Dynamiczny wzrost liczby kart funkcjonujących na rynku w pełni uzasadnia twierdzenie, iż to właśnie karty płatnicze są elementem, który wykreował fundamenty pod rozwój w Polsce rynku detalicznych płatności bezgotówkowych, a także był prekursorem kreowania zrębów gospodarki elektronicznej.
Karty płatnicze są pierwszym z elektronicznych instrumentów płatniczych, który stał się w Polsce powszechny. Dynamiczny wzrost liczby kart funkcjonujących na rynku w pełni uzasadnia twierdzenie, iż to właśnie karty płatnicze są elementem, który wykreował fundamenty pod rozwój w Polsce zarówno rynku detalicznych płatności bezgotówkowych, jak również można określić go mianem prekursora kreowania zrębów gospodarki elektronicznej. Karty płatnicze należy uznać za jeden z elementów znacząco wpływających na wzrost popularności obrotu bezgotówkowego.
Ważne!
Zachętą do częstego korzystania z kart płatniczych i dokonywania transakcji bezgotówkowych jest obniżenie lub odstąpienie od pobierania opłat, przy zastrzeżeniu dokonania przez posiadacza w określonym czasie określonej liczby transakcji bądź transakcji na określoną, minimalną sumę
Mimo że karty płatnicze są popularnym narzędziem dokonywania płatności, wiele osób posiadających plastiki nie wykorzystuje kart w sposób, w jaki powinny to robić bądź nie wykorzystuje wszystkich funkcjonalności, które związane są z daną kartą. W niniejszym odcinku naszego cyklu postaramy się zaprezentować karty płatnicze z punktu widzenia korzyści, jakie pociągać za sobą może dokonywanie transakcji tymi elektronicznymi instrumentami płatniczymi lub nawet sam fakt podpisania umowy o kartę płatniczą.

Transakcja w każdym kraju

Pierwszą z korzyści, o której często zapominają posiadacze kart, jest możliwość dokonywania nimi transakcji bez względu na kraj i walutę dokonywania transakcji. W Polsce przytłaczająca większość wydanych kart jest kartami międzynarodowymi, a więc można pokusić się o stwierdzenie, iż każdy z polskich posiadaczy kart wyposażony jest w ogólnoświatowy instrument płatniczy. Podczas wyjazdów zagranicznych posiadacz karty nie musi więc zabierać ze sobą gotówki w walucie kraju docelowego. W określonych sytuacjach, w krajach o wysokim współczynniku urządzeń akceptujących karty płatnicze, teoretycznie w ogóle może nie posiadać przy sobie waluty danego kraju.
Karta płatnicza umożliwia także pobranie z bankomatu potrzebnych kwot gotówki w walucie kraju, w którym posiadacz aktualnie przebywa. Również kursy stosowane przy przeliczeniu zagranicznych transakcji kartami płatniczymi są nierzadko bardziej korzystne od kursów stosowanych przy zakupie waluty w kantorach czy punktach wymiany walut.
Wskazując korzyści związane z używaniem kart płatniczych, warto podkreślić, iż z każdym z rodzajów kart (przy dokonywaniu podziału z punktu widzenia elementu kredytowego) wiążą się określone korzyści. Zastosowanie określonej karty, a w związku z tym wachlarz korzyści z nią związany, może być różny i definiowany przez zarówno funkcjonalność karty, jak i posiadanie bądź brak kart innego typu. Aby nie powtarzać informacji podanych w poprzednich artykułach cyklu, chcielibyśmy jedynie przypomnieć, iż karty debetowe (w sytuacji nieposiadania innych rodzajów kart) mogą służyć zarówno jako karty stosowane do transakcji bezgotówkowych, jak i wypłaty gotówki z bankomatów, jak również, gdy jest to możliwe, korzystania z usługi cashback. W wypadku posiadania oprócz karty debetowej karty obciążeniowej i/lub kredytowej, transakcje bezgotówkowe powinny być realizowane przede wszystkim tymi dwoma rodzajami kart.

Głównie operacje bezgotówkowe

W przypadku kart obciążeniowych i kredytowych należy pamiętać, że karty te dedykowane są do dokonywania transakcji bezgotówkowych. Oczywiście w przypadkach, gdy jest to konieczne, istnieje możliwość wykorzystania tych kart jako narzędzi do pobrania pieniędzy z bankomatu. Należy jednak wyraźnie podkreślić, iż wypłaty gotówkowe wiążą się z koniecznością zapłaty prowizji oraz, w przypadku większości kart kredytowych, z koniecznością zapłaty odsetek z tytułu wykorzystania środków pochodzących z kredytu.
Należy zwrócić uwagę na tę szczególną cechę kart kredytowych, które z założenia nie są narzędziem pozyskiwania kredytu gotówkowego. Nie uniemożliwiają wprawdzie pozyskania gotówki, jednakże zawsze jest to związane z koniecznością poniesienia znacznych kosztów związanych z tego typu operacją.

