W związku ze sprzecznymi opiniami naukowców i analityków, dotyczącymi korzyści z wykorzystania biopaliw, pod znakiem zapytania stoi spójność linii legislacyjnej Unii Europejskiej.
Biopaliwa to kwestia wysoce kontrowersyjna i wywołująca wiele dyskusji. Z jednej strony, mają przyczynić się do ochrony środowiska, zahamowania efektu cieplarnianego i zmniejszenia wykorzystania konwencjonalnych źródeł energii, co przyczyni się do zwiększenia niezależności Unii od importowanych surowców. Z drugiej jednak strony, ich produkcja zmniejsza areał innych upraw i lasów oraz powoduje wzrost cen żywności. Ponadto z badań wielu niezależnych agencji wynika, iż produkcja biopaliw (karczowanie lasów, użycie pestycydów, zbiór i transport roślin itp.) jest dużo bardziej energochłonna i powoduje wielokrotnie wyższą emisję CO2 niż energia konwencjonalna.

Silne lobby

Celem UE jest realizacja długofalowej polityki energetycznej, a nie można budować stabilnej strategii, opierając się na niepewnych przesłankach. Zarówno wspólnotowy, jak i polski ustawodawca powinini w tym przypadku kierować się zwłaszcza zasadą zrównoważonego rozwoju, biorąc pod uwagę bilans zysków i strat płynących z produkcji i wykorzystania biopaliw.
W obliczu wszystkich pojawiających się wątpliwości należałoby zawiesić udzielanie ulg podatkowych związanych z biopaliwami do czasu opracowania bardziej wydajnych i opłacalnych technologii ich produkcji. Oczekiwać należy zwłaszcza zmniejszenia kosztów ekologicznych, w przeciwnym wypadku całość przedsięwzięcia jest bezcelowa. Jednakże osiągnięcie jakichkolwiek ograniczeń w kwestii zmniejszenia udziału biokomponentów będzie bardzo trudne z uwagi na fakt, iż - jak zauważa OECD - idea zwiększenia wykorzystania biopaliw w unijnej energetyce jest głównie efektem działania bardzo silnych grup lobbingowych.

Unijne obowiązki

W związku z krytyką idei wykorzystania biopaliw w lipcu ubiegłego roku Unia Europejska zrezygnowała z jej twardej obrony. Podstawowe akty prawne regulujące tę tematykę to dwie dyrektywy uchwalone w 2003 r. - Dyrektywa 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych oraz Dyrektywa 2003/96/WE Rady UE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Pierwsza z wymienionych dyrektyw zawiera definicje pojęć biopaliwo, biomasa oraz inne odnawialne paliwa, a także nakłada na państwa członkowskie obowiązek stopniowego zwiększenia wykorzystania biopaliw i innych paliw odnawialnych w sektorze transportu (w stosunku do ogólnej masy paliw silnikowych).

Rozwiązania krajowe

Krajowe regulacje prawne są w przeważającej mierze transpozycją przepisów wspólnotowych. Podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. z 2006 r. nr 169, poz. 1199). Ponadto tematykę biopaliw reguluje szereg aktów wykonawczych, m.in. rozporządzenie z 8 września 2006 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz.U. z 2006 r. nr 166, poz. 1182), rozporządzenie z 22 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych stosowanych w wybranych flotach oraz wytwarzanych przez rolników na własny użytek (Dz.U. z 2007 r. nr 24, poz. 149).
Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych wprowadza także tzw. Narodowy Cel Wskaźnikowy, który określa minimalną wielkość obowiązkowego stosowania biokomponentów w paliwach w Polsce.