Rozdzielności majątkowej małżonków może domagać się wierzyciel męża lub żony. Po orzeczeniu jej przez sąd i po dokonaniu podziału majątku wspólnego małżonków będzie mógł łatwiej wyegzekwować swoje roszczenie.
Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową na wniosek każdego z małżonków albo na wniosek wierzyciela małżonka. Orzeka o niej jeszcze w czasie trwania małżeństwa, gdy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa lub rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Ustanowienia takiej rozdzielności małżonkowie mogą domagać się z ważnych powodów, natomiast wierzyciel może wystąpić o nią wówczas, gdy uprawdopodobni, że zaspokojenie jego roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym wymaga przeprowadzenia podziału majątku wspólnego małżonków.

W sądzie

Sprawy o rozdzielność majątkową rozpoznaje sąd rejonowy – bez względu na wartość majątku małżonków, czyli wartość przedmiotu sporu. Rozdzielność powstaje wówczas z dniem oznaczonym w wyroku sądu. Tylko w wyjątkowych wypadkach sąd może ją ustanowić z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa (może to zrobić na przykład wówczas, gdy małżonkowie żyli w faktycznej separacji, co uniemożliwiało im współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym i stwarzało zagrożenie ich interesów majątkowych). Natomiast na wydanie przez sąd orzeczenia w tej sprawie nie ma żadnego wpływu fakt, czy między małżonkami zachodzi trwały lub zupełny rozkład pożycia.
Zniesienie wspólności nie może jednak zmierzać do pokrzywdzenia wierzycieli jednego z małżonków lub do utrudnienia wierzycielowi zaspokojenia roszczeń. Zanim więc sąd rozpozna powództwo małżonka albo wierzyciela, musi zbadać, czy nie zostało wytoczone po to, aby obejść przepisy o odpowiedzialności za długi majątkiem wspólnym, a także zbadać wszystkie inne okoliczności.
Okoliczność, że zostały poniesione straty na skutek działalności gospodarczej, jaką zaakceptował drugi małżonek, nie wystarczy, aby sąd uznał, że zachodzi ważny powód do ustanowienia rozdzielności majątkowej.

Łatwiej odzyskać długi

Sąd w wyroku w sprawie rozdzielności majątkowej małżonków powinien oznaczyć dzień, w którym ona powstaje. Najczęściej jest to data między wytoczeniem powództwa a wydaniem wyroku.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej małżonków ułatwi wierzycielom dochodzenie roszczeń z majątku dłużnika. Będzie mógł wówczas prowadzić egzekucję z jego całego majątku osobistego, a więc również i do tej części, która dawniej wchodziła do majątku wspólnego małżonków.
Gdyby zaś nie została ustanowiona taka rozdzielność, dłużnik będzie mógł jedynie wnosić o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika. Sąd nadaje ją jednak tylko wówczas, gdy wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym i prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika albo powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Podstawa prawna
● Art. 52 par. 1a ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.).