Producenci energii, starając się o zwrot akcyzy, powinni zadbać, żeby za okres postępowania sądowego w tej sprawie naliczane były odsetki. Wniosek o zwrot należy złożyć jak najszybciej.
Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) z 12 lutego 2009 r. w sprawie C-475/07 dotyczącej zgodności obowiązujących w Polsce zasad opodatkowania energii akcyzą z przepisami wspólnotowymi daje producentom energii elektrycznej podstawę do żądania zwrotu akcyzy zapłaconej od energii elektrycznej po 1 stycznia 2009 r.

Weryfikacja transakcji

ETS stwierdził, że poprzez zaniechanie dostosowania do 1 stycznia 2006 r. swojego systemu opodatkowania energii elektrycznej do wymogów art. 21 ust. 5 akapit pierwszy tzw. dyrektywy energetycznej, tj. Dyrektywy Rady 2003/96/WE z 27 października 2003 r., w zakresie określenia momentu, w którym podatek od energii elektrycznej staje się wymagalny, Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy tej dyrektywy.
Zgodnie z art. 21 ust. 5 dyrektywy energetycznej, obowiązek podatkowy w akcyzie powstaje w momencie dostawy energii elektrycznej przez dystrybutora lub redystrybutora. Polskie przepisy stanowią natomiast, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem wydania energii, w praktyce więc podatnikami akcyzy w Polsce są producenci energii elektrycznej. Polska na dostosowanie swoich przepisów miała czas do 1 stycznia 2006 r.
Wyrok ETS oznacza, że producenci energii elektrycznej mogą domagać się zwrotu akcyzy zapłaconej od energii dostarczonej po 1 stycznia 2006 r. Zwrot akcyzy może jednak dotyczyć wyłącznie sytuacji, w których energia została dostarczona na rzecz dystrybutorów lub redystrybutorów, tylko w tym bowiem zakresie była ona nienależna. W związku z tym producenci energii elektrycznej powinni dokonać weryfikacji transakcji dokonanych po 1 stycznia 2006 r. i wyodrębnić:
• transakcje, w których energia sprzedawana była do dystrybutorów (redystrybutorów) oraz
• transakcje, gdzie energia dostarczana była do ostatecznych odbiorców i zużywana na własne cele.
Potencjalny zwrot będzie przysługiwał w zakresie pierwszej grupy transakcji.



Wniosek o zwrot

W celu otrzymania zwrotu akcyzy należy obliczyć kwotę akcyzy, jaka została zapłacona od transakcji, i przygotować wniosek o zwrot nadpłaty. Wniosek o zwrot należy złożyć na podstawie art. 74 Ordynacji podatkowej wraz ze skorygowanymi deklaracjami. Decyzja w sprawie stwierdzenia nadpłaty powinna być wydana w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Ponieważ prawo do nadpłaty powstało w związku z wydaniem wyroku przez ETS, podatnicy mają prawo domagania się zwrotu wraz z odsetkami. Okres, za który będą przysługiwały odsetki, zależy jednak od terminu, w którym złożony zostanie wniosek o zwrot. Zgodnie z art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej w przypadku złożenia wniosku o zwrot nadpłaty w terminie 30 dni od dnia publikacji sentencji orzeczenia ETS w Dzienniku Urzędowym UE lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części akt normatywny, oprocentowanie przysługuje za cały okres, od dnia powstania nadpłaty aż do momentu otrzymania zwrotu, tj. od dnia złożenia deklaracji, w której podatek został wykazany. Przepisy ustawy nie precyzują, który z terminów: publikacja wyroku czy uchylenie ustawy, ma być decydujący. W analizowanej sprawie wyrok ETS został opublikowany 12 lutego, a przepisy obowiązującej ustawy o podatku akcyzowym mają zostać uchylone z dniem wejścia w życie nowej ustawy, tj. 1 marca 2009 r. W sytuacji złożenia wniosku po upływie wskazanego powyżej 30-dniowego terminu oprocentowanie będzie przysługiwać tylko do 30 dnia od dnia publikacji sentencji orzeczenia ETS w Dzienniku Urzędowym UE lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części akt normatywny.

Droga sądowa

W praktyce, pomimo korzystnego wyroku ETS, można spodziewać się, że urzędy nadal będą odmawiać podatnikom zwrotu. Ministerstwo Finansów w komunikacie opublikowanym na stronie internetowej 12 lutego wyraziło bowiem stanowisko, że państwo członkowskie może odmówić zwrotu podatku w przypadku, gdy ekonomiczny ciężar podatku został poniesiony przez inny podmiot niż podatnik ubiegający się o zwrot, a zwrot podatku na rzecz podatnika prowadziłby do jego bezpodstawnego wzbogacenia. Należy jednak zwrócić uwagę, że odmienne zdanie wyraził WSA w Warszawie w wyroku z 17 listopada 2008 r. (III SA/Wa 952/08), który stwierdził, iż fakt, że podatnik podatku akcyzowego przerzucił ekonomiczny ciężar podatku na konsumenta, w żaden sposób nie ogranicza jego prawa do dochodzenia zwrotu nienależnie pobranej akcyzy. Niemniej jednak można się spodziewać, że postępowanie w sprawie zwrotu akcyzy może skończyć się dopiero przed sądem, co w praktyce oznaczać może kilku- lub kilkunastomiesięczne postępowanie. Warto zadbać więc, żeby za cały ten okres naliczane były odsetki i złożyć wniosek o zwrot podatku jak najszybciej.
Warto również dodać, że wyrok ETS może być podstawą do wznowienia postępowania. W związku z tym podatnicy, którzy dotychczas ubiegali się o zwrot akcyzy i go nie otrzymali, mogą żądać wznowienia postępowania, które powinno być wniesione w terminie miesiąca od publikacji sentencji orzeczenia ETS w Dzienniku Urzędowym UE.