złożenia przelewu. W tym celu może użyć albo listy kodów jednorazowych, albo co będzie dla niej zdecydowanie wygodniejsze – jednorazowych haseł SMS-owych. Na rynku funkcjonują już bowiem programy czytające treść wiadomości tekstowych z telefonów komórkowych. Ponadto w wielu bankach możliwe są płatności za pośrednictwem linii telefonicznej. W tym celu wystarczy wcześniej pozytywnie przejść procedurę weryfikacyjną polegającą na podaniu właściwego kodu. W ten sposób niepełnosprawny może swobodnie zarządzać swoim rachunkiem, czyli zlecać przelewy, zakładać lokaty czy zaciągnąć kredyty. ZBP chce na przykład w najbliższym czasie przygotować kodeks dobrych praktyk przeciw wykluczeniu finansowemu. Będzie on zalecał, by np. wszystkie umowy i druki w bankach były też wydrukowane pismem dla niewidomych.
Po zmianie w kodeksie cywilnym nie ma określonej formy umowy rachunku bankowego z osobą niewidomą
ikona lupy />

Tadeusz Białek, dyrektor zespołu prawno-legislacyjnego Związku Banków Polskich

Czy osoba niewidoma, która chce założyć konto, musi złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego?
W tej chwili brak jest szczegółowych regulacji w zakresie formy zawierania umowy rachunku bankowego z osobą niewidomą. Jest tak po uchyleniu artykułu 80 kodeksu cywilnego, który przewidywał konieczność zachowania formy aktu notarialnego do złożenia przez osobę niewidomą oświadczenia woli w formie pisemnej. Jednak uważam, że ze względów bezpieczeństwa dokonywanych czynności należało pozostawić w prawie formę aktu notarialnego (lub pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego) dla składania oświadczeń woli związanych z zawarciem umowy dotyczącej czynności bankowej (zakładanie rachunku, podpisanie umowy kredytowej).
Jakiej formy wymagają obecnie banki?
Obecnie większość polskich banków nie posiada wewnętrznych regulacji dotyczących powyższej kwestii, a ewentualne przypadki rozwiązywane są na zasadach bilateralnych, wynikających z indywidualnych negocjacji z przedstawicielem banku. Z informacji uzyskiwanych z kolei od tych banków, które wdrożyły taką wewnętrzną procedurę, wynika, że obecnie zmieniają one regulaminy, aby jak najbardziej ułatwić osobom niepełnosprawnym dostęp do usług bankowych.
Jakiego rodzaju będą to ułatwienia?
Obecnie trwają również systemowe prace nad wdrożeniem nowego rodzaju bankomatów przystosowanych do obsługi osób niewidomych, z wykorzystaniem alfabetu Braille’a i komunikatów dźwiękowych. Podobne rozwiązania umożliwiające czytanie stron WWW wprowadzane są również w zakresie obsługi bankowości elektronicznej.