Czy jest możliwe zawieranie umów z zakresu zamówień publicznych, które przewidują płatność w euro?
Zgodnie z art. 36 ust. 2 pkt 6 prawa zamówień publicznych - co do zasady - jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej - zamawiający może przewidzieć rozliczenia z wykonawcą w walutach obcych. Jeżeli zamawiający przewiduje rozliczenia w walutach obcych, powinien w takim przypadku zamieścić stosowną informację w s.i.w.z.
Do niedawna poważne ograniczenia dla rozliczeń w walutach obcych nakładało prawo dewizowe. Dotyczyło to przede wszystkim sytuacji, gdy rozliczenia miały być prowadzone w kraju pomiędzy tzw. rezydentami, tj. na gruncie zamówień publicznych - pomiędzy zamawiającym (podmiotem polskim) a polskim wykonawcą. W odniesieniu do takiego obrotu obowiązywał art. 9 pkt 15 ustawy - Prawo dewizowe, który co do zasady wymagał zezwolenia dewizowego na zawieranie umów, powodujących lub mogących powodować dokonywanie w kraju rozliczeń w walutach obcych, a także dokonywanie w kraju takich rozliczeń. Wyjątki od tego były zawarte w tzw. ogólnym zezwoleniu dewizowym.
W odniesieniu do obrotu między tzw. rezydentami a nierezydentami, czyli w realiach zamówień publicznych pomiędzy polskim zamawiającym a zagranicznym wykonawcą, prawo dewizowe od dawna było natomiast zliberalizowane i dopuszczało rozliczenia w walutach obcych bez konieczności uzyskania indywidualnego zezwolenia dewizowego. Był to wyjątek od zasady walutowości, zgodnie z którą (art. 358 k.c.) z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych (chodziło tu głównie o prawo dewizowe) zobowiązania pieniężne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej mogły być wyrażone tylko w pieniądzu polskim.
24 stycznia 2009 r. weszła w życie ustawa z 23 października 2008 r. nowelizująca kodeks cywilny oraz prawo dewizowe. Zasada walutowości z tym dniem została zniesiona. Od 24 stycznia przedmiotem zobowiązania może być zatem suma pieniężna wyrażona w walucie obcej. Jednocześnie skreślono art. 9 pkt 15 ustawy - Prawo dewizowe.
Zmiany te nie są bez znaczenia dla praktyki zamówień publicznych. Zniknęły bowiem obecnie z naszego systemu prawnego ograniczenia w zawieraniu umów z podmiotami krajowymi (rezydentami) przewidujących płatność ceny w walucie obcej, a także dokonywanie w kraju rozliczeń w walucie obcej. Jak wspomniano powyżej, w obrocie rezydenta z nierezydentem, tj. w realiach zamówień publicznych pomiędzy polskim zamawiającym a zagranicznym wykonawcą, dozwolone to było już od dawna. Artykuł 36 ust. 2 pkt 6 ustawy p.z.p. dopuszczający rozliczenia w walutach obcych był do tej pory w zasadzie martwy. Od 24 stycznia nic nie stoi na przeszkodzie szerszemu jego wykorzystaniu.