Dawni właściciele gruntów warszawskich i ich spadkobiercy powinni otrzymać dodatkowy termin na złożenie wniosków o ustanowienie własności czasowej swoich nieruchomości. Umożliwiłoby im to teraz odzyskać majątek w naturze, tam gdzie to będzie możliwe.
rzygotowywana przez Ministerstwo Skarbu Państwa ustawa reprywatyzacyjna nie obejmie gruntów warszawskich, natomiast tryb ich zwrotu określi uchwała Rady Miasta Stołecznego Warszawy oraz nowela do ustawy o gospodarce nieruchomościami.
- Potrzebny jest projekt regulujący sprawę zwrotu w naturze majątków dawnym właścicielom i ich spadkobiercom we wszystkich przypadkach, w których to będzie możliwe - wyjaśnia adwokat Michał Kosiński z Kancelarii Prawnej Kosiński i Wspólnicy. Pozostali właściciele otrzymają zadośćuczynienie finansowe obliczone tak, aby nie dyskryminowało tych, którym nie udało się odzyskać mienia ani otrzymać odszkodowania. Zdaniem Michała Kosińskiego skorzysta na tym również Skarb Państwa, ponieważ uniknie w przyszłości konieczności wypłacania odszkodowań zasądzanych przez Trybunał w Strasburgu. Teraz zaproponowano warszawiakom i ich spadkobiercom dwie drogi odzyskania utraconych majątków.

Bonifikata dla właścicieli

Rada Miasta Stołecznego Warszawy przygotowała projekt uchwały, w której wyraża zgodę na udzielenie bonifikaty przy sprzedaży nieruchomości stanowiących własność miasta stołecznego Warszawy poprzednim właścicielom i ich spadkobiercom. O bonifikatę będą mogły się ubiegać osoby pozbawione przed 5 grudnia 1990 r. prawa własności tych nieruchomości przepisami dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy. Wykonanie uchwały ma należeć do prezydenta Warszawy.
Uchwała przewiduje, że dawni właściciele i ich spadkobiercy będą mogli odkupić zabrane im dekretem Bieruta z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. nr 50, poz. 279) grunty, budynki, lokale mieszkalne oraz użytkowe. Otrzymają przy tym bonifikatę w wysokości 99,9 proc. ceny sprzedaży, pod warunkiem że prawa własności zostali pozbawieni przed 5 grudnia 1990 r., a nieruchomości stanowią teraz własność miasta stołecznego Warszawy. Bonifikata nie będzie przyznawana z urzędu, lecz jedynie na wniosek dawnego właściciela lub jego spadkobiercy, który ubiega się o odkupienie nieruchomości.
Na wniosek niektórych dawnych właścicieli toczy się postępowanie administracyjne dotyczące prawidłowości nabycia nieruchomości przez Skarb Państwa lub gminę. Zanim jednak skorzystają z bonifikaty i nabędą nieruchomość postępowanie administracyjne musi zostać umorzone.

Przywrócenie własności

Przygotowywana jest też nowelizacja ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004 r. nr 261, poz. 2603 z późn. zm.). Projekt zakłada, że właściciele nieruchomości warszawskich, będących teraz własnością Skarbu Państwa lub miasta stołecznego Warszawy, którzy utracili je na podstawie dekretu Bieruta, mogą ubiegać się o ich własność pod warunkiem złożenia pisemnej zgody na przywrócenie własności. Taką zgodę składaliby prezydentowi Warszawy w ciągu trzech lat i 30 dni od wejścia w życie nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Nie mogłyby jednak z tej procedury skorzystać osoby ubiegające się o przywrócenie własności nieruchomości, które już zostały w części lub w całości sprzedane lub oddane w użytkowanie wieczyste innym podmiotom, a także nieruchomości wykorzystywane na cele publiczne.
Natomiast w okresie między wyrażeniem zgody przez prezydenta na przywrócenie własności a przeniesieniem własności nieruchomości właścicielom, którzy zostali jej pozbawieni na podstawie dekretu Bieruta, zarząd tą nieruchomością sprawowałby dotychczasowy zarządca. Rozliczany byłby z tej działalności tak jak prowadzący cudze sprawy bez zlecenia.
OPINIA
Roman Nowosielski
adwokat, Kancelaria Nowosielski, Gotkowicz i Partnerzy
Projekt uchwały Rady Miasta st. Warszawy jest korzystny dla dawnych właścicieli gruntów warszawskich, ponieważ umożliwia odzyskanie majątków w naturze. Zrywa ona z zasadą przewidzianą w projekcie ustawy reprywatyzacyjnej, która za zabrane mienie przyznawałaby wyłącznie rekompensaty w gotówce. Natomiast projekt ustawy zmieniającej ustawę o gospodarce nieruchomościami należy, moim zdaniem, uzupełnić o przepis przywracający przynajmniej na kilka miesięcy termin dawnym właścicielom i ich spadkobiercom na złożenie wniosków o ustanowienie własności czasowej, aby z dobrodziejstwa ustawy mogły skorzystać osoby, które go w latach 40. nie złożyły, ponieważ nie wiedziały o takiej możliwości, przebywając na emigracji w łagrach, w więzieniach bądź były małoletnimi spadkobiercami dawnych właścicieli, którzy zginęli podczas wojny.