Przepisy dotyczące tarczy antykryzysowej wprowadzone w związku z epidemią wykluczają eksmisję najemcy, ale czy przedsiębiorca posiadający już wyrok eksmisji może skutecznie prowadzić egzekucję zaległych czynszów przez komornika, np. z wynagrodzeń albo świadczeń emerytalnych?
Pytanie dotyczy w istocie dwóch różnych aspektów dochodzenia praw przez wierzyciela, którym w tym przypadku jest przedsiębiorca. Z jednej bowiem strony jest mowa o eksmisji z lokalu (egzekucji roszczenia niepieniężnego), a z drugiej – o dochodzeniu zaległych czynszów od osób, które zostały objęte eksmisją (egzekucji roszczenia pieniężnego).
Roszczenie niepieniężne…
Zacznijmy od kwestii egzekucji należności niepieniężnych, czyli ww. obowiązku z tytułu wykonawczego nakazującego opróżnienie lokalu przedsiębiorcy z zastosowaniem trybu określonego w art. 1046 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.) i przepisów szczególnych. O tym zakresie przedmiotowym tarcza antykryzysowa rozstrzyga w sposób specjalny, mianowicie w art. 15zzu specustawy o COVID-19 mającym status lex specialis postanowiono, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego.
…i pieniężne
Odrębną kwestią jest egzekucja świadczeń pieniężnych, czyli zaległych czynszów. Co istotne, tarcza antykryzysowa nie ogranicza wierzyciela we wszczęciu i prowadzeniu postępowania egzekucyjnego należności pieniężnych. Istnieje co prawda art. 15zzs, w którym postanowiono, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych – m.in. w postępowaniach egzekucyjnych – nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres. Jednakże taki zapis nie oznacza, że nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania egzekucyjnego ww. należności i skuteczne egzekwowanie tych roszczeń. Przepis ten stanowi jedynie o skutkach prawnych dla biegu terminów na różne czynności w toku postępowania.
Zgodnie z art. 799 par. 1 k.p.c. wniosek o wszczęcie egzekucji lub żądanie przeprowadzenia egzekucji z urzędu umożliwia prowadzenie egzekucji według wszystkich dopuszczalnych sposobów, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. Z istoty tej regulacji wynika, że wybór sposobu egzekucji (świadczenia pieniężnego), np. zaległego czynszu, należy do wierzyciela, czyli m.in. do przedsiębiorcy. W konsekwencji może we wniosku egzekucji wnosić np. o egzekucję zaległego czynszu z wynagrodzenia za pracę czy nawet ze świadczenia emerytalno-rentowego dłużnika, czy z ruchomości (pojazdów) – rzecz jasna z prawnymi ograniczeniami m.in. w zakresie wysokości egzekwowanego świadczenia (przy wynagrodzeniu za pracę 50 proc., z tym że kwota minimalna aktualnie to 2600,00 zł brutto).
Podsumowując, obecnie nie jest możliwe prowadzenie eksmisji z lokalu mieszkalnego z wniosku przedsiębiorcy. Możliwe jest jednak prowadzenie egzekucji zaległych czynszów od osób, których dotyczy wyrok eksmisyjny.
Podstawa prawna:
•art. 15zzs, art. 15zzu ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 37; ost.zm. Dz. U. poz. 695)
•art. 799, art. 1046 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070)
