Polska, jako członek UE, powinna nie tylko implementować nowe dyrektywy zawierające wymagania w zakresie bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, ale także doskonalić dotychczasowe rozwiązania dotyczące bhp, przyjęte w Unii i prawie polskim. Warto przypomnieć, że unijne dyrektywy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczą dwóch obszarów.
Pierwszy z nich dotyczy ustalenia zasadniczych wymagań bezpieczeństwa wyrobów wprowadzanych na rynek Wspólnoty i procedur, jakie muszą być spełnione, aby towar mógł znaleźć się w państwach UE. Dyrektywy te przyjmowane są na podstawie art. 95 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Mimo że nie dotyczą bezpośrednio ochrony zdrowia i życia pracowników, to przez ustanowienie wymogów gwarantujących bezpieczeństwo produktów wprowadzanych na rynek zapewniają także bezpieczeństwo pracowników użytkujących te produkty w trakcie wykonywania pracy. Wdrażanie tych dyrektyw obejmuje obecnie przede wszystkim prace zmierzające do rozwoju i utrzymania kompetencji jednostek zajmujących się bezpieczeństwem produktów trafiających na wspólny rynek.
Drugą grupę stanowią dyrektywy przyjmowane na podstawie art. 137 ust. 2 Traktatu. Przepisy te odnoszą się do zagadnień społecznych. Ustalone zostały w nich minimalne wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy podkreślić, że minimalne wymagania nie oznaczają, że są one na niskim poziomie. Minimalne oznacza jedynie, że implementując dyrektywy do prawa krajowego, żadne z państw członkowskich nie może ustalić mniej korzystnego dla pracownika poziomu ochrony niż zawarty w dyrektywie.
Przełomem w podejściu do zagadnień bhp w Unii Europejskiej było ustanowienie w 1989 roku Dyrektywy 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. Dyrektywa ta ustala podstawowe wymagania dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy, zapowiadając jednocześnie w art. 16 przyjmowanie dyrektyw szczegółowych dotyczących różnych dziedzin działalności i sposobów wykonywania pracy.
Dotychczas przyjętych zostało 19 dyrektyw szczegółowych. Ustalają one minimalne wymagania ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników narażonych na ryzyko związane z działaniem czynników chemicznych, biologicznych i fizycznych oraz wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczące miejsc pracy, używanego sprzętu roboczego, wyposażenia w ochrony indywidualne, czy też stosowania znaków bezpieczeństwa w miejscu pracy. Część z dyrektyw dotyczy sposobu wykonywania pracy. Są to dyrektywy ustanawiające minimalne wymagania ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy podczas ręcznego przemieszczania ciężarów oraz przy obsłudze monitorów ekranowych. Inną grupę stanowią dyrektywy ustalające wymagania specyficzne ze względu na miejsce wykonywania pracy i dotyczą one pracy na statkach rybackich, na budowach oraz w górnictwie.
Obecnie Polska na bieżąco wywiązuje się z obowiązku dostosowania swojego prawa do prawa Unii Europejskiej w omawianej dziedzinie. Przygotowana została także, w ramach programu wieloletniego „Dostosowywanie warunków pracy w Polsce do standardów UE”, implementacja dyrektywy dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników narażonych na ryzyko spowodowane polami eketromagnetycznymi (2004/40/WE) oraz przygotowano podstawy do wdrożenia dyrektywy dotyczącej narażenia pracowników na ryzyko spowodowane sztucznym promieniowaniem optycznym (2006/25/WE).
BARBARA KRZYŚKÓW
ikona lupy />
Narażenie na czynniki ryzyka zawodowego w Polsce i krajach UE / DGP