Bezpłatny kredyt

W sytuacji kart obciążeniowych i kart kredytowych niewątpliwą i nie do przecenienia korzyścią jest możliwość korzystania z bezpłatnego kredytu. Obwarowana jest jednak ona pewnymi warunkami. Przede wszystkim zaciągnięte zobowiązanie musi być spłacone w odpowiednim terminie oraz, na co zwracaliśmy uwagę wcześniej, kredyt musi być zaciągnięty poprzez dokonywanie transakcji bezgotówkowych.

Różne okresy bezodsetkowe

Warunki i ramy czasowe okresów bezodsetkowych są zróżnicowane ze względu zarówno na rodzaj karty, jak i podmiot, który jest wydawcą. Dlatego ważną rzeczą jest zapoznanie się zarówno z zasadami ogólnymi funkcjonowania określonej karty, jak również ze szczegółową ofertą dotyczącą karty przedstawianą przez wydawcę. W szczególności ułatwia wybór i wykorzystanie socjalnych usług powiązanych z kartą płatniczą.
Wobec zróżnicowania ofert poszczególnych wydawców, jak również w związku z tym, iż często pojawiają się nowe, mające uatrakcyjnić oferowany klientom produkt, jakim jest kart płatnicza, trudno jest wskazać zamknięty katalog dodatkowych udogodnień związanych z kartami. Przedstawione dalej wyliczenie jest jedynie przykładowe i odnosi się do najczęściej spotykanych.

Odstąpienie od pobierania opłat

Zachętą do częstego korzystania z kart płatniczych i dokonywania transakcji bezgotówkowych jest obniżenie lub odstąpienie od pobierania opłat, przy zastrzeżeniu dokonania przez posiadacza w określonym czasie określonej liczby transakcji bądź transakcji na określoną, minimalną sumę.
W przypadku kart wydanych we współpracy z określonymi akceptantami bądź sieciami akceptantów dokonywanie transakcji tymi kartami może być związane z możliwością korzystania przy zakupach z określonych rabatów, czyli nabywaniem towarów w bardziej atrakcyjnych cenach. Czasami również spotykane są akcje promocyjne polegające na tym, że dokonanie transakcji jakąkolwiek kartą płatniczą skutkuje obniżeniem ceny towaru. Najczęściej jak na razie spotykane jest pierwsze ze wskazanych rozwiązań. Karty, dzięki którym możliwe jest korzystanie z rabatów u określonych akceptantów, określane są nazwą kart co-branded lub kartami partnerskimi. Ich cechą charakterystyczną jest umieszczenie obok logo wydawcy nazwy podmiotu, który bierze udział w programie i oferuje określone przywileje dla posiadaczy kart.

Karta może wspierać

Niektóre z wydawanych kart umożliwiają, poprzez dokonywanie nimi transakcji, przekazywanie wsparcia dla określonych organizacji czy podmiotów - mogą nimi być np. określone uczelnie, organizacje charytatywne bądź sportowe. Tego rodzaju karty nazywane są kartami typu affinity. Wydawca od każdej z przeprowadzanych transakcji przy wykorzystaniu karty tego typu przekazuje na rzecz danej instytucji darowiznę wspierającą prowadzoną przez ten podmiot działalność. Dzieje się to bez konieczności ponoszenia przez posiadacza dodatkowych kosztów związanych z dokonywaniem transakcji.
Coraz bardziej popularne karty mikroprocesorowe otwierają nowe perspektywy z punktu widzenia możliwości kreowania nowych, korzystnych z punktu widzenia klienta - posiadacza karty - programów (np. programy lojalnościowe). W tym jednak zakresie trudno obecnie wskazać jakąś praktykę, należy uważnie obserwować propozycje pojawiające się na rynku, gdyż wykorzystanie możliwości coraz powszechniejszego mikroprocesora może pozwolić na wykreowanie i zaproponowanie posiadaczom zupełnie innych i nowatorskich rozwiązań i usług dodatkowych.

