Nawiązanie współpracy na poziomie europejskim i promocja firmy w Europie - to największe zalety ubiegania się o wsparcie dla ekoinnowacyjnych rozwiązań w ramach Programu EIP. Dopiero trzy podmioty z Polski biorą udział w projekcie wspierającym ekoinnowacje.
Program na rzecz Przedsiębiorczości i Innowacji (Entrepreneurship and Innovation Programme - EIP) to główny filar Programu Ramowego na rzecz Konkurencyjności i Innowacji (Competitiveness and Innovation Framework Programme - CIP) stworzony z myślą o małych i średnich przedsiębiorstwach. Podmioty z sektora MŚP mogą być zarówno bezpośrednimi beneficjentami programu, jak również stanowią grupę docelową działań podejmowanych przez konsorcja międzynarodowe złożone z innych podmiotów. W ramach programu przewidziano szereg projektów, których celem jest poprawa otoczenia małych i średnich przedsiębiorstw, podnoszenie ich innowacyjności oraz ekoinnowacyjności w skali regionu i Europy. Cele Programu EIP obejmują szeroki wachlarz inicjatyw przyczyniających się do tworzenia środowiska sprzyjającego kooperacji wśród MŚP, promowania innowacyjności, kultury przedsiębiorczości oraz wspierania reform administracyjnych i gospodarczych związanych z przedsiębiorczością i innowacyjnością. Cele te implikują projekty o charakterze miękkim podejmowane np. przez instytucje otoczenia biznesu, jednostki administracji publicznej i samorządowej czy jednostki naukowe na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw. W Programie EIP przewidziano także wsparcie projektów z zakresu innowacji ekologicznych - ekoinnowacji, które realizowane są bezpośrednio przez podmioty z sektora MŚP i mają na celu podnoszenie ekoinnowacyjności przedsiębiorstw.

Ekoinnowacje w EIP

W Programie EIP przewidziano wsparcie dla innowacji ekologicznych w zakresie projektów pilotażowych i powielania rynkowego. Celem inicjatywy jest przede wszystkim zamknięcie luki na rynku, która istnieje między badaniami i opracowaniem prototypu a wdrożeniem danego rozwiązania do produkcji. Projekty te zakładają zatem pierwsze zastosowanie lub powielanie rynkowe ekoinnowacyjnych technik, produktów i praktyk, których celem jest komercjalizacja danego rozwiązania. Nie przewidziano dofinansowania dla prac badawczych i badawczo-rozwojowych. Celem projektów jest zatem wdrożenie danego rozwiązania, zwiększanie zdolności innowacyjnych sektora MŚP oraz tworzenie większego rynku dla rozwiązań ekoinnowacyjnych. W zakresie projektów pilotażowych i powielania rynkowego wskazano cztery obszary priorytetowe implikujące szerokie spektrum działań: recycling materiałów, budownictwo, sektor spożywczy oraz ekologiczny biznes i inteligentne zakupy. Wsparcie mogą uzyskać projekty zakładające m.in. poprawę procesu sortowania odpadów, rozwijanie nowych technik recyclingu, integrację systemów oszczędzania wody i energii, wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, proekologiczne kampanie społeczne, promowanie wdrażania ekologicznych innowacji organizacyjnych w przedsiębiorstwach czy wdrażanie systemu jakości EMAS w klastrach. Projekty pilotażowe i powielania rynkowego obejmują głównie projekty o charakterze infrastrukturalnym, np. doposażenie parku maszynowego w celu komercjalizacji danego rozwiązania. Modelowy przykład projektu w zakresie ekoinnowacji może stanowić wdrożenie zintegrowanej instalacji do recyclingu tworzyw sztucznych wykorzystywanych w rolnictwie. Przewagą instalacji w porównaniu z rozwiązaniami już istniejącymi jest znacząca redukcja negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne szkodliwych odpadów oraz możliwość wykorzystania instalacji jako wzorca do powielania. Replikacja stanowi bowiem drugą ważną cechę projektów pilotażowych i powielania rynkowego. Celem inicjatywy jest także wsparcie projektów miękkich, jak choćby kampania promocyjna europejskiego znaku jakości Eco-label wśród producentów obuwia w Europie. Budżet dla projektów pilotażowych i powielania rynkowego na lata 2008-2013 plasuje się na poziomie ok. 195 mln euro (przewiduje się ogłaszanie jednego konkursu rocznie). Projektami zarządza Agencja Wykonawcza ds. Konkurencyjności i Innowacji (EACI) we współpracy z Dyrekcją Generalną Środowisko.



