Czwarte badanie WK Index pozwoliło już na obserwacje pewnych trendów ekonomicznych. Wnioski z poprzednich fal badania WK Index dały początek dyskusji na temat dopuszczenia formy spółki kapitałowej do prowadzenia biznesu radców prawnych i adwokatów.
Rozpoczęta została również na nowo dyskusja na temat ograniczeń reklamy usług profesjonalnych oraz problemu nowych, planowanych przepisów, dotyczących ograniczenia honorariów prawników i propozycji wprowadzenia rejestru umów z klientami kancelarii. WK index, przygotowywane przez wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, wydawcy systemu informacji prawnej LEX oraz Instytut Badania Opinii Ipsos jest jedynym badaniem na rynku, w którym partnerzy zarządzający w kancelariach oceniają sytuację gospodarczą w kraju oraz jakość polskiego prawa. Prawnicy odpowiadają również na pytania dodatkowe, które są ważne dla środowiska i od lat wywołują dyskusję wśród radców prawnych i adwokatów.
W maju i w czerwcu 2007 roku aż 84 proc. badanych było przeciwnych wprowadzeniu przygotowanych przez rząd przepisów, które administracyjnie ustalać będą stawki za usługi adwokatów i radców prawnych. Za to dość równomiernie rozłożone były opinie w sprawie obowiązku prowadzenia rejestrów umów z klientami (56 proc. tak, 40 proc. nie). Zdecydowany opór (75 proc. przeciw) wywołało też pytanie o ewentualny obowiązek składania przez prawników oświadczeń majątkowych w urzędach skarbowych. 63 proc. partnerów w firmach prawniczych było za tym, aby sędziowie, prokuratorzy, radcowie, adwokaci i notariusze mogli swobodnie zmieniać profesję prawniczą, niezależnie od praktyki w dotychczasowym zawodzie, 36 proc. było przeciwko temu.
Oprócz standardowych pytań dotyczących sytuacji gospodarczej, prawnicy byli pytani m.in.:
1) czy powinno się wprowadzić specjalizacje dla adwokatów i radców, potwierdzone odrębnym egzaminem,
2) jak oceniane są zmiany w kodeksie etyki radców prawnych, dotyczące liberalizacji zasad reklamy,
3) czy powinien zostać zreformowany system kształcenia młodych prawników w Polsce.
Sprawy w Polsce idą w dobrym kierunku, a gospodarka rozwija się - wynika z sondażu WK Index, przeprowadzonego przez firmę badawczą Ipsos wśród partnerów firm prawniczych na zlecenie Wolters Kluwer Polska - wydawcy systemu informacji prawnej Lex. Zdecydowana większość spośród czołowych prawników w Polsce uważa, że w ciągu ostatnich miesięcy nastąpiła w naszym kraju poprawa sytuacji gospodarczej. Z optymizmem badani patrzą też w przyszłość - w większości są zdania, że koniunktura gospodarcza nadal będzie się poprawiać, a bezrobocie spadać. Obserwując gospodarkę z bliska, prawnicy widzą jednak też problemy. Za główne bariery w prowadzeniu działalności gospodarczej uznają biurokrację i skomplikowane procedury administracyjno prawne, pozapłacowe koszty pracy i inflację prawa.
O opinie pytani są prawnicy - partnerzy w największych kancelariach obsługujących przede wszystkim obrót gospodarczy. Formułowane z tej perspektywy oceny mogą być same w sobie ciekawym materiałem do różnorodnych analiz, interesujące może być także ich porównanie z wynikami innych badań koniunktury gospodarczej w Polsce.
Więcej optymizmu
Czwarte, aktualne badanie WK Index pozwoliło już na obserwacje pewnych trendów ekonomicznych. I tak widać wyraźny wzrost optymizmu prawników co do sytuacji w gospodarce i perspektyw jej rozwoju. O ile w pierwszym badaniu, dwa lata temu, na pytanie: czy sprawy w naszym kraju zmierzają w dobrym kierunku, pozytywnie odpowiedziało 42 proc. badanych, w następnym roku 43 proc, to w trzecim badaniu 56 proc., w czwartym już 98 proc. ankietowanych. Według analityków, za tą zmianę nie odpowiada sytuacja gospodarcza, gdyż oceny w tym zakresie nie zmieniły się radykalnie w stosunku do ostatniego badania.
