Nasza spółka prowadzi usługi noclegowe na terenie nadmorskiej miejscowości. Burmistrz przygotował właśnie projekt uchwały, zgodnie z którym wszyscy pobierający opłatę miejscową, a więc i takie firmy jak nasza spółka, mają otrzymywać wynagrodzenie za inkaso pod warunkiem terminowego przekazania do kasy urzędu opłat pobranych od turystów. Czy można tak ograniczać nasze prawa?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy odnieść się do ordynacji podatkowej oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.). Jak wynika z art. 17 ust. 1 u.p.o.l., rada gminy może wprowadzić opłatę miejscową. Pobiera się ją od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach:
- mających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach,
- znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej
– za każdą rozpoczętą dobę pobytu.
Trzeba przypomnieć status prawny inkasentów. W art. 9 ordynacji podatkowej postanowiono, że inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Dotychczasowe orzecznictwo zasadniczo podziela pogląd, że status inkasenta może mieć m.in. osoba prawna, czyli np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 9 maja 2019 r. sygn. akt II SA/Go 133/19, wyrok WSA w Warszawie z 10 stycznia 2019 r. sygn. akt III SA/Wa 1642/18). W art. 28 par. 1 i 4 ordynacji podatkowej postanowiono zaś, że płatnikom i inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mogą ustalać wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody odpowiednio budżetu gminy, powiatu lub województwa.
Z kolei, jak wynika z art. 47 par 4a ordynacji podatkowej, terminem płatności dla inkasentów jest dzień następujący po ostatnim dniu, w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego wpłata podatku powinna nastąpić, chyba że organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego wyznaczył termin późniejszy. Zapewne więc w opisywanej sytuacji chodzi o zachowanie tego terminu, który może być wyznaczony przez radę gminy.
Z systematyki tych przepisów płynie więc wniosek, że niewątpliwie rada gminy może ustalać wynagrodzenie inkasentów i termin płatności dla inkasentów pobranych opłat. Kluczowym problemem jest ustalenie warunków przyznawania wynagrodzenia inkasentom. Wydaje się, że przy interpretacji sformułowania „ustalać wynagrodzenia” można dopuścić również ustalenie zasad wynagradzania. W konsekwencji oznacza to, że dopuszczalne jest uzależnienie wypłaty wynagrodzenia inkasentowi od zaistnienia pewnych warunków, np. od terminowego przekazania opłaty miejscowej do lokalnego urzędu gminy. Taka wykładnia ma również potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, co znalazło wyraz w wyroku WSA w Szczecinie z 29 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Sz 772/15. W orzeczeniu tym zaakcentowano ponadto, że ustawodawca, wprowadzając w art. 28 par. 4 ordynacji podatkowej możliwość ustalenia wynagrodzenia inkasenta, dał także JST prawo ustalenia jego warunków.
Prowadzi to do wniosku, że rada gminy (nie wójt) ma możliwość uzależnienie wypłaty wynagrodzenia od terminowego wpłacenia przez inkasenta (np. spółkę prowadzącą lokale na wynajem) pobranych opłat miejscowych od turystów. W takiej sytuacji istnieje teoretyczna możliwość podważenia woli rady gminy poprzez wniesienie przez spółkę skargi na uchwałę rady gminy do sądu administracyjnego. Wobec jednak wskazanych wyżej argumentów szanse na jej uwzględnienie przez sąd są niewielkie. ©℗
Podstawa prawna
• art. 17 ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1170; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2244)
• art. 28 par. 4, art. 47 ust. 4a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. ‒ Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1818)