Ograniczenie zużycia energii jest jednym z powszechnie stosowanych sposobów na poprawę wyników finansowych w przedsiębiorstwie. Inwestycje, takie jak instalacja własnych źródeł energii, modernizacja oświetlenia czy termomodernizacja budynków, to przykładowe rozwiązania pozwalające na uzyskanie oszczędności. Innym, równie ważnym, a często najszybszym i najtańszym, jest monitoring i późniejsza optymalizacja zużycia energii.

Konieczność wprowadzenia rozwiązań ograniczających zużycie energii nie wynika jedynie z przyczyn społecznych czy ekologicznych, lecz przede wszystkim ekonomicznych.

Od czego zacząć oszczędzanie w przedsiębiorstwie?

Kluczową kwestią podczas obniżania kosztów w przemyśle jest optymalizacja zużycia energii. Tradycyjne liczniki energii elektrycznej i rachunki za energię dają zbyt mało informacji, żeby móc nią efektywnie zarządzać w zakładzie. Rozwiązaniem problemu jest implementacja systemu monitoringu i zarządzania mediami oraz ich integracja z systemami monitorowania pracy urządzeń produkcyjnych i pomocniczych. Pozyskane w ten sposób dane i ich późniejsza analiza pozwalają na precyzyjne określenie, na jakim etapie przedsiębiorstwo traci energię. Dzięki temu możliwe jest wprowadzenie działań zaradczych.

Duży potencjał oszczędności niesie ze sobą optymalizacja zużycia energii, np. w trakcie produkcji i użytkowania sprężonego powietrza, które ze względu na niską sprawność procesu sprężania jest dość drogim medium. W tym przypadku kompleksowa optymalizacja nie ogranicza się tylko do wymiany kompresora na bardziej efektywny, lecz dotyczy również urządzeń do osuszania powietrza i systemów przesyłu. W efekcie fabryka może liczyć na znaczne oszczędności. Jakie? Jest to bardzo indywidualna sprawa zależna od specyfiki i stanu bieżącego konkretnej instalacji. Niemniej można w dużym przybliżeniu powiedzieć, że zazwyczaj około 50 proc. wyprodukowanego sprężonego powietrza jest wykorzystane we właściwy sposób przez użytkownika, a reszta to straty – zwykle około 30 proc. stanowią wycieki, a pozostałe 20 proc. to sztuczne zapotrzebowanie i niewłaściwe zastosowanie. Główne straty systemów sprężonego powietrza wynikają właśnie z wycieków, wydmuchów oraz strat na przyłączach i filtrach, źle dobranych sprężarek, filtrów i osuszaczy, nieprawidłowego opomiarowania i sterowania, oraz niewłaściwych warunków pracy sprężarek (np. zbyt wysoka temperatura pracy spowodowana niewłaściwą wentylacją). Proces sprężania powietrza ma bardzo niską sprawność, ponieważ około 80 proc. energii tracone jest na ciepło. Tym samym, kolejnym obszarem do znacznych oszczędności jest odzysk tego ciepła wszędzie tam, gdzie go nie ma.

Własne źródła energii

Awarie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, a zatem również ograniczenia w poborze energii, to wydarzenia trudne do przewidzenia, a jednak niezwykle mocno odczuwalne przez firmy produkcyjne. Rodzą poważne ryzyko niedotrzymania zawartych umów z partnerami biznesowymi, a co za tym idzie mogą przełożyć się na straty dla firmy. Dodatkowo, powtórny rozruch maszyn to proces kumulujący znaczne ilości energii, co prowadzi do dalszego zwiększenia kosztów związanych ze zdarzeniem. Nagły brak dostaw energii elektrycznej może również oznaczać konieczność ponownego wprowadzania optymalnych ustawień linii produkcyjnej.

Z tego powodu coraz większą popularnością wśród przedsiębiorców cieszy się montaż własnych instalacji do produkcji energii elektrycznej. Zakłady energochłonne często decydują się na założenie jednostki kogeneracyjnej, która jako paliwo wykorzystuje gaz. Innym, popularnym i stosunkowo tanim źródłem energii są panele fotowoltaiczne. Są one wykorzystywane do zasilania urządzeń elektrycznych czy oświetlenia w zakładzie, jak również jako wsparcie dla pompy ciepła.

Termomodernizacje i nowoczesne oświetlenie

Zmorą wielu firm są przestarzałe, tracące wiele energii budynki. Termoizolacja ścian, wymiana stolarki okiennej, modernizacja urządzeń wytwarzających ciepło i chłód oraz infrastruktury przesyłowej to rozwiązania pozwalające oszczędzać energię nie tylko w sezonie grzewczym, lecz również latem. W najgorętsze dni zaizolowane ściany pomagają utrzymać optymalną temperaturę w pomieszczeniach. Zmodernizowanie systemu wentylacji i chłodzenia gwarantuje dodatkowe oszczędności w czasie upałów.

Dużo energii w zakładach pochłania też oświetlenie. Rachunki za nie to nawet 20 proc. kosztów eksploatacyjnych. Wykorzystanie technologii LED i nowoczesnych systemów zarządzania oświetleniem znacznie redukuje te wydatki. Wszystko jednak zależy od aktualnie wykorzystywanego rodzaju źródła światła, ale można tutaj mówić o oszczędnościach rzędu minimum 50 proc.

Finansowanie od ESCO odciąży budżet

Możliwości wprowadzenia oszczędności w zakładach przemysłowych jest wiele, dlatego w zakresie doradztwa przy realizacji inwestycji warto zdecydować się na współpracę z podmiotem mogącym pochwalić się wieloletnim doświadczeniem w zakresie energetyki. Z tego powodu coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na współpracę z firmami ESCO, specjalizującymi się we wdrażaniu kompleksowych rozwiązań służących poprawie efektywności energetycznej.

Pierwszym etapem takiej współpracy jest przeprowadzenie szczegółowej analizy i audytu dotychczasowego zużycia energii. Pozwala to na zidentyfikowanie obszarów, w których możliwe jest uzyskanie największych oszczędności. Na ich podstawie ESCO przygotowuje projekt dopasowany do specyficznych potrzeb zamawiającego. Następnie procesuje jego wdrożenie.

Co istotne, firma ESCO oferuje realizację działań w ramach umowy z gwarantowanymi oszczędnościami energii (Energy Performing Contract – EPC). Na jej mocy nie tylko wdraża projekt, lecz również pokrywa związane z nim koszty. Następnie są one spłacane przez zamawiającego z dodatkowych środków, które znalazły się w jego budżecie dzięki zmniejszeniu opłat za rachunki. Wartość oszczędności energetycznych jest zagwarantowana przez firmę ESCO.

Materiał powstał we współpracy z CEZ ESCO Polska