Zarządzanie finansowe

Nie można pominąć korzyści wynikających z możliwości wykorzystywania kart jako narzędzi służących do zarządzania finansowego. Zarówno z punktu widzenia posiadacza karty będącego osobą fizyczną, jak i posiadacza przedsiębiorcy należy postawić sobie pytanie, w jaki sposób i w jakim zakresie można wykorzystać możliwości gospodarowania zasobami finansowymi za pośrednictwem instrumentarium finansowego, związanego z każdym typem kart płatniczych. Rozważania wskazujące sposoby korzystania z poszczególnych typów kart płatniczych z punktu widzenia podmiotowego wskazywane już były przy omawianiu problematyki rodzajów kart płatniczych i podmiotów uprawnionych do korzystania z kart. W tym miejscu wypada jedynie podkreślić, iż karty kredytowe i obciążeniowe dla osób fizycznych, jak i dedykowane przedsiębiorcom powinny stanowić znaczące narzędzie gospodarowania dostępnymi środkami finansowymi. Umożliwiają one bowiem korzystanie z zasobów pozostających do dyspozycji w związku z przyznanym limitem kredytowym. Sposób wykorzystania, liczba podmiotów uprawnionych do korzystania z kart i zasady ich używania powinny być szczegółowo przemyślane przez posiadaczy i określone w procesie podejmowania decyzji analogicznym jak decyzje podejmowane w pozostałych sprawach związanych z gospodarowaniem finansami.
Również w przypadku kart płatniczych przy rozważaniu korzyści związanych z używaniem tych elektronicznych instrumentów płatniczych należy brać pod uwagę ewentualne zagrożenia mogące wynikać z posługiwania się tymi instrumentami. Z jednej stron zagrożeniami mogą być zagrożenia finansowe (np. niespłacenie przez dłuższy czas zobowiązań z tytułu transakcji dokonanych kartą kredytową = wysokie odsetki, zmniejszenie zdolności kredytowej), a z drugiej strony niebezpieczeństwa związane z korzystaniem z karty (możliwość utraty karty, kopiowania itp.).
Problematyka bezpiecznego korzystania z kart i ochrony przewidzianej dla posiadaczy zostanie nakreślona w jednym z najbliższych artykułów niniejszego cyklu. Warto teraz tylko nadmienić, że jeżeli o kartę będziemy dbać tak jak o gotówkę, to jest ona dużo bardziej bezpieczna niż gotówka.
Podjęcie decyzji o wyborze kart należących do określonego typu lub rodzaju powinno być podjęte w sposób rozważny i przemyślany.

Katalog usług dodanych

Ostatnią grupą korzyści związanych z kartami płatniczymi jest grupa przywilejów lub usług dodanych, niezwiązanych bezpośrednio z dokonywanymi transakcjami, natomiast przysługującymi posiadaczowi karty z tytułu zawarcia z wydawcą umowy karty płatniczej. Podobnie jak w przypadku innych wartości dodanych katalog omawianych przywilejów nie jest katalogiem zamkniętym.
Do wielu wydawanych obecnie kart dodawane są w pakiecie pakiety bezpłatnych porad w przypadkach losowych czy różnego rodzaju pakiety ubezpieczeniowe (np. pakiet assistance, pakiety umożliwiające skorzystanie z doraźnej pomocy specjalistycznej) lub innego rodzaju pakiety, które można określić mianem pomocowych (np. możliwość dostarczenia duplikatu karty w ciągu 24 godzin, czy możliwość awaryjnej wypłaty gotówki w przypadku utraty karty). Oprócz tego typu usług dodanych z posiadaniem niektórych z kart związana jest możliwość korzystania z udogodnień w podróży (np. specjalne saloniki na dworcach lotniczych, czy gwarancja rezerwacji w hotelach).

Gospodarka elektroniczna

Karty płatnicze można określić mianem stałego elementu w krajobrazie polskiego obrotu bezgotówkowego. Mimo iż ich podstawową funkcją jest dokonywanie płatności bezgotówkowych lub umożliwienie pobierania gotówki, z ich używaniem wiążą się wymierne korzyści dla osób będących ich posiadaczami. Katalog usług dodanych jest szeroki i można pokusić się o postawienie tezy, iż w tym zakresie możemy porównywać się z krajami o bardziej rozwiniętym rynku transakcji bezgotówkowych.
Katalog korzyści, jakie będą udziałem posiadaczy lub użytkowników kart płatniczych, będzie się niewątpliwie poszerzał wraz z rozwojem rynku płatności bezgotówkowych - segmentu powstającego i rozwijającego się zjawiska określanego jako gospodarka elektroniczna.