Polska mało aktywna

Pierwszy konkurs w zakresie projektów pilotażowych i powielania rynkowego w Programie EIP ogłoszono w 2008 roku. W odpowiedzi na konkurs wpłynęły 134 projekty składane przez pojedyncze małe lub średnie przedsiębiorstwa oraz konsorcja narodowe lub międzynarodowe przedsiębiorstw z innymi podmiotami. Agencja zdecydowała się dofinansować 40 projektów, co wyczerpało budżet konkursu opiewający na 28 mln euro. Znacząca większość dofinansowanych projektów (64 proc.) dotyczyła rozwiązań w zakresie recyclingu, 14 proc. to projekty z zakresu budownictwa, 13 proc. stanowiły miękkie projekty tzw. ekologicznego biznesu, a pozostałe 9 proc. to rozwiązania w sektorze spożywczym.
W projektach bierze udział 175 uczestników, spośród których dominują podmioty z Hiszpanii (28 uczestników), Włoch (27) oraz Niemiec (26). Z Polski w pierwszych projektach pilotażowych i powielania rynkowego partycypuje zaledwie trzech uczestników. Wśród ogółu beneficjentów dominują małe i średnie przedsiębiorstwa - 75 proc. wszystkich podmiotów.
Otwarcie drugiego konkursu planowane jest na kwiecień 2009 r. Budżet tego konkursu planowany jest na 30-32 mln euro. Wsparcie kosztów kwalifikowanych, do których zaliczać się mają m.in. koszty osobowe, zakup sprzętu, podróże czy podwykonawstwo, kształtować się będzie na poziomie 50 proc. Ustawodawca europejski planuje ponadto dofinansowanie kosztów pośrednich typu flat rate na poziomie 7 proc. Szczegółowe informacje na temat konkursu będzie można pozyskać podczas europejskiego dnia informacyjnego organizowanego w Brukseli przez Agencję Wykonawczą ds. Konkurencyjności i Innowacji (20 kwietnia 2009 r.) oraz na spotkaniach organizowanych przez Krajowy Punkt Kontaktowy Programu EIP.

Promocja w Europie

Ubieganie się o wsparcie dla ekoinnowacyjnych rozwiązań w ramach Programu EIP może być doskonałą szansą dla sektora MŚP w zakresie nawiązania współpracy na poziomie europejskim, promocji firmy w Europie jak również budowania marki. Beneficjenci konkursu w zakresie projektów pilotażowych i powielania rynkowego zobowiązani są do podejmowania - we współpracy z Agencją Wykonawczą ds. Konkurencyjności i Innowacji - szeregu działań promujących projekt w Europie. Oznacza to prezentowanie projektu na międzynarodowych forach oraz opracowywanie odpowiednich publikacji. Agencja przewidziała ponadto utworzenie bazy danych, w której zebrane będą wspierane projekty (baza będzie ogólnie dostępna na oficjalnym portalu poświęconym ekoinnowacjom). Działania te, obok popularyzacji projektu, przyczynią się do promocji samego przedsiębiorstwa w Europie oraz potencjalnie ułatwią nawiązanie współpracy na poziomie międzynarodowym. Uzyskanie wsparcia w zakresie ekoinnowacji w obliczu ogólnego trendu wzrostu popularności tematyki ekologicznej może być wykorzystywane także do budowania i wzmacniania marki beneficjenta programu.