Największym błędem wszelkich inwestycji infrastrukturalnych jest krótkowzroczność planowania geograficznego i technologicznego. Doświadczenie mówi, że ostateczne decyzje muszą uwzględniać fakt, że czas eksploatacji to dziesiątki a nawet setki lat. Dlatego koszty eksploatacji i długoterminowe holistyczne planowanie powinny przesądzać o wszelkich wyborach. Znane są ekonomiczne skutki krótkowzrocznych decyzji w przypadku dróg, rurociągów i sieci elektroenergetycznych. Wiemy jak dużo traci się na nieumiejętności zorganizowania i synchronizacji czasowej prac. W takich sytuacjach nasuwa się pytanie. Dlaczego inwestycja nie jest wykonana raz a dobrze? Dlaczego na przykład budując drogę, nie uwzględniamy od razu, że do tych samych nieruchomości musimy doprowadzić jeszcze energię, telekomunikację, wodę i odprowadzić ścieki?
Światłowody – niezastąpiona baza technologiczna
Epoka przemysłowa to czas globalizacji i unifikacji. Dotyczy to transportu, towarów masowych, cieczy, gazów, energii elektrycznej i informacji.
W przypadku sieci telekomunikacyjnych podstawą technologiczną całej infrastruktury sieciowej stał się kabel światłowodowy. Jest bezkonkurencyjny w aspekcie trwałości, efektywności energetycznej i funkcjonalności. Właściwe zrobione i zainstalowane okablowanie światłowodowe może pełnić swą funkcję przez dziesiątki, a nawet setki lat. Pod względem energetycznym światłowód jest niemal doskonały. Rozwój optoelektroniki pozwolił pokonać ostatnie bariery związane z wysokimi kosztami początkowymi. Środowiska ekonomistów i inżynierów osiągnęły konsensus. Dziś już nie ulega żadnej wątpliwości, że technologią bazową powinien być światłowód.
Dostęp do sieci światłowodowej ma udowodniony i pozytywny wpływ na innowacyjność, konkurencyjności i przedsiębiorczość. Dzisiaj dostępność sieci światłowodowej przesądza o lokalizacji firm produkujących oprogramowanie i świadczących usługi w przestrzeni wirtualnej. Obszary bez sieci światłowodowej stają się miejscami odciętymi od możliwości funkcjonowania firm korzystających z elektronicznych miejsc pracy. Generalnie rzecz biorąc, obszary bez sieci światłowodowej staną się zagłębiami biedy i bezrobocia. Ze względu na ścisły związek pomiędzy dostępem do infrastruktury światłowodowej, a innowacyjnością i konkurencyjnością - inwestycje światłowodowe mają znacznie większą efektywność ekonomiczną, niż te tradycyjne (drogowe i elektroenergetyczne).
W jednych krajach powyższa wiedza stała się bodźcem do odpowiednich zmian w prawie i polityce gospodarczej, a w innych – niestety nie. Co ciekawe i w pewnym sensie wyjątkowe, można wskazać kraje bardzo wysoko rozwinięte (np. Niemcy), które jeszcze nie rozpoczęły poważnych inwestycji w sieć światłowodową. Analiza stanu spraw w UE wskazuje, że jest to w większym stopniu problem świadomości wagi problemu niż bariery ekonomiczno-finansowej.
Inwestycje światłowodowe – bariery ekonomiczne i prawne
W DNA rozwoju przemysłowego krajów wysokorozwiniętych wpisane są korzyści wynikające z specjalnego systemowego podejścia do elektryfikacji. We wszystkich gospodarkach rynkowych sprawdził się model gospodarczy, zakładający konieczność zapewnienia obywatelom powszechnego dostępu do dróg i energii elektrycznej. Wsparcie publiczne inwestycji infrastrukturalnych jest w większym stopniu normą niż odstępstwem. Nie mamy żadnych przesłanek by twierdzić, że budowa infrastruktury światłowodowej może powstać wyłącznie w oparciu o mechanizmy czysto komercyjne. Patrząc historycznie, decyzje o podjęciu programów powszechnej elektryfikacji były relatywnie znacznie bardziej kosztowne i obarczone większym ryzykiem, niż stojące przed nami inwestycje światłowodowe. Zatem nie mamy tu do czynienia z jakąś wielką i trudną do pokonania barierą finansową. Waga gospodarcza problemu wymaga reform prawnych i intensyfikacji wsparcia publicznego.
W analizach i diagnozach sporządzonych na potrzeby Narodowego Planu Szerokopasmowego znajdziemy pełen katalog przeszkód, których likwidacja przyczyniłaby się do przyspieszenia inwestycji światłowodowych, a w konsekwencji do wzrostu gospodarczego. Jedna z nich zwraca szczególną uwagę. W UE obowiązuje bardzo słuszna zasada neutralności technologicznej. Jednak, jak każda zasada, stosowana bezrefleksyjnie i bez kontekstu może prowadzić do podejmowania błędnych decyzji. Przykładów jest aż nadto, więc konieczne są zmiany prawne, które będą obligowały wszystkich uczestników rynku, a w szczególności operatorów wszelkich sieci do wyposażania wszystkich nieruchomości w łącza światłowodowe. Innymi słowy postuluję wykorzystanie „technologii” elektryfikacyjnej. Mamy cały zestaw przepisów ograniczających możliwość oddania do eksploatacji nieruchomości bez zapewnienia jej właściwego dostępu do sieci elektrycznej. Rzeczywistość gospodarcza wymaga pilnego wprowadzenie analogicznych przepisów ułatwiających dostęp do sieci światłowodowej przyjmując, że każda inna forma dostępu nie jest substytutem. Wymaga to dość istotnych zmian również na poziomie regulacji unijnych.
W UE istnieje pilna konieczność unowocześnienia norm prawnych, zgodnie z którymi każda inwestycja liniowa (droga, rurociąg, linia energetyczne, tory itd.) powinna być zaprojektowana i wykonana w taki sposób, by instalacja lub wymiana okablowania światłowodowego nie wymagała specjalnych pozwoleń budowlanych. To warunek konieczny do rozwoju przemysłu 4.0, sieci 5G i sztucznej inteligencji i poprawy innowacyjności gospodarki.
Zainteresowanych tematem zapraszamy do udziału w marcowym 11 Forum Gospodarczym TIME https://fgtime.pl
/>