Jeżeli inwestor nie uiści opłaty legalizacyjnej, to otrzyma nakaz rozbiórki swojego budynku. Nadzór budowlany nie ma możliwości jej umorzenia. Inwestor może jednak wystąpić do wojewody o rozłożenie opłaty na raty.
Inwestor, który chce dokonać legalizacji samowoli, musi przede wszystkim przedstawić powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności obiektu z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym. Konieczne jest także przygotowanie projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi. Wymagane jest także zaświadczenie, że osoby, które wykonały projekt budowlany, mają odpowiednie uprawnienia budowlane. Do obowiązków inwestora należy też złożenie oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Bardzo ważnym obowiązkiem inwestora, który chce dokonać legalizacji samowoli budowlanej, jest także uiszczenie opłaty legalizacyjnej.
Przy obliczaniu wysokości opłaty legalizacyjnej nie ma znaczenia, czy inwestor wybudował niezgodnie z prawem cały budynek czy tylko jego część, np. poprzez rozbudowę. W obu przypadkach wysokość opłaty będzie taka sama. Zależy ona bowiem wyłącznie od kategorii i wielkości budynku. Jeżeli więc inwestor samowolnie wybuduje dom, to musi zapłacić 50 tys. zł. W przypadku samowoli budowlanej polegającej na budowie budynku gospodarczego czy garażu opłata ta wynosi 25 tys. zł. Najwięcej muszą zapłacić inwestorzy, którzy samowolnie wybudowali duże obiekty mieszkalne, hotele czy obiekty przemysłowe – w tym przypadku opłata legalizacyjna wynosi aż 200 tys. zł. Inwestor ma obowiązek uiszczenia nałożonej na niego opłaty w terminie siedmiu dni od doręczenia postanowienia o jej ustaleniu. Może on jednak wystąpić o rozłożenie jej na raty.
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wydając decyzję legalizacyjną, powinien zobowiązać w niej inwestora do uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku.
WYSOKOŚĆ OPŁAT LEGALIZACYJNYCH
Wzór wyliczenia wysokości opłaty legalizacyjnej: stawka opłaty (s) x współczynnik kategorii obiektu (k) x współczynnik wielkości obiektu budowlanego (w) = wysokość opłaty legalizacyjnej. Podstawowa stawka, określona w art. 59f prawa budowlanego, wynosi 500 zł. Stawka w przypadku samowoli budowlanej podlega 50-krotnemu podwyższeniu. Na tej podstawie wysokość opłat legalizacyjnych dla podstawowych kategorii obiektów budowlanych wynosi:
● ogrodzenie działki – 5 tys. zł
● budynki gospodarcze – 25 tys. zł
● dom jednorodzinny – 50 tys. zł
● duże domy wielorodzinne, hotele lub obiekty przemysłowe – 200 tys. zł
Podstawa prawna
● Art. 48, 49, 59f, 59g ustawy z 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118 z późn. zm.).
● Dział III ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).