Na rynku nieruchomości
Z pomiaru na pomiar prawnicy największych kancelarii są coraz bardziej optymistyczni, jeśli chodzi o popyt na usługi ich kancelarii - większość ocenia, że będzie rósł w tym samym tempie co obecnie, ale aż 34 proc. ankietowanych wskazało, że rynek usług prawniczych będzie rozwijał się w przyszłym roku jeszcze szybciej niż obecnie.
W ostatnim czasie najbardziej rośnie rola transakcji na rynku nieruchomości (wzrost z 72 proc. do 83 proc. wskazań), kompleksowych audytów prawnych (wzrost z 44 proc. do 63 proc. wskazań), a także prawa pracy i zbiorowych układów pracy (wzrost z 30 proc. do 41 proc. wskazań).
Coraz większe znaczenie na rynku ma obsługa prawna pozyskiwania kapitału, sprawy związane z prawem własności intelektualnej oraz zamówienia publiczne. Co zaskakujące, w poprzednim badaniu WK Index, prawnicy wskazywali tymczasem, że obsługują mniej spraw za kresu prawa własności intelektualnej i przemysłowej, nieznaczny spadek wystąpił wtedy również w obsłudze zamówień publicznych. Widać więc, że po chwilowym dołku, zamówienia publiczne i prawo własności intelektualnej, wracają do łask. W czwartej edycji badania widać również zdecydowany wzrost zainteresowania wprowadzaniem spółek na giełdę (wzrost z 25 proc. do 37 proc. wskazań).
Ostrożne szacunki
Po okresie systematycznego wzrostu można zauważyć pewne spowolnienie w obszarze gospodarki i biznesu - klientów największych kancelarii prawniczych. Na pytanie, jakie wyniki ekonomiczne osiągną firmy, dla których świadczycie Państwo usługi w ciągu następnych 12 miesięcy, 61 proc. ankietowanych odpowiedziało, że będą lepsze niż obecnie. W poprzednim badaniu poprawy wyników ekonomicznych przedsiębiorstw spodziewało się aż 81 proc. ankietowanych (spadek o 20 proc.).
Pojawiają się problemy
Obserwując gospodarkę z bliska prawnicy widzą jednak też problemy. O ile ankietowani generalnie pozytywnie wypowiadają się o zjawiskach zachodzących w gospodarce, to bardziej krytyczni są w odniesieniu do jakości polskiego prawa i praktyki wymiaru sprawiedliwości. Za główne bariery w prowadzeniu działalności gospodarczej w poprzednich edycjach badania, ankietowani uznali biurokrację i skomplikowane procedury administracyjno - prawne, pozapłacowe koszty pracy i inflację prawa.
Tymczasem, z najnowszych badań wynika, że nieco mniejsze znaczenie jako bariera prowadzenia działalności gospodarczej ma dla prawników inflacja prawna, biurokracja i procedury administracyjno-prawne, a także korupcja gospodarcza. Zwiększa się natomiast kłopotliwość czasu potrzebnego na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstw w Polsce. Nadal krytycznie oceniana jest przewlekłość w polskich sądach, ale z roku na rok coraz mniejsza grupa prawników negatywnie ocenia sprawność procesów upadłościowych.
Dobre prognozy
Dobrą koniunkturę na rynku usług prawniczych zapowiadają również optymistyczne dane dotyczące napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Eksperci oceniają, że ubiegłoroczne obroty kancelarii prawnych w Polsce wyniosły ponad trzy miliardy złotych, a ten rok dzięki wyższemu napływowi inwestycji może być dla nich jeszcze lepszy. Pierwsze szacunki dotyczące wartości polskiego rynku usług prawniczych za 2007 rok, pojawią się dopiero w pierwszym kwartale 2008 roku. Tymczasem prawników zelektryzowała informacja podana przez Polską Agencję Informacji i Inwestycji Zagranicznych, z której wynika, że tegoroczna wartość inwestycji zagranicznych może okazać się rekordowa i przekroczy 15 mld euro. Część tych pieniędzy trafi do kancelarii prawnych zajmujących się obsługą inwestorów. Żniwa dla prawników zaczęły się jeszcze w 2006 roku. Obroty największych kancelarii podskoczyły wtedy o 40 proc. Koniunkturę napędzają zwłaszcza firmy inwestujące w nieruchomości, ale pracy nie brakuje także prawnikom zajmującym się logistyką czy transportem.
Wyraźna większość badanych kancelarii prawniczych uważa, że skomplikowane procedury administracyjne i prawne w istotny sposób ograniczają możliwości rozwoju gospodarczego
Jan Skoczylas
/>
/>
