Od połowy kwietnia frank zdrożał o 24 gr. Oznacza to, że rata kredytu hipotecznego poszła w górę w ciągu kilkunastu dni o 100–200 zł. Przyczyną są opcje i spekulacje na walutach.
W połowie kwietnia cena franka spadła do ok. 2,8 zł. Wczoraj wartość szwajcarskiej waluty wzrosła do prawie 3,04 zł, czyli łączny wzrost wyniósł około 20 gr. Sytuacja powtarza się już w kolejnych miesiącach, czyli mamy relatywnie mocnego złotego w okolicach 15 i słabego pod koniec miesiąca.
– Tak jest w tym miesiącu, tak będzie jeszcze pod koniec maja, czerwca i jeszcze w lipcu, gdy wygaśnie ostatnia większa grupa opcji walutowych – prognozuje Jacek Maliszewski z Alpha Financial Services.
W tym samym rytmie zmieniają się ceny euro i dolara. Od połowy do końca miesiąca euro zdrożało o 30 gr, a dolar o ok. 27 gr. Biorąc pod uwagę, że większość kredytów mieszkaniowych w Polsce nominowana jest we franku, to osoba, która spłacała przeciętny kredyt w połowie miesiąca, zapłaciła o 100–200 zł niższą ratę niż kredytobiorca, któremu termin spłaty przypada np. dzisiaj.
– Fakt, że w określonych terminach rozliczane są kolejne opcje, nie jest obojętny dla tak płytkiego rynku walutowego jak nasz – uważa Wojciech Kwaśniak, były szef nadzoru bankowego.
Z powodu opcji pod koniec miesiąca popyt na waluty jest więc większy i ich cena rośnie. Zdaniem ekspertów nie tłumaczy to jednak całego zjawiska.
Nie tylko z powodu opcji
– Według mnie ten wzrost to spekulacja. Trudno powiedzieć, jaka jest skala operacji na rynku walutowym, spowodowanych przez opcje, ale w normalnych warunkach nawet duże przepływy nie miały żadnego wpływu na nasz rynek walutowy – twierdzi Elwir Świętochowski z Rabobanku.
– Mamy klasyczne pompowanie walut pod koniec miesiąca. Niby jest zrozumiała awersja do ryzyka, ale zastanawiające, że węgierski forint nie stracił ostatnio na wartości tak wiele jak polski złoty – dodaje Piotr Pazio, diler z Polbanku.
Zjawisko obserwowane jest od kilku miesięcy. W rezultacie coraz więcej inwestorów na rynku walutowym stara się je wykorzystać, a więc i wahania są coraz większe.
– Nawet inwestorzy, którzy do tej pory stali z boku, starają się wykorzystać sytuację, bo widzą, że warto kupić walutę kilka dni przed końcem miesiąca, bo ostatniego dnia sprzeda się ją drożej – mówi Jacek Maliszewski.
Opcje to wygodny pretekst
Nie można też wykluczyć spekulacji instytucji finansowych zaangażowanych w opcje, które aby więcej zarobić, mogą podbijać kursy walut. Zdaniem ekspertów opcje walutowe to w tej chwili po prostu wygodny pretekst, pod który gra większość uczestników rynku walutowego.
– Kiedyś jak 100 mln euro przechodziło przez rynek, to nie miało to dużego znaczenia i nikt tego nawet nie zauważał. Dzisiaj 100 milionów może oznaczać podniesienie ceny waluty o 10 gr – uważa Elwir Świętochowski.
Pozytywne jest to, że najwyższe ceny walut w danym miesiącu zwykle są niższe niż w miesiącu poprzednim.
– Luty kończyliśmy przy poziomie 4,80 za euro, marzec 4,75, a teraz pewnie nie przekroczymy 4,60 – mówi Elwir Świętochowski.
Zdaniem ekspertów obecne obroty na rynku międzybankowym są ok. pięciokrotnie niższe niż przed kryzysem.
– Rynek walutowy jeszcze długo będzie płytki. Jeśli prezes banku zakłada, że inni partnerzy działają podobnie, a on jeszcze całej prawdy o swojej sytuacji nie ujawnił, to nie ma zaufania do innych. W rezultacie wszyscy uczestnicy rynku nie mają do siebie zaufania – mówi Wojciech Kwaśniak.
Ten brak zaufania widoczny jest także na polskim rynku. Banki boją się, że nie odzyskają pożyczonych innym pieniędzy. W rezultacie o ile banki pożyczają sobie na krótkie terminy, o tyle praktycznie transakcji powyżej 1 miesiąca nie ma.